Nhớ Người Đọc Kinh

Của Huyền Không

 

Anh Vũ Khắc Khoan là một nghệ sĩ đích thực. Người nghệ sĩ ấy đã đi tới mọi ngõ ngách đời bằng đôi chân trần của mình mà vẫn giữ đừng cho những hạt bụi phiền- trước-được- mất bám vào gót. Ước mơ thầm kín nhất của một ngườI đã là tác giả thì sẽ để lại cho đờI những tác phẩm tiếng tăm. Nhưng trường hợp Thần Tháp Rùa và Thành Cát Tư Hãn thì nhất định không chịu mang theo những tăm tiếng ấy, trả hết tăm tiếng lại cho trần gian như đã gửi trả hết lại cho mây những bềnh bồng của mái tóc thanh xuân, trả hết lại cho gió những trở mình êm ái của chiếc khăn quàng cổ lãng tử thi nhân để rồi gần cuối đời, trải hồn trầm tư trên trang kinh Lăng Nghiêm thiên cổ, làm một người Đọc Kinh để khép lại những mênh mông sương khói của một đời nghệ sĩ.

 

Nếu cuộc đời của anh Khoan như hình ảnh của một ngọn núi thì anh đã sống nửa phía núi phương Đông với trái tim vồ vập, với cuống cuồng tham dự, với trọn vẹn tâm thức lăn xả vào đời; rồi anh sống tiếp nửa phía núi phương Tây với tấm lòng bình thản, với đôi mắt an lành, với tình cảm hiền hòa rộng lượng. Phương Đông là dập dồn sức sống rất nắng mặt trời. Phương Tây là tâm hồn lặng lẽ mát dịu nguồn trăng. Anh Khoan là sừng sững một ngọn núi. Ngọn núi ấy đã biết cách hoàn tất trong dịu dàng thầm lặng một chu kỳ sinh diệt.

 

Trong mấy mươi năm quen biết với anh Khoan, có 2 điều bất ngờ để lại trong lòng tôi nhiều thiện cảm. Và chính từ những thiện cảm đó, mà khi được tin anh mất, tôi buồn và nhớ anh nhiều hơn.

 

Điều bất ngờ thứ nhất xảy tới vào năm 1978, tôi vượt biên thành công và tới thành phố Los Angeles. Khi bắt tay vào Phật Sự, tôi được biết anh Khoan đang là Hội Trưởng Hôi Phật Giáo tại Minnesota. Làm sao tôi có thể dễ dàng tin được Nhà Văn Vũ Khắc Khoan, tác giả tùy bút lộng ngôn Ngộ Nhận lại trở thành một Hội Trưởng Hội Phật Giáo ở chốn tha hương đất trích? Tôi tìm cách điện thoại liên lạc với " mới, gửi lời chúc mừng và được anh Khoan nhã ý gửi vé máy bay cho tôi lên thăm. Gặp nhau, anh đãi tôi bữa cơm chiều trên chiếc bàn đặt giữa vườn sau trong bề bộn lá vàng của mùa thu vừa chin tới. Chỉ mới mấy năm cách mặt, gặp lại anh giữa quê người, tôi nhìn thấy một anh Khoan thong thả, minh triết và dịu dàng. Hồ trường rót về Tây, những men đắng của rượu nồng đã nhường chỗ cho những giọt nước trong.

 

Điều bất ngờ khác xảy ra khi chúng tôi còn làm việc chung ở Đại Học Vạn Hạnh. Một dạo, Sinh Viên Vạn Hạnh tổ chức Lễ Phật Thành Đạo và để thay đổi vóc dáng, anh em muốn mời một Giáo Sư Cư Sĩ nói chuyện Đạo mà không là các Thầy quen thuộc. Tôi đang ngồi nơi hành lang, cố ý chờ, bất cứ một Giáo Sư nào tới lúc đó cũng sẽ là một giải pháp. Bất ngờ, một chiếc xích lô vừa trờ tới và người ngồi xe là Gs Vũ Khắc Khoan. Tôi hết sức vui mừng vì lòng nghĩ rằng thế nào cũng mời cho được anh Khoan nói chuyện Đạo với sinh viên. Khi nghe tôi ngỏ lời mời, anh quyết liệt từ chối, viện lẽ mình không am hiểu Phật Pháp. Tôi không chịu thua cuộc. Tôi nói với anh rằng đã là tác giả lừng lẫy của Thành Cát Tư Hãn và Thần Tháp Rùa, cái chi lại không biết. Không từ chối được, cuối cùng anh đồng ý nói với điều kiện là tôi phải "mớm ý" cho anh. Tôi để anh ngồi xuống yên tĩnh rồi mới nói:

"Trong cuộc đời đức Phật có 4 sự kiện quan trọng đều xảy ra trong mùa trăng:  Lễ Phật Đản,( trăng tròn tháng thứ hai Ấn Độ), Lễ Xuất Gia, Lễ Thành Đạo, Lễ Phật Nhập Niết Bàn... đều vào Trăng Tròn Tháng Thứ Hai Ấn Độ". Chỉ thế thôi. Sau đó Gs Vũ Khắc Khoan đi vào giảng đường và nói chuyện cùng sinh viên qua đề tài : "Đạo Phật qua Bốn Vừng Trăng Tròn", một đề tài chưa có ai từng nói và sinh viên hôm ấy đã đón nhận một cách thích thú. Quả tình đã là nghệ sĩ thì khả năng sáng tạo như một lẽ thường và tâm hồn phong phú đa dạng của gs Vũ Khắc Khoan chỉ cần một lay nhẹ cũng đã làm nên cảm xúc.

Anh Vũ Khắc Khoan là một nghệ sĩ đích thực. Một nghệ sĩ cuối đời đã biết bỏ phấn trắng bảng đen, bỏ chữ bỏ lời, bỏ tiền trường sân khấu, bỏ những đêm men say, bỏ những ngày ngất ngưởng.. Anh đã bỏ hết tất cả và đã Một Mình lặng lẽ :"lâng lâng trong mù sương nơi ngưỡng cửa pháp hội."

 

Tôi cảm kích vì đã gặp anh trong đời này, tiếp xúc với đôi điều bất ngờ lý thú và cái còn lại trong tôi khi vắng mặt anh là sự quý mến sâu xa. Tôi cũng muốn nói ra cùng Anh tấm tình quý mến ấy trong buổi lễ tưởng niệm hôm nay.

 

Đọc thêm về Vũ Khắc Khoan