Nguyễn Thị Hải
Nhà thơ Dư Quang Trung tạ thế
Nhà thơ Dư Quang Trung (余光中) vừa qua đời vào ngày 14.12.2017 ở thành phố Cao Hùng, Đài Loan, hưởng thọ 90 tuổi.
Nhà thơ Dư Quang Trung sinh năm 1928, tại Nam Kinh, nguyên quán Vĩnh Xuân, Phúc Kiến. Ông là đại diện tiêu biểu của văn học hiện đại Đài Loan, bắt đầu sự nghiệp sáng tác từ khi còn là sinh viên đại học. Ngày 23.10 vừa qua, trường đại học Trung Sơn, Đài Loan tổ chức mừng thọ ông 90 tuổi, đây là lần xuất hiện cuối cùng của ông trước công chúng. Nhà thơ hài hước cho biết, có nhiều người rất hiếu kỳ rằng tuổi tác của ông lớn như vậy mà vẫn làm thơ, viết văn sao? Ông cười nói, tại sao mọi người không hỏi tôi có còn thở hay không? Ông cho rằng, sáng tác và hít thở đối với ông là việc hết sức tự nhiên, không ảnh hưởng bởi yếu tố tuổi tác.
Đầu thập niên 1950, ông theo gia đình di cư sang Đài Loan, kể từ ngày đó Trung Quốc đại lục trở thành nỗi “hương sầu” canh cánh trong tâm hồn ông. Bài thơ “Hương sầu tứ vận” (Bốn bài thơ sầu hương), với những câu thơ hoài hương tha thiết “Cho tôi một gáo nước Trường Giang, ơi nước Trường Giang” “Cho tôi một phiến Hải đường hồng, ơi Hải đường hồng”, “Cho tôi một mảnh hoa tuyết trắng, ơi hoa tuyết trắng”, “Cho tôi một đóa Lạp mai thơm, ơi Lạp mai thơm”, được phổ thơ trở thành một ca khúc được yêu thích ở cả hai bờ eo biển Đài Loan và Trung Quốc đại lục. Ca khúc hát lên tình cốt nhục đồng bào và nỗi sầu ly cách.
http://www.gio-o.com/NguyenThiHai/NguyenThiHaiDuQuangTrungSH.htm
https://www.youtube.com/watch?v=dnnNDpVZxZs
1.
Lời đáp ư lời đáp
Tìm trong gió mênh mang
Một cặp mắt, có thể tỏa sáng mấy mươi năm?
Một vành môi, bao nhiêu lần nhấp mềm chung rượu?
Một mái tóc, mấy lần thay lược?
Một trái tim, mấy độ thanh xuân?
Lời đáp ư lời đáp
Tìm trong gió mênh mang
Vì sao, thư bay hoài trên mây?
Vì sao, vé xe cầm trong tay?
Vì sao, ác mộng kề dưới gối?
Vì sao, ôm em chỉ là tấm áo choàng?
Lời đáp ư lời đáp
Tìm trong gió mênh mang
Một mảnh đại lục, phải chăng là tổ quốc của mi?
Một hòn đảo, phải chăng là mái nhà của mi?
Một chớp mắt, phải chăng là ít năm?
Một đời người, phải chăng là vĩnh viễn?
Lời đáp ư lời đáp
Tìm trong gió mênh mang
Tự chú:
* Cách trùng điệp câu trong bài thơ
xuất phát từ bài hát “Để gió cuốn đi” (Blowin’in the wind) của nhạc sĩ kiêm thi
sĩ Bob Dylan. Nguyên văn câu ấy là “The answer, my
friend,
is blowin' in the wind, The answer is blowin' in the wind.”
(Lời đáp xa vời, để gió cuốn đi bên trời, Để gió cuốn đi, bạn ơi – Ngô Tự Lập dịch)
* Một mảnh đại lục, chỉ đại lục mới, cũng có thể chỉ đại lục cũ: đại lục mới không thể ở lâu, đại lục cũ từ lâu không thể quay về.
2.
Dân ca
Truyền thuyết phương Bắc có một bài dân ca
Chỉ buồng phổi sung mãn của sông Hoàng Hà mới hát nổi
Từ Thanh Hải đến Hoàng Hà
Gió đã nghe thấy
Cát đã nghe thấy
Nếu như Hoàng Hà đóng thành sông băng
Vẫn còn Trường Giang hát lên bằng âm giọng mũi tràn trề mẫu tính
Từ cao nguyên đến bình nguyên
Cá đã nghe thấy
Rồng đã nghe thấy
Nếu như Trường Giang đóng thành sông băng
Vẫn còn tôi, vẫn còn Hồng Hải của tôi đang gào thét
Từ cơn sóng sớm đến thủy triều khuya
Tỉnh cũng nghe thấy
Mộng cũng nghe thấy
Một ngày máu tôi đóng thành băng
Vẫn còn máu của bạn, máu của anh đang ca hát
Từ nhóm máu A đến nhóm máu O
Khóc cũng nghe thấy
Cười cũng nghe thấy
Nguyên văn
1.
答案啊答案
在茫茫的风里
一双眼，能燃烧到几岁?
一张嘴，吻多少次酒杯?
一头发，能抵抗几把梳子?
一颗心，能年轻几回?
答案啊答案
在茫茫的风里
为什么，信总在云上飞?
为什么，车票在手里?
为什么，噩梦在枕头下?
为什么，抱你的是大衣?
答案啊答案
在茫茫的风里
一片大陆，算不算你的国?
一个岛，算不算你的家?
一眨眼，算不算少年?
一辈子，算不算永远?
答案啊答案
在茫茫的风里
自注
本诗的叠句出于美国年轻一代最有才华的诗人与民歌手鲍勃·迪伦的一首歌Blowin'in the Wind。原句是The answer,my friend,is blowin'in the wind,the answer blowin'in the wind.“一片大陆”可指新大陆，也可指旧大陆：新大陆不可久留，旧大陆久不能归。
2.
民歌
传说北方有一首民歌
只有黄河的肺活量能歌唱
从青海到黄海
风也听见
沙也听见
如果黄河冻成了冰河
还有长江最最母性的鼻音
从高原到平原
鱼也听见
龙也听见
如果长江冻成了冰河
还有我，还有我的红海在呼啸
从早潮到晚潮
醒也听见
梦也听见
有一天我的血也结冰
还有你的血他的血在合唱
从A型到O型
哭也听见
笑也听见
Nguyễn Thị Hải dịch và giới thiệu
http://www.gio-o.com/NguyenThiHai.html
© gio-o.com 2017