photo: NAT @gio-o.com
thơ t́nh trên văn đàn thế giới
Wislawa Szymborska
Eugenio Montale
Lư Ốc BR phiên dịch
@ True Love: Wislawa Szymborska vẫn với giọng điệu trào lộng cố hữu, bà nêu lên một loạt câu hỏi về mối liên quan phối ngẫu của một cặp vợ chồng. Tâm điểm là t́nh yêu thật - true love. Những thắc mắc tra vấn t́nh yêu dễ làm người ta lầm tưởng rằng bà là một người duy vật hay thực dụng. Nhưng mà không. Thấy vậy không phải dzậy. Nói theo nữ thi sĩ "nhưng mà chuyện đó không có tôi, but it's not the case with me." Wislawa Szymborska cũng có nêu quan điểm phần nào ư tưởng về mối t́nh chân thật ở đoạn kết thúc bài thơ.
@ I Recall Your Smile: Nhà thơ người Ư, Khôi Nguyên Văn Chương Nobel 1975, Eugenio Montale, làm thơ với bút pháp và văn phong khác. Nhà thơ có vẻ trí thức. Kiểu trí thức đầy cảm quan nghệ thuật nhưng không ảo tưởng. Ông có cách nh́n và quan điểm diễn ngôn mạnh mẽ đề cao phẩm cách giá trị con người.
T́nh Thiệt
Mối t́nh thiệt. Nó b́nh thường
nó trang trọng, hay nó thực tiễn?
Thế gian biết được ǵ chuyện hai người
chung sống trong thế giới riêng của họ?
Đặt để cạnh nhau thật phi lư trên cùng một cái đài,
lấy ra từ hàng triệu số ngẫu nhiên nhưng cố làm cho tin
nó phải diễn ra như vậy - rồi được tưởng thưởng ǵ?
Chẳng có ǵ cả.
Ánh sáng rọi xuống từ nơi nào chẳng biết.
Tại sao lại hai người nầy mà không là người khác?
Nó chẳng có ǵ bất công phải không? Dạ nó bất công.
Nó chẳng bền bĩ phá vỡ nguyên lư nổi hứng của chúng ta,
và đem lại đạo tắc qua sự ngây ngất? Dạ nó có cả hai.
Xem xem một cặp vợ chồng hạnh phúc.
Có phải ít ra họ chẳng có thể che dấu nó,
giả đ̣ chán chường chút chút để bạn bè cảm thông?
Hảy nghe họ cười cợt - thật xấu tệ.
Ngôn ngữ họ dùng - vô cùng hắc ám.
Và những sự tán dương, lễ phép,
những thông lệ trao đổi tỉ mỉ của họ -
nó hiển nhiên là một t́nh tiết phía sau lưng loài người!
Thật khó mà đoán câu chuyện sẽ đi bao xa
nếu con người bắt đầu đi theo thí dụ của họ.
Đức lư tôn giáo và nền thi ca nào được lưu tâm?
Điều ǵ được ghi nhớ? Cái ǵ bị chối từ?
Ai sẽ muốn dừng lại trong ṿng những giới hạn?
Mối t́nh thiệt. Nó có cần thiết lắm không?
Sự khéo xử và lẽ thường nói với ta hảy bỏ qua nó trong im lặng.
Như chuyện xấu trong những ṿng lẩn quẩn của cuộc Đời.
Những đứa bé hoàn hảo được sinh ra không cần sự trợ giúp của nó.
Nó đă không thể an cư cho địa cầu trong hàng triệu năm dài,
nó đến tháp tùng quả thật hiếm hoi.
Hảy để cho những ai chưa từng t́m thấy mối t́nh thiệt
tiếp tục nói rằng chả có cái vụ đó bao giờ.
Niềm tin sẽ khiến con người sống đời và tạ thế dễ dàng hơn.
True Love
True love. Is it normal
is it serious, is it practical?
What does the world get from two people
who exist in a world of their own?
Placed on the same pedestal for no good reason,
drawn randomly from millions but convinced
it had to happen this way – in reward for what?
For nothing.
The light descends from nowhere.
Why on these two and not on others?
Doesn’t this outrage justice? Yes it does.
Doesn’t it disrupt our painstakingly erected principles,
and cast the moral from the peak? Yes on both accounts.
Look at the happy couple.
Couldn’t they at least try to hide it,
fake a little depression for their friends’ sake?
Listen to them laughing – it’s an insult.
The language they use – deceptively clear.
And their little celebrations, rituals,
the elaborate mutual routines –
it’s obviously a plot behind the human race’s back!
It’s hard even to guess how far things might go
if people start to follow their example.
What could religion and poetry count on?
What would be remembered? What renounced?
Who’d want to stay within bounds?
True love. Is it really necessary?
Tact and common sense tell us to pass over it in silence,
like a scandal in Life’s highest circles.
Perfectly good children are born without its help.
It couldn’t populate the planet in a million years,
it comes along so rarely.
Let the people who never find true love
keep saying that there’s no such thing.
Their faith will make it easier for them to live and die.
Wislawa Szymborska
*
Tôi Nhớ Lại Nụ Cười Em
Tôi nhớ lại nụ cười em, và với tôi ấy là mạch nước trong
len lỏi giữa những viên đá cuội của suôi t́nh cờ được chứng kiến,
tấm gương mong manh trong ấy em nh́n thấy đoá hoa thường xuân,
và trên tất cả là sự ôm ấp của vùng trời thanh b́nh.
Đây là hồi niệm của tôi; Tôi không thể nói, Ôi một người xa,
nếu tâm hồn thơ ngây được tự do phơi bày trên khuôn mặt,
th́ em là một người bơ vơ của thế giới đớn đau nhọc nhằn,
và mang theo nỗi đau bên em như lời khắc trên tấm mật chú.
Nhưng đây tôi có thể nói; bức chân dung suy tư của em
đắm ch́m hứng cảm ưu tư trong cơn sóng của b́nh lặng;
và em dáng vẻ bề ngoài tiềm ẩn trong kư ức xám
trong vắt như h́nh chiếc vương miện h́nh lá cây dừa nhỏ ...
I Recall Your Smile
For K.
I recall your smile, and for me it is limpid water
witnessed by chance among the stones of a riverbed.
slight mirror in which you see an ivy and its inflorescence,
and over all the embrace of a serene white sky.
This is my recollection; I cannot say, O distant one,
if an ingenuous spirit is freely expressed in your face,
truly you are a wanderer whom the world’s ills exhaust,
and who carry your suffering with you like a talisman.
But this I may say; that your thoughtful portrait
drowns anxious inspiration in a wave of calm;
and your aspect insinuates itself in grey memory
pure as the crown of a youthful palm-tree…
Eugenio Montale
..................................................................................................
Cuối Thu 2015
Lư Ốc BR phiên dịch
English translations sources:
http://www.poemhunter.com/poem/true-love-368/
http://www.poetryintranslation.com/PITBR/Italian/Montale.htm#anchor_Toc326745979
http://www.gio-o.com/LyOcBR.html
© gio-o.com 2015