DaoTrungDaoTanRain

THE GIFT OF RAIN

Tặng Phẩm của Mưa

Tan Twan Eng.

Trong những bài giới thiệu các sách mới chúng tôi đặc biệt chú tâm tới những nhà văn Á châu thuộc thế hệ trẻ tài năng có khả năng tham dự vào sinh họat văn chương ở các xứ Âu-Mỹ. Những tên tuổi lẫy lừng như Salman Rushdie, Kazuo Ishiguro, Sơn Táp, Linda Lê …là những ví dụ cho thấy sự đón nhận rất cởi mở của người đọc Âu-Mỹ đối với những tài năng gốc Á châu. Mới đây quyển The Gift of Rain/ Tặng Phẩm của Mưa của nhà văn trẻ gốc Malaysia đã được coi là một quyển tiểu thuyết đầu tay xuất sắc. Quyển này đã lọt vào vòng chung kết tranh giải Man Booker Prize năm 2007 của Anh Quốc. Tan Twan Eng sinh năm 1972 ở Penang, cha làm việc trong ngành ngân hàng nên gia đình liên tục phải di chuyển đến sống trong nhiều vùng khác nhau ở Malaysia. Theo ý muốn của cha mẹ anh theo học ngành Luật ở Đại Học London và hiện làm luật sư chuyên về sản phẩm trí tuệ cho một văn phòng luật nổi tiếng ở Kuala Lumpur. Anh là đại diện của văn phòng này ở Cap Town, Phi Châu từ năm 2000 nên có dịp đi đến nhiều vùng ở Nam Phi. Từ nhỏ Tan đã ưa thích đọc truyện đủ loại kể cả những cuốn tiểu thuyết ba xu bình dân. Nhưng khi vào đại học anh mới thực sự có quan niệm nghiêm túc về văn chương nhờ ảnh hưởng của một vị giáo sư anh yêu mến và kính trọng. Tan đọc và học hỏi từ tác phẩm của những nhà văn thành danh như Vladimir Nabokov, Someset Maugham, Salman Rushdie, Kazuo Ishiguro v.v…Anh cũng là người yêu thích võ thuật, thuộc hàng đai đen môn aikido.

Tặng Phẩm của Mưa là một tiểu thuyết lịch sử lấy bối cảnh Malaysia từ những ngăm 1930. Nhân vật kể truyện là Philip Hutton nay đã 72 tuổi, sống an nhàn trong dinh cơ của gia đình ở Penang, thỉnh thoảng nhận chỉ điểm võ thuật aikido cho một vài đệ tử ruột vì ông được coi là một thứ sư phụ võ thuật cao cấp. Philip tưởng chừng sẽ sống quãng đời còn lại một cách bình lăng, coi quá khứ quãng đời thanh xuân của mình đã vùi sâu . Nhưng một bữa nọ đột nhiên số mạng xô đẩy, có một phụ nữ Nhật cũng trạc tuổi ông tên Michiko Murakami tìm tới nhà ông và trao cho ông một thanh kiếm đã hơn năm mươi năm nay ông mới lại nhìn thấy. Người khách lạ phương xa nói rằng thanh kiếm này là của người yêu bà khi xưa dặn dò bà phải trao tận tay Philip. Michiko cũng có ý muốn tìm hiểu quá khứ của người yêu cũng như của Philip. Trong thời gian ở lại Penang Michiko và Philip thường ngồi dưới hiên căn nhà ông vào những đêm đẹp trời ấm áp, gió biển miền Viễn Đông thổi nhẹ vào đất liền mơn man những đợt sóng và thi thỏang có những con đom đóm bay lập lòe ngoài vườn. Hai người đã cùng nhau ôn lại quãng đời quá khứ của mình trong đêm khua. Philip kể lại cuộc đời mình cùng những liên hệ gắn bó với người chủ thanh kiếm, ông hy vọng người phụ nữ Nhật đã cất công tìm gặp ông cũng như người đời sẽ hiểu được nỗi đớn đau dằn vặt ông từ bao lâu và sẽ tha thứ. Trong phần đầu quyển truyện nhịp độ tự sự thong thả, êm đềm cộng thêm những phần tả cảnh đẹp của Penang khiến người đọc vào truyện rất thoải mái.

Vào năm 1939 khi đó Philip Hutton mới 16 tuổi. Tên đầy đủ của anh là Philip Arminius Khoo-Hutton, cha là người Anh và mẹ là người Hoa, sinh trưởng ở Penang thuộc quần đảo Malaysia. Tuy cha anh là một thương gia Anh giòng dõi quí tộc giàu có nổi tiếng và mẹ anh là một phụ nữ Trung Quốc học thức tế nhị nhưng Philip từ thưở thiếu thời vẫn cảm thấy mình có một bản ngã vong thân, không thích hợp gần gũi với cả cộng đồng người Anh lẫn người Hoa trên chính xứ sở mình sinh ra và trưởng thành. Nhân khi gia đình trở về Anh Quốc nghỉ hè và cũng do mệnh trời run rủi, anh làm quen và trở nên người bạn vong niên thân thiết của Hayato Endo, một người Nhật khá bí ẩn. Ông ta làm trong ngành ngoại giao và hiện thuê nhà của cha anh. Endo thật tình cũng rất yêu mến Philip nên truyền thụ cho anh những bí quyết võ thuật aikido của Nhật, cũng như đã khai minh anh về văn hóa và ngôn ngữ Nhật. Trong lòng cảm mến và kính phục sư phụ Philip tự nguyện sẽ trung thành với Endo. Khi mối giaotình đã keo sơn và Philip cũng vào tuổi trưởng thành thì Thế Chiến thứ 2 sắp xảy ra. Tất cả gia đình cha mẹ Philip bỏ Penang về Anh Quốc và trao lại công việc buôn bán cho anh. Và khi quân đội Thiên Hoàng tiến vào xâm lăng Malaysia Philip bị đặt vào một thế kẹt, bỗng nhiên trở thành một người đi giữa hai lằn đạn. Biến cố lịch sử này cũng lại là dịp Philip khám phá ra Endo là một điệp viên cao cấp của Nhật từ lâu được ngấm ngầm gửi sang Penang để thu lượm và phân thích thông tin mật nhằm chuẩn bị cho cuộc xâm lăng vào Malaysia. Philip nay một mặt phải giữ lòng trung thành với sư phụ, mặt khác cũng qua sự hợp tác với đoàn quân xâm lược có thể giúp gia quyến sống an toàn và bảo vệ được tài sản. Anh nhận làm thông dịch viên cho quân đội Nhật để tạm thời hóa giải nghịch cảnh. Tình huống cũng như bản ngã đã biến Philip trở thành một kẻ ngoại cuộc khi xứ sở anh chiến đấu chống lại kẻ thù. Anh trở thành kẻ không những bị mọi người xa lánh, nghị kỵ mà còn bị thù hận.

Một cách gián tiếp Philip đã dính líu tới những biến cố thảm kịch, tới những cái chết oan khuất của người dân xứ anh. Nhưng ở địa vị anh, Philip cũng hiểu được thực sự anh không có một quyền lực nào để ngăn chặn những thảm họa xảy ra nên chỉ còn biết âm thầm, họat động trong bí mật tuyệt đối, qua những liên hệ sẵn có, để giúp càng nhiều người càng tốt, tránh khỏi bị kẻ thù giết chết. Philip đã ngầm cung cấp cho phe kháng chiến những thông tin mật của quân đội Nhật nhằm tranh sự giết chóc. Như vậy có thể nói Philip đã đóng hai vai trò vừa hợp tác với kẻ thù vừa tham gia những họat động kháng chiến. Trong phần sau quyển truyện nhịp độ tự sự chuyển nhanh với những mô tả chiến tranh ác liệt, những biến cố lịch sử xảy ra ở Malaysia trong thời chiến ít được biết tới và cuộc sống khổ cực của người dân trong chiến tranh cũng như những biến cố hồi hộp trong đời Philip. Tuy cốt truyện không mới lạ nhưng Tan Twan Eng đã đưa vào tiểu thuyết những chủ đề có tính nhân loại như tội ác chiến tranh, chủ nghĩa thuộc địa, xung đột văn hóa, lòng trung thành và sự phản bội, bản ngã của những người có hai giòng máu, sự mất mát không tranh khỏi dành cho mỗi số phận v.v…bằng một lối tiếp cận và soi sáng vấn đề khá thông minh và hiểu biết. Vì đây là một quyển tiểu thuyết lịch sử, khi viết tác giả lại đang ở Nam Phi thiếu sách vở tài liệu, nhưng nhờ có vốn kiến thức đọc sách lịch sử khi còn học đại học nên Tan không đến nỗi đưa vào truyện những thông tin thiếu chính xác. Ngoài ra, anh cũng hiểu được, viết tiểu thuyết để người Âu-Mỹ đọc và ưa thích, Tan đã dùng một lối văn không mang nặng tính chất Á châu địa phương để bị coi là thứ hoa thơm cỏ lạ. Ngoài ra, qua những nhân vật và những biến cố trong truyện, người đọc cũng nhận thấy tác giả có niềm tin vào sự xếp đặt tiền định rất bí ẩn, một niềm tin rất Đông phương.

đào trung đạo