photo: Trần Đ́nh Thục
Môi Son Julie
tự chuyện
kỳ 4
(lần lượt đăng nhiều kỳ trên gio-o.com)
4. “Mùa Thu Chết”
“Hương Thời Gian, mùi thạch thảo, em nhớ cho rằng ta vẫn chờ em”
Guillaume Apolinaire
Bài hát như ám vận vào đời Nàng.
Bài hát có định mệnh nào trong cuộc đời Nàng mà những tảng màu ảm đạm của một Mùa Thu bên trời Âu đă bao phủ. Mặt đất buồn rầu chuẩn bị cho một mùa Tang phải đến khi Đông sang.
Không gian xao xác lá vàng rơi khắp lối … rung cả trên lối đi … làm đôi khi vang lên tiếng oán than ṛn ră của lá vàng rơi trên đường bị dẫm nát dưới chân người qua lại.
Lá vàng rơi… vàng rơi … vàng rơi… vàng rơi … vàng rơi …
Thi Nhân khóc tiếng Bi Ai
Cho vàng thu vương dấu lệ
Mùa Thu Chết phải chăng nói đến sự vĩnh viễn xa ĺa nhau ?
Hoa Thạch Thảo, một loài hoa mọc trên đá, khốn khó thế mà cũng cho hoa có hương thơm – Hương Thời Gian – nỗi nhớ … người ta muốn ám chỉ điều ǵ ?
Hỏi thêm ư nghĩa đó với người nhiều chữ nghĩa hơn th́ được biết nó gần như điều ḿnh cảm nhận về một Mùa Thu.
Mùa Thu là mùa đơm hao kết trái của Thi Ca … Thiên nhiên trở ḿnh. Đất Trời giao hoan làm cho vạn vật linh động hơn, tươi hơn đẹp hơn và t́nh hơn.
Là quà tặng của thiên nhiên mà những tầng sóng ngân vang trong không gian. Chỉ biết rung động trước cái đẹp của vạn vật của người là Thi Nhân dệt Mộng cho Đời.
Lúc đó nàng chưa biết thưởng thức Thơ làm sao biết ǵ về những tâm hồn Thi Nhân.
Khi đọc bài viết của nhà văn Duyên Anh có những câu như: “Julie qua bài hát Mùa Thu Chết đă là “thành đồng chắn nẻo xuân sang”! Nghe phiêu diêu quá ! Nhưng tôi chẳng hiểu nhiều ư tứ trong đó. Biết đại khái là một lời khen tặng làm bừng bừng đôi má thế thôi. Tiếc quá, tôi đă đánh mất bài viết này. Hy vọng bạn đọc Chương C̣m Duyên Anh hay khán thính giả của tôi c̣n lưu trữ xin cho tôi bản copy th́ quư lắm thay.
Anh Duy Trác, một Cây Đại Thụ trong làng ca hát mà mọi người đều quư mến đă ưu ái dành cho tôi một chương tŕnh nhạc trên đài phát thanh Houston với – Julie và Mùa Thu Chết - . Anh có những nhận định rất sắc bén về hiện tượng này. Anh cho đó là một hiện tượng và anh chặc lưỡi đáng tiếc bởi vô h́nh chung bài hát Mùa Thu Chết đă đóng khung tiếng hát tôi. Cuộc ghi âm lần đó tôi cất giữ nhưng nay lạc đâu trong trí nhớ. T́m ra được sẽ mời bạn đọc nghe giọng trầm ấm của anh Duy Trác dẫn chương tŕnh nghe mới hay.
Thi sĩ Bùi Giáng.
Tôi không biết Ông Bùi Giáng là Thi sĩ lẫy lừng tên tuổi. Một Thiên Tài trong Thi Văn nước Việt.
Người không thuộc Thơ làm sao biết Ông Thi Sĩ Ngoại Quốc Guillaume Apolinaire.
Tôi không biết nhiều về Ông Thi Sĩ tài hoa kia nhưng qua bài thơ L' autaumne est morte Ông đă vượt không gian và thời gian … du hồn qua Bùi Giáng --- Thi Sĩ Tây gặp gỡ Thi Sĩ Ta --- đă để lại cho chúng ta những ư tứ mỹ miều lăg mạn của trời thơ Tây Phương qua lời thơ Việt của Bùi Giáng …
Cái không biết của tôi nhiều lắm mênh mang lắm
Cái ngu si th́ vô số kể, đếm không xuể
Cái may rủi trên đường đời th́ cũng có như mọi người. Nhưng phải thành thực mà nói Cái May nó cồm cộm lên như một con dấu nổi trên từ chứng minh thư nên tôi c̣n ngồi đây kể chuyện ḿnh cho bạn nghe
Nhưng có Cái Duyên th́ lại là chuyện khác.
Để có chuyện dài kể bạn nghe về cái duyên văn nghệ của ḿnh với những người trong giới Chú Bác Cô Cậu hay đàn anh đàn chị nổi tiếng chẳng khác nào tự tô vẽ chuyện để tô điểm cho ḿnh đẹp hơn, một cách đánh bóng ḿnh chẳng hạn.
Nếu c̣n là người của sân khấu chắc tôi nắm bắt cơ hội này không buông …
… Để thoát ṿng hệ lụy là người của sân khấu. Tôi mất hơn 10 ăm im lặng để lắng nghe ḿnh (đôi khi ngờ nghệch ra ng̣ai vùng im lặng lạc ngay miền Thị Phi thêm nản long, và tôi nghe ra trong tôi thổn thức … Tiếng thở dài
Tôi đă đóng lại sự nghiệp ca hát của đời ḿnh không một lời chia tay cùng khán thính giả hâm mộ
Tôi Nợ cuộc đời món nợ Ân T́nh nên tôi c̣n thổn thức bấy lâu … Nay tôi mở một cánh cửa khác để trở lại hạnh ngộ cùng giới văn nghệ muôn phương …
Vẫn mong được sự đón nhận và nghe câu Welcome back, JQ.
Thuở đầu đời mới làm quen với nhạc Việt và khán thính giả Việt qua nhạc ngoại quốc lời Phạm Duy, tôi chỉ được biết đến qua cái tên rất ngắn gọn, Julie
Đến khi thu thanh bài Mùa Thu Chết tự nhiên thấy đĩa nhạc có thêm tên Quang bên cạnh – Julie Quang -
Lần đầu tiên thu thanh trên đĩa nhựa tôi lung túng khi Cô Sáu là chủ hăng dĩa Việt Nam yêu cầu tôi phải có cái tên Việt mà người Việt tận nông thôn vùng xa cũng đọc được, kêu tên được.
Ghép tên 2 chúng tôi lại, vừa rơ là ai, không lỡ nhầm với một người khác có ư như chúc phúc cho 2 trẻ. Đó là ư của Bố Phạm Duy
Một hôm thi sĩ Bùi Giáng đến nhà thăm Bố Phạm Duy. Bố hay khoe con
- Để Moi bảo bọn nhỏ đàn hát Toi nghe
- Julie con hát “Ṿng Tay Nữ Sinh” và “Hai Khía Cạnh Cuộc Đời”
Bố làm lời Việt cho bài “To Sir With Love” và “Both Sides Now”
Trên tay cầm tờ giấy và cây bút ch́ trong khi thưởng thức chúng tôi hát, Ông Bùi Giáng nguệc ngoạc như đang vẽ ǵ đó …
Ông khen tôi hát hay và nói Ông và Bố sẽ có bài hát mới dính liền với tên tôi.
… Mà dính thật !
Ông viết lời Việt cho bài Mùa Thu Chết ngay hôm đó.
Mùa Thu Chết và Julie Quang khai sinh cùng lúc, cùng thời điểm đó, năm 1970 phong trào nhạc trẻ Việt Nam rộ lên trăm hoa đua nở
Người sành điệu và giới thưởng ngoạn phần lớn tập trung tại thành phố Sài G̣n nơi du nhập và tiếp thu những luồng văn hóa khác nhau và cũng là nơi xuất xứ của những ǵ mới mẻ, lạ lẫm. Trong âm nhạc luồng gió nhạc trẻ đă thổi tan không khí u ám của chiến tranh. Nhac trẻ nghiễm nhiên đă có chỗ đứng vững vàng trong nền âm nhạc Việt. Nơi tỉnh thành Nha Trang Đà Lạt Vũng Tàu cũng có những ban nhạc trẻ những tài năng trẻ xuất xứ từ địa phương
Không riêng thành phố Sài G̣n nơi nào có nhiều Trường Trung Học, Đại Học nổi tiếng ắt sinh viên học sinh nơi đó quy tụ những tài năng trẻ trong bất cứ mọi lănh vực.
Riêng với phong trào nhạc trẻ Việt Nam theo xu hướng quốc tế ( không riêng ở VN, khắp nơi trên toàn địa cầu này đều theo trào lưu đó).
Âm nhạc trỗi ḿnh. Người Trẻ Việt vượt ranh bức rào để bước ra ngoài những quy luật sáo ṃ của một nền âm nhạc chính thống. Đây không phải là một sự chối bỏ mà khẳng định được rằng “Âm nhac không biên giới”. Nhạc trẻ Việt đă chứng ḿnh được điều này
Bằng cách này hay cách khác chúng tôi đều thể hiện theo đúng cách Western như trào lưu. Nhạc dịch, chơi nhái, hát nhái vv … miễn sao cho đúng y chang th́ mới ăn tiền. Chúng tôi thi đua nhau “nhái” mà không hề mảy may nghĩ đến ḿnh đang vay mượn của người khác
May thay tuổi trẻ chúng tôi c̣n có Phượng Hoàng cất cao cánh trên ṿm trời nhạc Trẻ Việt.
Có Nguyễn Trung Cang nhức nhối than phận người kêu than ... "Bước t́nh hồng", "C̣n yêu em măi" ...
Có Lê Hựu Hà tha thiết ôm hôn gh́ xiết cuộc đời ... "Hăy Ngước Mặt Nh́n Đời , "Yêu Đời Yêu Người " ...
Chúng tôi c̣n có một Bố Già Phạm Duy lắng nghe được hơi thở của thời đại, biết được trăn trở thao thứccủa người Trẻ đă hao ṃn nhiều v́ chiến tranh mất mát … Và họ, người trẻ họ cần ǵ ?
Người nghệ sĩ đích thực phải nhận ra điều cần thiết phải thay đổi trong món ăn tinh thần mà ḿnh sẽ phải cung ứng hay c̣n gọi là cống hiến cho đời sống .
Trực diện măi với sự tàn phá của chiến tranh người ta quên dần với sự ù lỳ . Nhàm chán với nhạc phản chiến hoặc nhạc chiến đấu .. Người ta cần những thứ trừu tượng mông lung. Không hiểu hết cũng chẳng ngại miễn sao Tim, Óc họ chạm đến những mỹ từ những ư tưởng cao xa sẽ giúp họ bay bỗng sẽ no nê trong khoái lạc .. đê mê
Mùa Thu Chết là một kết hợp của Thi Ca - East meets West – thai nghén và sinh ra bởi những Cổ Thụ như Apolinaire Bùi Giáng và Phạm Duy th́ làm sao không đáp ứng được nhu cầu Thời Thế. Duyên may cho tôi kết tụ tại đấy …
Là người chuyên chở bài hát chẳng đánh Bắc dẹp Nam hay cậy ḿnh tài giỏi
Tôi tin rằng đă có người hát hay hơn ḿnh, và sẽ có người thể hiện bài Mùa Thu Chết “tới” hơn Julie Quang
(c̣n tiếp)
Julie Quang
© gio-o.com 2013