Võ Đình

TẮM ĐÊM

tản mạn

Cô gái mười lăm tắm nửa đêm

ồ ồ nước chảy dưới và trên

có người thầy pháp gìa trăm tuổi

đã chết sau ngày trông thấy tiên

Tứ tuyệt của Hà Thúc Sinh, trong tập Thơ Viết Giữa Đàng, xuất bản năm 1985. Hai chữ ồ ồ không đắc địa. Có thể thay vào rì rào, ào ào hay rào rào. Xè xè thì khêu gợi quá.

Có người thầy pháp gìa trăm tuổi gợi nhớ cả hàng chục tranh khác nhau nhưng cùng đề tài Suzanne et les Vieillards của nhiều danh họa Ý suốt thế kỷ XV, XVI, XVII, XVIII, trưng bày tại nhiều Viện Bảo tàng thế giới, vẽ hai ông già dòm ngó thiếu phụ Suzanne tắm trong vườn nhà, và bức tượng nàng Suzanne tắm khỏa thân trưng bày tại Louvre.

Tintoret “Suzanne et les Veillards”

Lưu ý góc trái đầu già trọc nấp nhìn trộm

Suzanne au Bain, Théodore Chassériau

Suzanne au Bain,
Pierre Nicolas Beauvallet, Louvre

Đề tài này ghi trong Cựu Ước, có ý nghĩa như một cuộc thánh tẩy với lòng tin tuyệt đối vào Đấng Toàn Năng. Les vieillards bị xử tử vì tội dòm lén, toan tính cưỡng bách, tố cáo gian, làm chứng gian, vu oan giá họa Suzanne.

Ông thầy pháp già trăm tuổi trong thơ Hà Thúc Sinh sau khi thấy cô gái mới mười lăm tắm đêm, thì chết sau ngày được thấy tiên, như Xuân Diệu tình cờ bình trắc trong bài Nguyệt Cầm, tập Gửi Hương Cho Gió: đã chết đêm rằm theo nước xanh.

Hơi thơ chuyển đột ngột, từ cô gái mười lăm vụt sang ông già trăm tuổi, rồi đang thú vị nước dội ào ào thì lăn đùng ra chết.

Tại sao không tắm sáng, tắm trưa – như nàng Suzanne -, hoặc tắm chiều, mà lại tắm đêm? Tại sao cô gái mới mười lăm mà không là mười tám đôi mươi dầy dầy sẵn đúc? Tại sao cô gái lại là tiên?

Những câu hỏi không có trả lời. Đó là cái hay của bài tứ tuyệt.

Võ Đình

Vào Xuân Con Chuột 2008

http://www.gio-o.com/VoDinh.html