ThiVuNguyetQuynh

Thơ Jeanne Nguyệt Quỳnh

Thi vũ Việt dịch

Jeanne Nguyệt Quỳnh hiện ở Pháp, vùng ngoại ô Paris, năm nay 12 tuổi, mẹ người Việt bác sĩ y khoa, cha Pháp, là nhà vật lý thiên văn tên tuổi, có những chòm sao được đặt tên ông do ông khám phá. Nhưng Nguyệt Quỳnh chỉ thích vẽ và làm thơ.

Từ năm 5 tuổi em bắt đầu vẽ và vẽ rất nhiều. Sang năm 8 tuổi em chuyển sang làm thơ. Những bài thơ sau đây nằm trong số thơ em sáng tác vào năm 9, 10 tuổi, nhiều chất trầm tư vượt thoát, nhận xét tinh tường nhưng hồn nhiên, chữ điêu luyện và sắc sảo ở vào tuổi ấy. Hiện nay em chuyển sang viết tiểu thuyết, đã viết đến 350 trang nhưng chưa cho ai đọc.

Muốn giữ hết nhịp điệu và vần vận trong thơ Pháp Nguyệt Quỳnh e phải dịch ra lục bát, nhưng chúng tôi chọn lối trực dịch để tạm thời giữ lấy tứ thơ trong mạch ngầm phiếu diễu - mất mát nhiều. Nhưng biết làm sao.

Xin chọn dịch một số bài cống hiến bạn đọc Gió O đầu xuân con Mèo.

Thi vũ

Ngựa, Nguyệt Quỳnh vẽ năm 8 tuổi

RÊVE

Que le soleil se levât

Que le soleil se couchât

Il n’est là

Que pour toi

Que la lune brillât

Que la lune t’illuminât

Elle n’est là

Que pour toi

Que les étoiles étincèlent

Qu’elles soient dans le ciel

Elles ne sont là

Que pour toi

J’ai vu des forêts et de la verdure

Des mers déchainées et des océans

De toutes les merveilles de la nature

J’ai tout vu, même le néant

J’ai vu la tristesse et le noir

Le Bonheur et l’espoir

Mais tout ceci n’est qu’un rêve

Car le jour se lève

(La nuit, elle, emporte tout

Tout… Même les souvenirs les plus doux)

MƠ

Dù mặt trời lên

hay xế

mặt trời vẫn hiện hữu

cho riêng người

Dù trăng lên

trăng sáng

trăng chiếu soi người

trăng vẫn hiện hữu

cho riêng người

Dù nghìn sao lấp lánh

Dù sao ở trên trời

Sao vẫn hiện hữu cho riêng người

Tôi đã thấy rừng

và màu xanh mùa biển động

với biết bao đại dương

những kiều diễm thiên nhiên

tôi đã thấy hết mọi sự

- kể cả hư không

Tôi đã thấy nỗi buồn và hắc ám

hạnh phúc với hy vọng

Nhưng tất cả chỉ là giấc mộng

bởi vì ngày đã lên

(Đêm, đêm bao trùm tất cả

Tất cả… kể cả bao kỷ niệm êm đềm).

COULEURS DU CIEL

Le ciel est gris

Mais le gris, à son sens, est joli.

Le ciel est bleu.

On dit que cela rend les gens heureux.

Le ciel devient rougeoyant

A l'heure du soleil couchant.

On dit que cela réconforte les gens tristes.

Mais c'est l'arc-en-ciel qui inspire le plus les artistes.

MÀU TRỜI

Trời xám

màu xám trong nghĩa đẹp

Trời xanh

Người ta bảo màu làm người vui

Trời pha ráng đỏ

khi hoàng hôn tới

màu an ủy những ai u sầu

Nhưng cầu vồng mới là màu gợi hứng

cho nghệ sĩ

PRINTEMPS

Le printemps
Tout reverdit
Tout revit
Fini l'effroyable silence
Les feuilles se balancent
Au son du vent

XUÂN

Mùa xuân

mọi vật đều xanh

mọi vật tái sinh

Hết rồi nỗi lặng câm khủng khiếp

lá đung đưa

theo lời gió

L’ÉTÉ

C'est l'été

Il fait chaud

C'est les vacances

Fini l'école

Les leçons, les pénitences

On se met en maillot

On se réunit avec les copains et on rigole

Et puis dans la mer

On plonge la tête la première!

MÙA HÈ

Hè tới

nóng nung

trường đóng cửa

nghỉ hè

thôi phải học bài

hay bị phạt

đánh trần áo lót

cùng bạn bè đùa vui

rồi đua nhau ra biển

lộn đầu vào sóng

L’ARBRE

Le vieil arbre et ses branches

Attend la pluie que sa soif étanche

Ou la fraîcheur du soir

C'est son seul espoir

De survivre à ce désert qui n'est qu'un four

Où il n'y a nulle ombre aux alentours.

CÂY

Cây cổ thụ trơ cành

chờ mưa trong cơn khát bít bùng

chờ hơi mát lúc hoàng hôn

chút kỳ vọng cuối cùng

sống còn nơi hoang mạc lò lửa

nơi chẳng còn bóng mát bao quanh

LES JONQUILLES

Les fleurs du printemps

Celles que maman

Celles que maman aime tant

Ce sont les jonquilles

Ces fleurs qui sont si jolies

Elles sont jaunes et belles

Avec leurs éclats éternels

HOA THỦY TIÊN

Hoa xuân của mẹ

hoa mà mẹ yêu

là hoa thủy tiên

Đẹp làm sao

màu vàng kỳ diệu

óng ảnh không thôi

CHER GRAND PÈRE

Tu es la première merveille du monde

Ceci est aussi vrai que la Terre est ronde

Mais il faut te reposer

Sinon tu seras fatigué.

ÔNG NGOẠI MẾN YÊU

Ông là kỳ quan thứ nhất trên thế giới

Sự thật ấy như trái đất tròn quay

Nhưng ông nhớ nghỉ ngơi

Nếu không ông sẽ mệt

LES POÈMES

En ce moment les poèmes c'est mon fort

Cela ne me demande aucun effort

D'inventer plein de jolies

Plein de jolies poésies

Oh! J'aime, j'aime, j'aime...

Inventer plein de poèmes...

NHỮNG BÀI THƠ

Lúc này đây

Thơ là điều con rất giỏi

Con chẳng cần cố gắng

Cũng nẩy mực hàng hàng

Hàng hàng thơ kiều diễm

Ôi là yêu, yêu biết bao

Sáng tác những bài thơ

RAYON DE LUNE

Quand je regarde la lune

Je me prends à rêver

Que la lune traverse la brume

Et que d'un de ses rayons

Elle vienne me caresser.

ÁNH TRĂNG

Khi em nhìn trăng

Em bắt đầu mơ mộng

Trăng hãy xuyên màn sương

Gửi về cho một ánh

Trăng đến vuốt ve em

BEAUTÉ

J'y rêve encore

Et j'y rêverai toujours

De l'aube de l'aurore

Aux couleurs de l'amour

Crinière au vent

Cheval galopant

Sabots foulant

Les coquelicots dansant

Et l'herbe des champs.

Cet étalon, fier et conquérant,

Puissant et beau,

Admire d'un air de défi

Son troupeau

Composé des chevaux les plus jolis.

Mais ce que savoure le plus cette beauté

C'est bien sûr la Liberté.

SẮC ĐẸP

Sắc đẹp

tôi còn mơ

tôi mơ mãi mơ hoài

từ triêu dương qua rạng đông

lộng lẫy sắc yêu thương

Bờm tung gió

ngựa phi

vó cất

hoa mỹ nhân thảo nhảy múa

với cỏ đồng

Ngựa nòi đắc ý và cuồng chinh

ngắm nhìn thách thức

đàn ngựa xinh

Nhưng điều khoái hưởng vô cùng tận

đương nhiên là sự Tự do.

ÉPHÉMÈRE

Éphémère,

Ainsi passe le temps,

Éphémère,

Fini les amusements.

Éphémère,

Le temps

File comme le vent

Éphémère,

Le temps sur la Terre

File dans l'air.

PHÙ DU

Phù du

là lúc thời gian đi

Phù du

là cuộc vui chấm dứt

Phù du

là thời gian

trôi như gió

Phù du

là thời gian trần thế

vù qua không trung.

POÈME QUI BRILLE DANS LA NUIT

Lorsque les étoiles

Lorsque les étoiles mettent leurs voiles

Lorsqu'elles étincèlent

Lorsqu'elles étincèlent dans le ciel

Dans le ciel sombre

Rien ne fais plus peur que l'Ombre

Alors regardez vers le haut

Regardez en haut le ciel (qu'il est beau)

Mais rien est plus joli

Que la lune qui brille

Qui brille dans la nuit

BÀI THƠ SÁNG LÁNG TRONG ĐÊM

Khi những vì sao

Khi những vì sao căng buồm

Khi những vì sao lấp lánh

Khi những vì sao lấp lánh trên trời

Trong bầu trời u tối

Chẳng còn chi sợ hãi hơn Bóng đen

Thì lúc đó hãy nhìn cao

Nhìn cao lên trời - đẹp xiết bao

Chẳng còn chi xinh hơn

Vần trăng sáng

Sáng trong đêm.

Thơ Jeanne Nguyệt Quỳnh

Thi Vũ Việt dịch

Xóm Linh Mai, Paris Tết Tân Mão, 9.2. 2011