LÝ ỐC BR

Tết Con Chuột, bức tranh quê Việt Nam màu sắc trong ca dao

photo: không rõ nguồn

Con mèo trèo lên cây cau

Hỏi thăm chú chuột đi đâu vắng nhà

Chú chuột đi chợ đường xa

Mua mắm mua muối giỗ cha chú mèo

Bài ca dao trên trong Nam. Người miền Nam không ai là không từng nghe bài này. Hỏi rằng ý nghĩa nó nói gì. Chịu. Có nhiều người đã lý giải về thế đấu tranh của dân tộc Việt với giặc Bắc Phương v.v. Theo tôi, đó chỉ là bức tranh quê rất ngộ nghĩnh, dí dỏm, tinh thần yêu đời và hài lộng của người Việt đối với môi trường và sinh hoạt chung quanh. Giàu óc tưởng tượng và phóng khoáng của nghệ thuật hội họa.

photo:không rõ nguồn

Nu na nu nống

Cái cống nằm trong

Con ong nằm ngoài

Củ khoai chấm mật

Bà Phật thổi xôi

Nhà tôi nấu chè

Tò he cống rụt

Bài đồng dao này của người miền Bắc. Đồng dao là ca dao của trẻ em. Đồng dao VN  chứa đựng nhiều sự ly kỳ của loan truyền hay huyền thoại. Cũng vậy, bài đồng dao trên không khác gì một bức tranh quê vẽ nên bằng lời. Cái cống là con chuột nằm trong góc. Rình. Con ong đang nằm ngoài cửa sổ. Rình. Khoai mật xôi chè vừa thơm vừa ngọt. Hấp dẫn. Tuy nhiên, đó chỉ là tò he. Tò he là bột gạo pha nếp, nhuộm phẩm xanh đỏ vàng đen trắng, nắn thành nhiều thứ nhỏ nhắn xinh xinh như tứ linh, ngũ quả, cơm xôi v.v... Ngày Tết trẻ con hay chơi tò he. Mâm ngũ quả tò he có thể để trên bàn thờ Phật hay Gia Tiên chưng thay trái cây thật. Để càng lâu, bột nếp càng khô cứng. Bởi vậy, chú cống con ong mò ra gặp phải tò he không ăn được nên ... rụt. Hoạt cảnh thật vui.  

Northwest USA, Tết Con Chuột 2020

Lý Ốc BR