photo: Nguyễn thị Hải Hà

Kobo Abé

cái kén đỏ

Nguyễn thị Hải Hà dịch

Mặt trời bắt đầu lặn. Đây là lúc người ta vội vã về nhà, về tổ ấm, nhưng tôi không có một tổ ấm để về. Tôi bước chầm chậm trên con đường hẹp giữa hai dãy nhà. Mặc dù có rất nhiều nhà dọc hai bên đường, tại sao không có căn nào là của tôi? Tôi suy nghĩ, lập lại câu hỏi này hằng trăm lần.

Khi tôi đi tiểu vào cái cột điện thoại, có một đoạn dây rơi thòng xuống, tôi muốn dùng nó mà tự tử cho rồi. Sợi dây, liếc nhìn cái cổ tôi, nói rằng: “Chúng ta hãy cùng nhau nghỉ ngơi, anh ạ.” Tôi cũng muốn thế, nhưng tôi lại không thể nghỉ ngơi. Tôi không phải là anh của sợi dây, thêm vào đó, tôi vẫn không thể hiểu được tại sao tôi không có nhà.

Ngày lại ngày, đêm cứ về. Khi đêm về, bạn phải ngủ. Nhà là nơi để người ta ngủ. Nếu quả vậy, đó không phải vì tôi không có lấy một căn nhà. Đúng không?

Bỗng nhiên, tôi có một ý tưởng. Có lẽ tôi đã sai lầm, phạm lỗi rất quan trọng trong cách suy nghĩ của tôi. Có lẽ không phải vì tôi không có nhà, mà tại vì tôi đã quên căn nhà của tôi. Đúng rồi. Có thể là như vậy. Thí dụ như, tôi dừng lại trước căn nhà này, nơi tôi ngẫu nhiên đi ngang qua. Rất có thể đây không phải là căn nhà của tôi? Dĩ nhiên rồi, so nó với mấy căn nhà kia, nó chẳng có nét gì đặc biệt cả, điều này đã được thổi ra rồi, nhưng ai cũng có thể nói điều này về bất cứ căn nhà nào. Không thể dùng điều này làm bằng chứng để loại trừ một sự thật, rằng đây có lẽ là căn nhà của tôi. Tôi thấy can đảm hơn. Ok, mình gõ cửa đi.

Tôi thật gặp may. Gương mặt tươi cười của người đàn bà ló ra cánh cửa sổ mở nửa chừng. Cô nàng có vẻ tử tế. Ngọn gió hy vọng thổi xuyên qua vùng lân cận của trái tim tôi. Trái tim tôi như một lá cờ trải rộng ra và bay phất phơ trong ngọn gió này. Tôi cũng mỉm cười tươi. Như là một người đàn ông lịch thiệp, tôi nói:

“Xin lỗi cô, đây là nhà của tôi phải không?”

Gương mặt người đàn bà bỗng đanh lại. “Hả? Ông là ai?”

Đang dợm giải thích, bất thình lình tôi không còn khả năng. Tôi không biết tôi phải giải thích cái gì. Làm sao tôi có thể bắt nàng hiểu rằng đây không phải là lúc đặt câu hỏi tôi là ai? Bắt đầu cảm thấy hơi tuyệt vọng, tôi nói”

“Thôi được, nếu như cô không đồng ý căn nhà này là của tôi, xin cô vui lòng chứng minh, được không?”

“Trời ơi. . . ” Khuôn mặt người đàn bà đầy vẻ sợ hãi. Điều này làm tôi tức giận.

“Nếu cô không có bằng chứng, thì tôi có quyền nghĩ rằng căn nhà là của tôi.”

“Nhưng đây là nhà của tôi.”

“Nghĩa lý gì chứ? Cô bảo đây là nhà của cô không có nghĩa đây không phải là nhà tôi. Đúng là như thế đấy.”

Thay vì trả lời tôi, người đàn bà quay mặt vào tường và đóng cửa sổ lại. Đó là bản chất thật của khuôn mặt người đàn bà tươi cười. Cái sự biến chuyển này luôn luôn dẫn đến một lý luận rất khó hiểu, đó là, bởi vì một món đồ của một người nào đó, thì nó không là của tôi.

Nhưng, tại sao. . . tại sao tất cả mọi thứ đều là của người khác và không là của tôi? Ngay cả nếu như có một thứ gì đó không là của tôi, thì nó có thể không là của bất cứ người nào không?

Đôi khi, tôi mang ảo tưởng. Rằng những cái ống cống xi măng ở mấy công trường xây dựng hay ở trong sân cất chứa đồ dùng, là nhà của tôi. Nhưng chúng đang sắp sửa thuộc về người khác. Bởi vì chúng trở thành đồ dùng của người khác, chúng biến mất, không chứa dấu vết gì về những ao ước của tôi hay những ý thích của chúng. Hay chúng trở thành cái gì đó rõ ràng là chẳng phải nhà của tôi.

Thế thì, còn những cái băng ghế trong công viên? Chúng yên ổn thôi, tất nhiên rồi. Nếu thật sự chúng là nhà của tôi, và nếu như anh ta đừng đến và rượt đuổi tôi bằng cây gậy của anh…  Chắc chắn chúng là của dành cho tất cả mọi người chứ không riêng của ai. Nhưng anh ta nói:

“Ê, anh kia, đứng dậy đi chỗ khác. Cái băng ghế này là của tất cả mọi người. Nó không thuộc về của một cá nhân nào cả, ít nhất nó không là của anh. Nào đứng dậy đi, bắt đầu di chuyển. Nếu anh không thích làm thế, anh có thể bị giam tù qua đêm ở dưới hầm trong đồn cảnh sát. Nếu anh ngừng lại ở bất cứ nơi nào khác, không cần biết ở đâu, anh sẽ vi phạm luật lệ.”

Một gã Do Thái lang thang – đó có phải là tôi không?

Mặt trời bắt đầu lặn. Tôi tiếp tục bước.

Một căn nhà . . .  những ngôi nhà không biến mất, mà biến thành một thứ khác, đứng trên mặt đất và không di chuyển. Ở giữa chúng, con đường hẹp cứ tiếp tục thay đổi, nó không có bất cứ một khuôn mặt nào quen thuộc. . .  con đường. Trong ngày mưa, con đường giống như cây cọ nhúng màu. Trong ngày tuyết, nó biến thành chiều ngang của những vết bánh xe. Trong ngày gió, nó tuôn chảy như một cái băng tải. Tôi cứ tiếp tục đi. Tôi không thể hiểu tại sao tôi không có nhà, và vì thế ngay cả treo cổ tôi cũng không làm được.

Ê, ai đang nắm chặt cổ chân tôi thế? Nếu đó là sợi dây dùng để treo cổ, thì đừng nên khích động, và đừng quá vội vàng. Nhưng đó không phải là sợi dây treo cổ. Nó chỉ là một sợi chỉ tơ dính rít trên ngón tay. Khi tôi nắm kéo nó, phần cuối sợi tơ bị tách rời ra làm hai, phần trên giày và dưới đế giày của tôi. Nó cứ tiếp tục dài ra và dài ra, giống như là trơn tuột vậy. Thật là lạ lùng quá. Cơn tò mò khiến tôi cứ tiếp tục kéo mãi. Rồi một chuyện lạ lùng hơn xảy ra. Tôi chầm chậm nghiêng người. Tôi không thể đứng thẳng góc với mặt đất. Phải chăng cái trục xoay của địa cầu đã nghiêng hay là trọng lực đã thay phương đổi hướng?

Một tiếng uỵch. Chiếc giày của tôi rơi ra và chạm mặt đất. Tôi thấy chuyện đang xảy ra. Trục địa cầu không nghiêng, mà một chân của tôi trở nên ngắn hơn. Lúc tôi kéo sợi tơ, thì chân tôi nhanh chóng bị ngắn dần. Giống như cái khuỷu tay áo khoác bị mòn và bung chỉ. Cái chân tôi cứ bị tháo chỉ ra. Sợi chỉ tơ, giống như xơ của vỏ một trái bầu dài như con rắn, chính là cái chân của tôi bị tháo tung.

Tôi không thể bước thêm bước nào nữa cả. Tôi chẳng biết phải làm gì cứ đứng ì ra đấy. Rồi tay tôi cũng chẳng biết phải làm gì, chân tôi, cái chân đã biến thành chỉ tơ bắt đầu tự di chuyển. Nó bò ra nhẹ nhàng. Phần ngoài cùng của chân, không cần sự giúp đỡ của bàn tay tôi, bắt đầu tự tháo tung và như là một con rắn bắt đầu bao quanh người tôi. Khi cái chân trái của tôi tự tháo tung ra hết rồi, sợi tơ tự thay đổi rất tự nhiên quay sang chân phải của tôi. Chẳng mấy chốc, sợi tơ đã quấn đầy người tôi như gói trọn vào trong một cái bọc. Ngay cả lúc ấy nó vẫn không ngừng tháo tung tôi từ dưới mông lên đến ngực, từ ngực lên đến vai, và cùng lúc nó đang tháo chỉ, nó làm tăng độ cứng của cái bọc từ bên trong. Cuối cùng, tôi biến mất.

Sau đó, tất cả chỉ còn lại một cái kén rỗng.

A ha, bây giờ cuối cùng rồi tôi cũng được nghỉ ngơi. Nắng hoàng hôn nhuộm cái kén thành màu đỏ. Đây, cuối cùng, là căn nhà của tôi, chắc chắn không ai có thể đuổi tôi ra. Điều đáng phiền bây giờ là tôi đã có căn nhà, nhưng tôi không còn “cái tôi” để trở về nhà nữa.

Bên trong cái kén, thời gian ngừng lại. Bên ngoài, trời tối đen, nhưng bên trong cái kén, luôn luôn là buổi chiều. Tỏa sáng từ bên trong, nó ánh ngời màu đỏ như màu của hoàng hôn. Cái điểm kỳ dị tuyệt diệu này rồi sẽ bắt được ánh mắt tinh tường của anh cảnh sát. Anh ta nhìn thấy tôi, cái kén, nằm giữa hàng rào của con đường. Ban đầu anh ta nổi giận, nhưng ngay sau đó anh ta đổi ý về món đồ lạ này, anh ta cho tôi vào trong túi. Sau một hồi tí toáy cái kén, anh chuyển tôi sang hộp chứa đồ chơi của thằng con trai.

(Trích trong quyển “A Late Chrysanthemum – Twenty-one Stories from the Japanese” Lane Dunlop dịch từ tiếng Nhật sang tiếng Anh)

Nguyễn thị Hải Hà dịch

http://www.gio-o.com/NguyenThiHaiHa.html

© gio-o.com 2016