Nguyễn thị Hải Hà
14 ngày với 14 người Mỹ
đi làm việc tình nguyện
cho Habitat for Humanity
(kỳ 1)
tản mạn
Đầu tháng Ba năm 2019 tôi cùng với 14 người tình nguyện tham gia tổ chức Habitat for Humanity, gọi tắt là Habitat, đi giúp xây nhà cho một gia đình người Việt Nam ở tỉnh Quảng Nam, huyện Phú Ninh, xã Tam Thái, làng Xuân Phú.
Tổ chức Habitat for Humanity được trang Wikipedia dịch ra là “Tổ chức hỗ trợ gia cư.”[1] (Tôi đính kèm link (đường truyền) trong phần ghi chú để bạn đọc tìm hiểu thêm). Habitat là tổ chức quốc tế phi lợi nhuận, giúp đỡ người nghèo có nhà ở, tuy đơn sơ nhưng tươm tất. Các cơ quan địa phương chọn người cần được giúp đỡ dựa trên một số điều kiện căn bản, thí dụ như gia đình nghèo, có ít nhất là ba người, đóng góp một số giờ tối thiểu vào công việc xây cất nhà giúp tổ chức Habitat. Habitat có thể cho mượn tiền để xây nhà với mức lãi thấp, và chủ nhà sẽ trả góp dần dần. Tình nguyện viên của Habitat sẽ góp sức lao động miễn phí vào công việc xây nhà từ một cho đến hai tuần. Chủ nhân ngôi nhà (và thân nhân) phải có khả năng hoàn tất căn nhà sau đó. Xin đừng nghĩ căn nhà hoàn toàn do Habitat tài trợ. Phần lớn chi phí xây cất nhà là của chủ nhân. Habitat có thể tặng một số tiền nhỏ lúc ban đầu. Tình nguyện viên, ngoài việc tự túc mua vé máy bay, góp một hay hai tuần lao động miễn phí giúp chủ nhân xây nhà, còn đóng thêm một số tiền nữa. Số tiền đóng góp này sẽ được chia làm hai phần. Một phần dùng để trả chi phí ăn ở của tình nguyện viên trong thời gian làm việc giúp Habitat. Phần còn lại dùng để giúp đỡ người địa phương.
Qua 14 ngày làm việc tình nguyện với Habitat tôi muốn ghi lại cái nhìn của tôi (xa Việt Nam gần bốn mươi năm, tự xem mình là người Mỹ gốc phèn), về nhóm người Mỹ tình nguyện làm việc cho Habitat.
Mười bốn người Mỹ này là ai?
Figure 1- Từ trái sang phải Patty Martinson, Connie Genger, LuAnne Engh, và Cookie (Willnette Cookie James)
Connie Genger là trưởng đoàn. Tuổi bảy mươi nhưng bà rất năng động chẳng kém gì những người trẻ tuổi trong đoàn. Connie gia nhập Peace Corps từ năm 2006 làm việc thiện nguyện ở Morocco và Nam Phi, tham gia Habitat hằng hai mươi năm, và xây nhà nhiều nơi trên thế giới. Nhìn sự năng động của bà khó ai biết rằng bà đã từng thay xương chậu (hip replacement), giải phẫu tim (open heart surgery), và gãy ống xương chân.
Patty Martinson độc thân, có bạn ở chung nhà và nuôi một con mèo (tuyệt quá, cùng sở thích yêu mèo với tôi). Bà là bạn cùng phòng với tôi mười bốn ngày ở Tam Kỳ. Sau đợt tình nguyện xây nhà ở Tam Thái, bà tiếp tục đi giúp xây cất (nhà vệ sinh và trại nuôi gia cầm) ở một chỗ khác.
Cookie là tên giữa của bà Willnett Cookie James, thường được dùng trong lúc giao dịch hằng ngày vì dễ nhớ. Cookie là y tá về hưu. Bà cũng là nữ mục sư chuyên giúp đỡ bệnh nhân chuẩn bị tâm linh sắp qua đời. Cookie sáng lập ra chương trình Tree of Life Quốc Tế chuyên hướng dẫn và hỗ trợ phụ nữ và trẻ em không may mắn.
Figure 2- Vợ chồng Rob và LuAnne
Robert làm chủ công ty phục vụ các công trường khai thác giếng dầu hỏa. LuAnne làm chủ cơ sở bán thuốc trị bệnh và dưỡng da. Rob đang giúp LuAnne giãn gân cốt sau một đêm khó ngủ.
Figure 3 – Mary Bagalso, Kenneth Couch, và Jen Nguyen
Ken ở tuổi tám mươi. Ông là ordained minister. Tôi không hiểu biết về tôn giáo nên đoán ông là một mục sư chính thức và có thể thực hiện tất cả mọi thủ tục và nghi lễ phục vụ giáo dân. Năm 2011 ông về hưu và bắt đầu tham gia tình nguyện cho Habitat ở Nicaragua. Ông ở trong Hội đồng quản trị thành phố Billings nhiều năm.
Mary Bagalso là nữ bác sĩ giải phẫu quân y. Jen Nguyen có cha mẹ là người Việt. Cha mẹ của Jen là người rời Việt Nam trên chiếc tàu Trường Xuân. Jen Nguyen là người trong nhóm quản trị Pinterest. Jen đi lần này là lần thứ nhì. Mary, lần thứ nhất.
Figure 4 - Vợ chồng Nelly Chung và Rob Streza
Nelly Chung và Bob Streza ở San Diego California. Cả hai đều là Kiến Trúc Sư thiết kế cảnh quan, yêu thích du lịch, nhiều lần tham gia xây nhà cho người nghèo ở Mexico. Mẹ của Rob là người Việt. Anh rời VN khi một tuổi. Thật là bất ngờ và vinh dự cho tôi, khi có một lần anh đang nói chuyện điện thoại với mẹ anh và tôi tình cờ đi ngang, anh trao điện thoại cho tôi nói chuyện với mẹ anh.
Figure 5 - Ryan Thiesen
Figure 6 – Eric Thiesen
Eric là anh, 35 tuổi. Ryan khoảng 30 tuổi. Nghề chuyên môn của Eric là ước tính giá thành cho đồ án. Ryan ở trong Ban phát triển kinh doanh. Cả hai làm việc cho công ty xây dựng hạng nặng do ông bố sáng lập bốn mươi năm trước. Eric đã tham dự Habitat mười lần, đi nhiều nơi trên thế giới. Đây là lần thứ ba của Ryan. Trước chuyến đi này là Sri Lanka và Guatemala ba lần. Đây là lần đầu tiên Eric và Ryan đến Việt Nam.
Figure 7- Al Belais đang cắt dây băng khánh thành sau hai tuần xây nhà
Al Belais là nhân viên xã hội đã về hưu. Ông và vợ ông, Martha, đều thích du lịch. Ông tham gia công tác tình nguyện nhiều nơi cả trong nước lẫn ngoài nước. Ông thích tìm hiểu và học hỏi văn hóa của các quốc gia khác.
Figure 8 - Brandon đứng trước căn nhà bắt đầu thành hình
Brandon Adams mới vừa bốn mươi tuổi, tóc dài bềnh bồng, râu cả tuần chưa cạo, vợ rất xinh, hai con một trai và một gái. Anh ở tiểu bang Maryland cách New Jersey khoảng ba giờ lái xe. Anh làm nghề quản lý đồ án, thích tìm hiểu về Phật Giáo và đọc sách của Thích Nhất Hạnh.
Tôi vừa giới thiệu vắn tắt về 14 người bạn đồng hành bây giờ xin nói một chút về mình. Tôi chưa bao giờ xây cất nhà cửa hay sửa chữa đồ dùng trong nhà. Tôi thích du lịch nhưng không say mê. Có dịp đi thì tốt, không đi cũng không sao. Tôi tham gia tình nguyện làm việc cho tổ chức Habitat vì thấy người Mỹ hăng hái đi giúp người Việt, mình là người Việt nghĩ cũng nên góp phần. Tôi ngần ngại vì biết xây cất nhà cửa không phải là ưu điểm của tôi; tuy nhiên, khi nhận ra tôi sẽ làm việc tình nguyện với 14 người Mỹ trong liên tiếp 14 ngày, tôi vui mừng chộp lấy cơ hội. Suốt ba mươi năm làm việc cho hãng xe lửa, tôi làm việc toàn với người Mỹ. Có người Việt làm chung công ty nhưng khác ngành và khác chỗ làm việc. Trong môi trường làm việc vì kinh tế, cơ quan có tôn ti trật tự, có cạnh tranh hơn thua, không phải là nơi mình có thể nhận thức khách quan hơn về những khía cạnh khác của con người, tuy tốt đẹp nhưng không luôn luôn được biểu lộ. Tôi muốn tìm hiểu người Mỹ ở một không gian khác; tôi tin rằng lúc ấy họ thoải mái hơn do đó càng thân thiện đáng mến hơn.
Bảy người trong nhóm tình nguyện, Connie, Cookie, Al, Ken, Rob, LuAnne và tôi đã về hưu. Patty vẫn còn làm một đôi ngày trong tuần. Connie gọi đùa đây là nhóm già. Sáu người còn lại được Connie tặng cho cái tên, đám con nít nhà giàu California gồm có Eric và Ryan, Rob và Nelly, Mary và Jen, Rob và Mary là bạn học chung với nhau từ hồi Trung học. Rob là người giới thiệu với Mary về Habitat. Brandon thuộc về nhóm trẻ nhưng không ở California.
Tôi có ấn tượng tốt với Eric ngay từ buổi đầu khi biết anh đã xây nhà cho Habitat mười lần, và sau khi Patty, bạn cùng phòng, mới vừa gặp tôi đã nói về anh em Eric và Ryan. “Hai anh chàng trẻ tuổi này rất vui vẻ và dí dỏm. Chị sẽ thích các cậu ấy thôi.” Tôi “chất vấn” Eric trong buổi họp nhóm lần đầu tiên.
“Anh còn trẻ thế này, đang tuổi làm việc, làm sao có thì giờ đi tình nguyện làm việc cho Habitat hai tuần lễ mỗi năm như thế này?” Tôi hỏi.
“Tôi làm việc cho bố tôi. Khi tôi nói muốn tình nguyện làm việc cho Habitat hằng năm, ông cho tôi thì giờ và tạo điều kiện cho tôi.”
“Mỗi lần đi như thế này rất tốn kém. Tiền đâu mà anh có thể chi tiêu cho chuyến đi?” Tuy câu hỏi của tôi khá sỗ sàng nhưng anh vẫn từ tốn trả lời.
“Có thể nói tôi làm ra khá nhiều tiền nên có thể trang trải sự tốn kém này.”
Về sau, trong lúc trò chuyện, LuAnne cho biết hai anh em Eric và Ryan khá dư dả. Cả hai đều đã có nhà riêng. Trẻ tuổi và có nhiều tiền, các cậu có thể ăn chơi bất cứ kiểu gì nhưng chọn tình nguyện làm việc cho Habitat, tại sao?
Habitat for Humanity có chương trình “global village” chủ trương kết hợp sở thích du lịch và ý muốn giúp đỡ người nghèo trên thế giới. Rất nhiều người, trong đó có ông Tám, chồng tôi, thay vì đóng góp tiền bạc rồi để hội từ thiện tùy ý, lại muốn đóng góp ngoài tài chính còn thêm sức lao động, và để được nhìn tận mắt kết quả của sự đóng góp này. Tham gia tổ chức Habitat thỏa mãn ý thích nói trên.
(còn tiếp)
[1] https://vi.wikipedia.org/wiki/Tổ chức Hỗ trợ Gia cư
Nguyễn thị Hải Hà
http://www.gio-o.com/NguyenThiHaiHa.html