(ảnh Madison Nguyễn được tôi giới thiệu với hiệu trưởng Clay Whitlow của đại học Evergreen Valley College
Để cô được mời đến đọc diễn văn sinh viên EVC ra trường năm 2007.
Lúc đó cô Madison còn là tên tuổi rất xa lạ với cộng đồng Việt ở San Jose.
Tiếc là sau khi được cộng đồng người Việt giúp thắng cử chức Nghị Viên Quận 7 thành phố San Jose năm 2008,
Madison đã phản bội cộng đồng Việt. Và cái giá cô phải trả là con đường chính trị của Madison
đã bị tắt ngúm sau 2 nhiệm kỳ làm Nghị Viên Quận 7 San Jose.
Tham vọng trở thành Thị Trường Người Việt đầu tiên ở San Jose của Madison đã không bao giờ trở thành hiện thực)

Madison Phương Nguyễn,
chặng đường lịch sử,
và con đường chính trị của cộng đồng Việt Nam ở San Jose

Huệ Lê
Counselor, Evergreen Valley College

(tặng các em sinh viên EVC đã tham gia tích cực giúp cuộc tranh cử vừa qua thành công mỹ mãn)

Đấy là thời điểm sắp sửa chấm dứt niên học 2002. Evergreen Valley College đang có mục gửi tin đi cho các giáo sư trong trường thăm dò nên mời ai đến làm nhân vật chính phát biểu cho buổi ra trường của niên khóa 2001-2002. Chúng tôi gồm giáo sư Trị Trần, cô Gấm Nguyễn và tôi Huệ Lê, mới bàn nhau rằng,  chúng ta phải kiếm một người Việt Nam vào đọc diễn văn đi chứ. Tôi đề nghị mời Madison Nguyễn, người vừa đắc cử vào học khu McKinley năm ấy.

Trong trường tôi, Mỹ Đen tranh đấu cho quyền lợi Mỹ Đen, Mễ tranh đấu cho quyền lợi Mễ, Tàu tranh đấu cho quyền lợi Tàu, Ấn Độ tranh đấu cho quyền lợi Ấn Độ, và dĩ nhiên Việt Nam 3 người chúng tôi tranh đấu cho quyền lợi Việt Nam. Chúng tôi cũng muốn tranh đấu cho một người Việt Nam lên làm diễn giả chính cho buổi lễ ra trường năm ấy. Cái danh sách các đồng nghiệp gửi đi thì rất nhiều người, tôi nhớ trên danh sách năm ấy có một ký giả người Mễ Joe Rodriguez đang viết cho tờ báo địa phương San Jose Mercurry News mà tôi cũng rất thích các bài viết của anh. Danh sách được gửi đi và chúng tôi phải đi vận động các đồng nghiệp bỏ phiếu cho Madison Nguyễn

Kết quả Madison Phương Nguyễn được mời đến đọc diễn văn ra trường năm đó. Năm ấy ông hiệu trưởng Da Đen Clay Whitlow cao to ra đón Madison nhỏ bé. Tôi đùa nói với ông Clay, đây nè, đây là Madison Nguyễn, coi chừng có ngày cô ta sẽ lên Thị Trưởng San Jose đấy. Không ngờ khi ra khán đài giới thiệu với quan khách và các tân khoa, ông Clay cũng vui vẻ lập lại lời tôi đã nói đùa.

Khi trường khai giảng niên khóa mới, chúng tôi bàn tính thu xếp để giáo sư Trần Đình Trị người đang giảng dạy hết các lớp Asian American Culture, Vietnamese American Culture đưa Madison vào dạy lớp Vietnamese American Culture. Tôi gửi sinh viên đến lớp của Madison. Sinh viên về tường trình lại với tôi: Cô, cô Madison giỏi lắm. Cô ấy thực tập tiếng Việt, nói tiếng Việt với bọn em cuối giờ. Thích lắm. Trong khi có nhiều cô giáo Việt Nam bọn em đi học ở mấy Community College khác còn không cho tụi em hỏi bài bằng Tiếng Việt nữa đó.

Thế rồi trong một buổi gặp gỡ ở nhà giáo sư Trị Trần, cả 3 chúng tôi mới hỏi thăm Madison Nguyễn về dự tính tương lai như thế nào. Madison nói dù đang đắc cử vào chức vụ Quản Trị Viên của học khu McKinley nhưng cô cũng đang học chương trình Tiến Sĩ tại đại học Chicago. Mộng của cô là một ngày nào đó sẽ trở thành một giáo sư đại học, hay hiệu trưởng của một đại học lớn

Tôi làm một cuộc phỏng vấn và phân tích những năng khiếu, sở trường, và sở thích của Madison cùng với giáo sư Trị Trần và cô Gấm Nguyễn tại chỗ. Tôi hỏi Madison có thích chính trị lắm không. Madison đáp, dĩ nhiên. Tôi nói tại sao Madison không chọn đi vào con đường chính trị luôn đi. Madison ngần ngừ đáp: "Madison thích chính trị, và nghĩ mình có thể làm chính trị. Nhưng giáo dục cũng là một nguồn yêu thích của Madison. Vả lại ba mẹ Madison có lẽ thích Madison học cho xong bằng Ph.D hơn." Tôi nói: "Madison à, có thể có nhiều người Việt Nam lấy được bằng Ph.D, nhưng rất ít người Việt Nam có một cơ hội như Madison hiện nay. Madison đang mở một trang sử mới cho người Việt Nam tại San Jose. Madison nên nắm lấy cơ hội. Trong thành phố San Jose sẽ có những cuộc bầu cử sắp diễn ra. Madison sẽ có cơ hội thắng cử vì người Việt Nam khá đông. Chúng ta có thể vận động. Madison sẽ có cơ hội phục vụ cho cộng đồng Việt Nam. Madison sẽ có cơ hội lãnh đạo, và làm gương cho cộng đồng Việt Nam tiến lên, và nên tham gia vào các sinh hoạt chính trị nhiều hơn."

Người phân tích rõ ràng về tình trạng các sắc dân thiểu số cần phải theo đuổi những phương cách sinh hoạt như thế nào để có thể thành công tại Hoa Kỳ là giáo sư Trần Đình Trị, người đang thai nghén tác phẩm Vietnamese in America. Chúng tôi ngồi phân tách và bàn cãi với nhau 6 tiếng đồng hồ ở nhà thầy Trị hôm đó. Cuối cùng Madison nói: "Thầy Trị và các chị cho Madison một tuần lễ về nhà suy nghĩ."

Mấy ngày sau Madison i meo cho chúng tôi: "Madison quyết định rồi. Madison rất tiếc là sẽ không theo đuổi việc học tiếp bằng Ph.D. Nhưng Madison đã làm một quyết định. Madison sẽ chọn con đường dấn thân vào chính trị để phục vụ cộng đồng"

Định mệnh mỗi người là một điều gì rất bí mật. Đã có những lần trò chuyện đời riêng đời công với Madison, tôi càng thấy may mắn đến với mỗi người hình như cũng là một điều gì bí mật kinh khủng. Madison gặp may mắn ở ngay những vòng đường chính trị đầu tiên. Xảy ra vụ Terry Gregory dân cử của đơn vị 7 của Madison đang sinh sống phải từ chức vì vụ lem nhem tiền bạc. Madison và chúng tôi vội bàn nhau kế hoạch để ủng hộ việc Madison nên nắm lấy cơ hội này như thế nào

Có một biến cố nho nhỏ đã như làm chất xúc tác cho chúng tôi. Nguyên là sau khi vụ án Bích Câu kết thúc, chúng tôi có than phiền với Terry Gregory về vụ án này đã không công bằng, đã gây bất mãn trong cộng đồng Việt Nam. Ông Terry Gregory bèn đề nghị mượn địa điểm trường Evergreen Valley Colleger tổ chức một cuộc gặp gỡ giữa Cảnh Sát San Jose và Cộng Đồng Việt Nam. Nhưng khi chúng tôi đề nghị mời Madison Nguyễn lại làm người đại diện cộng đồng Việt Nam lên phát biểu ý kiến, lời đề nghị của chúng tôi đã bị bên Cảnh Sát  gạt phăng. Cảnh Sát San Jose từ chối mời Madison vì họ không vừa ý cô đã dẫn đầu cuộc biểu tình trước nhà Bích Câu khi sự việc vừa xảy ra.

Những ngày đầu tiên Madison tuyên bố sẽ ra ứng cử chức vụ Nghị Viên Khu Vực 7 thì những người ủng hộ chỉ lèo tèo. Kiếm một tờ báo ủng hộ cũng khó khăn, lúc đó về mặt liên hệ với các báo, chỉ biết nhờ Trần Chí Phúc. Mà Trần Chí Phúc thì nghệ sĩ, chỉ giỏi bày tiếng Việt cho Madison thôi. Trần Chí Phúc báo động: Muốn đăng báo thì phải có tiền và quyền. Tôi mới biết ở San Jose ai muốn đăng bài thì cứ đưa tiền cho báo, bài sẽ được đăng! Trời đất
 
Nhưng cô nghị tương tai tài ba chỉ trong một thời gian ngắn đã trở thành trung tâm điểm đã bắt đầu nhận được sự ủng hộ của các tờ báo Việt Nam địa phương. Càng lúc càng có nhiều sự ủng hộ. Cứ nhìn danh sách ủng hộ Madison vào những ngày cuối tháng Tám, chúng tôi thật mừng, vì công việc giúp Madison của chúng tôi như thế là đã sắp sửa chấm dứt.

Đối với tờ báo Mỹ lớn là San Jose Mercury News thì khó khăn hơn. Ở lần bầu cử thứ nhất, San Jose Mercury News đã không ủng hộ Madison Nguyễn mà đã ủng hộ 2 ứng cử viên Mễ là Beth Gonzalez và Rudy Rodriguez.

Trong lần chung kết ngày 13 tháng 9 vừa qua, Madison Nguyễn nhận được sự ủng hổ của ban chủ bút trong phần Editorials của San Jose Mercury News. Tuy nhiên tờ báo này lại có một số ký giả Việt lẫn Mỹ khác  "không tử tế" với Madison cho lắm. Suốt cuộc tiền bầu cử, họ có nhiều bài viết bất lợi cho Madison.
Nhưng có lẽ điều làm cho cộng đồng Mỹ tại San Jose phải "lác" mắt ra, là dù San Jose Mercury có nói Đông nói Tây ra sao, cộng đồng Việt Nam thì "cứng đầu" hết biết. Cộng đồng Việt Nam có cái cách giải quyết chuyện của cộng đồng riêng. Chúng tôi bỏ phiếu cho ai là chuyện chúng tôi bàn thảo và quyết định lấy với nhau. Không cứ phải là Mỹ nói mà chúng tôi nghe.

Điều này cũng là một thông điệp mà hi vọng cô Madison Nguyễn và những ứng cử viên Việt, những ứng cử viên tìm đến với cộng đồng Việt, trong tương lai nên quan tâm. Chúng ta chọn người đại diện để nói lên tiếng nói của cộng đồng Việt Nam. Chúng ta không thể bầu một người đại diện cộng đồng lên để làm một thứ "nghị gật", thấy Mỹ nói thì mất hồn, làm theo sự dụ dỗ của họ, mà quên đi quyền lợi của cộng đồng Việt Nam. Chúng ta cũng không thể bầu lên một người lợi dụng danh xưng Vietnamese American, dùng cộng đồng Việt Nam, để phục vụ cho quyền lợi của các nhóm khác (khi ngồi chung bàn với người Mỹ), nhưng khi tìm đến hoặc về lại với cộng đồng Việt Nam thì che dấu âm mưu "hidden agenda" này. Nói tóm lại, chúng ta cần những người "có bản lãnh", dám tranh đấu cho quyền lợi của cộng đồng Việt Nam. Trong kinh nghiệm làm việc với người Mỹ lâu năm, chúng ta đã thấy những sự chèn ép xảy ra như thế nào. Xứ Mỹ có văn hóa Cao Bồi trong máu. Ai mạnh thì họ nể. Ai yếu thì họ đì. Chúng ta chưa đủ nhân lực trong mọi lĩnh vực. Những người đi đầu cần có bản lĩnh để tranh đấu.

Trong những cuộc bầu cử tới, chúng ta còn có thể đưa lên được rất nhiều đại diện dân cử. Khu vực Evergreen và Berryessa là các khu vực có đông người Việt cư ngụ. Chúng ta có thể thắng ở các đơn vị này.

Nhất là các chức vụ Quản Trị Học Khu (Board Members)

Nhắc tới các Quản Trị Học Khu, chúng ta có qúa nhiều chức vụ quan trọng cần người ra tranh cử. Nhất là chức quản trị Học Khu đại học cộng đồng Evergreen Valley College / San Jose City College District. Học Khu trung học East Side San Jose bao gồm các trường Silver Creek, Andrew Hill, Indepence, Yerba Buena, Mnt Pleasant, Piedmont Hills, Santa Teresa .... và các học khu tiểu học vùng Evergreen và Berryessa có đông người Việt cư ngụ. Chúng ta cần đưa người ra tranh cử ở các học khu này

Vả lại mô thức làm chính trị tại đây đều như thế, ai cũng cần phải được thử thách để đi lên. Ai cũng nên tranh cử từ học khu để học bài, rồi mới đi lên chức Nghị Viên, chức Thị Trưởng vv... Chứ còn tự nhiên từ đâu nhảy ra đòi làm ông Nghị bà Nghị ngay, thì thường thường rất khó tranh cử.

San Jose người Việt chúng ta đã có phái nữ đi tiên phong với Madison Nguyễn đắc cử chức Nghị Viên đã làm rạng danh con cháu Hai Bà, có lẽ bây giờ đến phiên hậu duệ của Quang Trung Trần Hưng Đạo, các anh phải ra tranh cử đi chứ.

Chúc Madison Phương Nguyễn thành công, phục vụ tốt không những cho cộng đồng Việt Nam mà còn cho tất cả mọi cộng đồng.

Và hãy nhớ giữ chữ "Tín",  hãy thực thi những lời hứa với mọi người khi ra tranh cử

Huệ Lê