LÝ ỐC BR
mùa thu đến
Hai bài thơ về mùa Thu của hai nhà thơ Mỹ gốc Á. Marilyn Chin chào đời tại Hương Cảng và Emily Jungmin Yoon, trẻ hơn, gốc quê hương Busan City, Đại Hàn. Thơ của họ khám phá nhiều chi tiết liên quan đến ngôn ngữ gốc. Marilyn Chin làm người đọc ngạc nhiên với triết lý trong chữ Đạo 道 khi bà liên tưởng đến môn biology thời trung học. Emily Jungmin Yoon viết nhiều điều thú vị về chữ chada 차다 trong ngữ vựng Cao Ly vốn mang rất nhiều cách dụng ngôn khác nhau. Tỉ như sự rắc rối trong chữ Việt: dạ có, dạ không, dạ vâng; hoặc khá nhiều từ đồng nghĩa: chết, từ trần, tạ thế, mãn phần, qua đời, ra đi, quy tiên, khuất núi, theo ông theo bà.
Lá Thu
Lá khô chất đống, dày, thơm, chạy trốn lửa.
Mẹ tôi biểu tôi nhiều lần, quét dọn đống lá.
Hoa nở ắt phải tàn. Tôi biết điều này không phải từ Đạo,
nhưng từ môn sinh vật thời trung học.
Ôi, sự trái ngược khi dùng cây chổi và không có cái hốt rác!
Tôi quét lá xuống, xuống khỏi tấm lưới thép lọc máng xối
và tuôn đống lá như mưa xuống khoản sân sau nhà họ Vương.
Và ấy là Achilles Vương đã hoàn thành nhiệm vụ.
Chúng tôi gọi nó:
Người-đã dọn dẹp-sạch sẽ-mùa thu-khác-của gia đình.
Con nhỏ hiển đạt, cao, nhân từ, nhưng không quyết đoán.
Autumn Leaves
by Marilyn Chin
The dead piled up, thick, fragrant, on the fire escape.
My mother ordered me again, and again, to sweep it clean.
All that blooms must fall. I learned this not from the Dao,
but from high school biology.
Oh, the contradictions of having a broom and not a dustpan!
I swept the leaves down, down through the iron grille
and let the dead rain over the Wong family’s patio.
And it was Achilles Wong who completed the task.
We called her:
The one-who-cleared-away-another-family’s-autumn.
She blossomed, tall, benevolent, notwithstanding.
* Dao, Way, Path, 道, Đạo: bắt nguồn từ sách Đạo Đức Kinh 道德經 của Lão Tử
Giữa Thu Bình và Đông Chí, Ngày hôm nay
Tôi đọc một bài thơ Cao Ly
với ngữ dụng "Kim thiên bạn là người trẻ
nhất từ trước đến giờ."Kim thiên tôi lớn
nhất từ trước đến giờ. Hôm nay chúng ta dùng
trà nếp kiều mạch. Hôm nay tôi được sưởi ấm
trong căn phòng. Hôm nay tôi suy nghĩ
về chữ chada trong từ vựng Cao Ly.
Nó nghĩa là tĩnh từ lạnh. Là động từ được làm đầy với.
Nó nghĩa là động từ đá. Mặc. Hôm nay chúng ta được mặc.
Hôm nay bạn mặc vào cái lạnh. Da bạn se lạnh.
Tim tôi đá vào da tôi. Có người nói
mùa đông làm vỡ kính cửa sổ. Nhiệt bên trong
và hàn bên ngoài làm chớp lóe qua mặt kính.
Kim thiên anh vây quanh tim tôi như tấm màn. Hôm nay
nó mang đầy hình ảnh anh. Cửa sổ trong phòng tôi
nhìn ra toàn lá vàng khô sắp rụng. Chada, anh nói. Nó là trà.
Chúng ta uống. Trời bên ngoài lạnh.
Between Autumn Equinox and Winter Solstice, Today
by Emily Jungmin Yoon
I read a Korean poem
with the line “Today you are the youngest
you will ever be.” Today I am the oldest
I have been. Today we drink
buckwheat tea. Today I have heat
in my apartment. Today I think
about the word chada in Korean.
It means cold. It means to be filled with.
It means to kick. To wear. Today we’re worn.
Today you wear the cold. Your chilled skin.
My heart kicks on my skin. Someone said
winter has broken his windows. The heat inside
and the cold outside sent lightning across glass.
Today my heart wears you like curtains. Today
it fills with you. The window in my room
is full of leaves ready to fall. Chada, you say. It’s tea.
We drink. It is cold outside.
* Chada , 차다: kick, spurn, gird, put on, cluck
* 오늘, today, kim thiên, hôm nay
* Autumn Equinox, Thu Bình, 22/9, ngày và đêm bằng nhau
* Winter Solstice, Đông Chí, 21/12, ngày ngắn và đêm dài nhất
https://poets.org/poem/autumn-leaves
https://poets.org/poem/between-autumn-equinox-and-winter-solstice-today
Northwest, Autumn 2019
Lý Ốc BR phiên dịch
http://www.gio-o.com/LyOcBr.html