LÝ ỐC BR
sóng lớn ngoài khơi Kanagawa
và đêm bầu trời sao ở Arles
tản mạn chuyện mô phỏng và sáng tạo trong văn nghệ
@ Great Wave off Kanagawa, 神奈川沖浪裏 Thần Nại Xuyên Xung Lãng Lý
The energetic and imposing picture The Great Wave is the best-known work by Japanese artist Hokusai Katsushika (1760-1849), one of the greatest Japanese woodblock printmakers, painters and book illustrators. The Great Wave was created around 1831 as part of a series of woodblock prints called Thirty-six Views of Mount Fuji (Fugaku Sanju-roku Kei).
“Hình ảnh đầy uy lực mãnh liệt của bức tranh Sóng Lớn Ngoài Khơi Kanagawa là tác phẩm nổi danh của nghệ sĩ Nhật Bản Hokusai Katsushika (1760-1849), một trong các nhà làm mộc bản ấn họa, họa sĩ và vẽ tranh sách cừ khôi nhất nước Nhật. Bức Sóng Lớn đã được sáng tác trong khoảng 1831 trong loạt mộc ấn họa gọi là Ba Mươi Sáu Cảnh của Phú Sĩ Sơn.”
@ Starry Night by Van Gogh, June 1889
Was Van Gogh inspired by Hokusai’s The Great Wave when he painted his Starry Night? The link between these two masterpieces of 19th-century art does not seem to have been made before. But Vincent was a great admirer of this Japanese print, writing vividly to his brother Theo: Hokusai’s "waves are claws, the boat is caught in them, you can feel it".
“Van Gogh có được gợi cảm hứng bởi The Great Wave của Hokusai khi ông vẽ bức Starry Night? Sự liên quan giữa hai đại tác phẩm vào thế kỷ 19 dường như chưa từng có trước đó. Nhưng Vincent là một người rất hâm mộ bức tranh ấn họa Nhật Bản, ông đã viết cho người em là Theo: "Hokusai vẽ sóng là những móng vuốt, con thuyền bị chúng chụp lấy, chú có thể cảm thấy điều đó".
Như vậy chuyện mô phỏng đường nét trong hội họa của Van Gogh, ít lắm là trong trường hợp này, không có gì nghi ngờ. Giới phê bình và sưu tập tranh họa trên thế giới họ đều biết như thế. Nhưng như vậy thì sao? Mô phỏng do cảm hứng là một chuyện còn sáng tạo lại là một chuyện khác. Nhà văn người Canada, Douglas Coupland viết:
You can't fake creativity, competence, or sexual arousal. Douglas Coupland .
Bạn không thể làm giả sự sáng tạo, tiềm năng, hoặc là sự hứng tình. (Canadian writer)
Người Nhật, người Phương Đông khi vẽ sóng nước thì ít nhiều họ theo quan niệm và biểu trưng của ngũ hành kim mộc thủy hỏa thổ. Sóng nước tượng trưng cho sức mạnh dữ dội, ở dưới thấp, tiềm phục, nuôi dưỡng, bình lặng nhưng đầy hiểm nguy. Có một công án thiền về một đô vật Sumo Nhât. Trước trận đấu, anh ta ngồi quán tưởng cho tới khi thấy mình là ngọn sóng ba đào khủng khiếp cuốn phăng tất cả mọi vật. Và anh ta luôn chiến thắng đối thủ.
Trong bức tranh Starry Night của Van Gogh, sự thể đổi khác. Thứ nhất, từ sóng dưới biển, được đem lên trên bầu trời đêm sao. Thứ hai, cuộn sóng dữ bây giờ thành cuốn mây quấn quýt. Và do đó, xem Starry Night người ta sẽ cảm thấy có một vận động giữa trời sao đêm. Đêm của Starry Night là đêm bâng khuâng xao động thổn thức bồi hồi .
Northwest USA, Spring time 2019
Lý Ốc BR
https://theculturetrip.com/asia/japan/articles/hokusai-s-great-wave/
© gio-o.com 2019