5 câu

gio-o.com phỏng vấn

Về Văn Chương Mạng

Lý Ốc BR

1: Văn Chương Mạng. Với người tiêu thụ tham gia vào mạng internet hiện nay, có khuynh hướng tiên đoán là sản phẩm tưởng tượng như truyện/chuyện dài ngắn sẽ lụi. Các hàng thật như tản mạn/tự chuyện … sẽ lên, bạn nghĩ thế nào?

Lý Ốc BR: Tưởng tượng là phần thưởng Hoá Công dành cho con người. Những nhà khoa học thực nghiệm lừng danh nhất như Albert Einstein hay Steve Jobs đều bái phục sự tưởng tượng, theo họ, nếu không có tưởng tượng thì sẽ không có tài năng và sản phẩm khoa học kỹ thuật. Albert và Steve là những khoa học gia, kỹ thuật gia nghệ sĩ. Trở lại chuyện Văn Chương Mạng, tôi nghĩ vai trò của tưởng tượng cũng không thể tàn lụi. Bằng cớ là thơ, thơ mạng còn nhiều quá trời. Hoặc, trường thiên tiểu thuyết Harry Potter danh trấn giang hồ thế giới. HP không phải là văn chương mạng, nhưng mạng văn chương rõ ràng đã không thể chôn vùi văn chương tưởng tượng nặng ... ký. Tuy nhiên, vấn đề nào cũng có phần giới hạn. Internet đơn giản chỉ là kỹ thuật điện tử. Nó tiện dụng truyền tin, rất nhanh, và thường là free, miễn phí. Từ đó nó mang đặc tính cá nhân đơn lẻ rất lớn. Một người yêu thích văn chương hắn có thể tự mở trang blog, hay website riêng để làm thơ viết văn dễ dàng. Hắn ta cũng sẽ có thể gởi sáng tác đến các trang văn chương khác không có gì khó. Do đó, đặc tình vừa cá nhân vừa không tốn tiền khiến văn chương mạng có khuynh hướng ngắn hơn, thật hơn. Tự chuyện, tản mạn, vốn dĩ ngắn và gần sự thật, sẽ thích hợp hơn. Mà ngay cả thơ có lẽ cũng thế.

2: Bạn có thể cho biết nơi bạn đang sống, và liên hệ môi trường đang sinh sống của bạn với sinh hoạt Văn Chương Mạng của cá nhân bạn. Bạn có nhu cầu chia sẻ những sáng tác của bạn với những người đang sinh hoạt hàng ngày với minh không ? Có thì tại sao , và không thì tại sao ?

Lý Ốc BR: Tôi cũng có một trang blog cá nhân. Tôi viết và post nhiều đề tài khác nhau. Văn chương, nghệ thuật, thể thao, thời sự v.v... Tôi cám ơn kỹ thuật internet nhưng tôi lại không thích hình thức "giao lưu" trên mạng. Trang blog cá nhân của tôi đóng kín phần comments. Ở vài trang văn học khác tôi lại có nêu ý kiến, quan điểm riêng, thế thôi chứ không muốn giao lưu và không muốn tranh ... cãi. Điều này có vẻ hơi mâu thuẫn, tuy nhiên nó đem lại cho riêng tôi sự nhẹ nhàng tâm trí, hơn là bận bịu với kiểu "mua trâu vẽ bóng" như theo cách người bình dân nói. Tôi nghĩ người tham gia trò chơi liên mạng nên có cái tâm "điệu nghệ", cho không cầu nhận, thi ân bất cầu báo (hơi nổ) thì họ mới không chán nản với sự bất thường của phù hư. Nhưng mà tôi sống tại vùng Tây Bắc Hoa Kỳ, chuyện có thể khác với người Việt Nam nội địa mặc dù là không gian ảo.

3: Tiếng Việt ở Sài Gòn có thể khác với tiếng Việt ở California và như thế việc xử dụng Tiếng Việt đóng vai trò thế nào trong sinh hoạt giao tiếp với độc giả toàn cầu của thế giới mạng ? Nỗ lực viết tiếng Việt hiện hữu như thế nào khi bạn mở máy sáng tác một tác phẩm. Bạn có bao giờ nghĩ ngợi về vấn đề viết tiếng Việt trong thế giới toàn cầu hóa không ?

Lý Ốc BR: Chuyện này có. Tôi sáng tác trên mạng như là một niềm vui, một trò chơi. Trò chơi chứ không phải trò đùa. Trò chơi nào cũng cần dụng công và ý thức. Quý vị thử chơi bất cứ trò nào thử xem. Chơi cờ chơi bóng chơi đàn hay đơn giản nhất như đi bộ jogging ... Tôi xử dụng chữ viết hoàn toàn với một hướng suy nghĩ. Tôi tránh phải dùng từ ngôn của báo chí hiện nay trong nước. Tôi không xài vì tôi thấy nó không hay chứ không phải tôi ghét nó. Có người bạn hỏi tôi: "Mầy không dùng ngôn ngữ trong nước thì làm sao người ta hiểu mầy?". Tôi muốn chứng minh, tôi từ chối ngữ ngôn Việt Nam thời thượng mà người ta vẫn hiểu. Tôi vẫn đọc Nguyễn Du Nguyễn Đình Chiểu như là khuôn phạm học tiếng Việt đấy. Có người cũng nêu ý kiến Nguyễn Du, Nguyễn Đình Chiểu xưa quá rồi làm sao giúp được gì cho văn chương Việt Nam hiện đại ? Tôi nghĩ khác, khi anh mới tập viết thì anh tập đồ nét chữ. Cái khuôn nét đó giúp anh viết chữ ngay ngắn và đẹp chứ nó không ngăn trở việc anh phát triển phong cách riêng.

4: Theo bạn Văn Chương Mạng xóa nhòa được biên giới địa lý như thế nào ?

Lý Ốc BR: Văn chương có thể điều chỉnh phần ngôn ngữ chứ không thể (hoặc không nên) xoá nhoà biên giới địa lý. Thời Việt Nam Cọng Hòa truớc 1975 chưa có văn chương mạng nhưng rõ ràng có sự điều chỉnh trong tiếng nói của dân gian miền Nam. Một cách từ từ và tự nhiên. Một điều mà ngay khi ở thời điểm internet người VN đã khó có thể làm được. Quý vị thử đọc lại truyện ngắn truyện dài của những văn sĩ thời Việt Nam Cọng Hòa xem, cái sự "hoà nhập" của họ khá rõ. Bình nguyên Lộc, Sơn Nam, Tô Thuỳ Yên, Bà Tùng Long viết văn pha Bắc hơn (hơn Hồ Biểu Chánh). Mặc Đỗ, Thanh Tâm Tuyền, Mai Thảo, Hoàng Hải Thuỷ, Duyên Anh, Viên Linh viết văn làm thơ pha Nam nhiều hơn (hơn Nam Cao, Tô Hoài). Trong khi ấy, văn học"tuyên giáo" VN hiện tại dường như là một khuôn đúc. 36 cái bánh ra lò vẫn là 1 cái bánh bông ... lan ngôn luận như nhau.

5: Nhân dịp Gió O Kỷ Niệm 15 Năm sinh hoạt trên mạng, bạn có thể cho một nhận xét Gió O đóng góp thế nào vào Văn Chương Mạng

Lý Ốc BR: Dường như Gió O được điều hành bởi mình ên cô Lê. Tôi không biết có nên yêu sách gì hơn ? Như tôi nêu ý kiến bên trên, đặc điểm cá nhân của mạng internet rất lớn. Nó là một ưu điểm nhưng cũng là một sự hy sinh của người phụ trách công việc chung. Việc này có 2 chiều. Người phụ trách và người đóng góp. Văn chương thuộc lĩnh vực văn hoá. Văn hoá cần phổ biến hoà thời và sống đẹp. Dĩ nhiên, đây chỉ là ý kiến rất chủ quan của tôi.

Xin cảm ơn tất cả quý vị.

Lý Ốc BR
Northwest USA, late Summer 2016

http://www.gio-o.com/15NamGioO.html