Khoảng Tẻ RaTừ Một Con Số

Tháng Tám của năm 2014 đặc biệt có 5 Thứ Sáu, 5 Thứ Bảy, 5 Chủ Nhật. Một chu kỳ xảy ra như thế thì phải đợi 823 năm mới có một lần!

Vừa chỉnh sửa trang Ngô Bắc. Đưa tất cả mọi bài về góc ngobac.html mà trước đấy chúng ở lung tung khắp các ổ phai database. Bài các ông Ngô Bắc, Đặng Phùng Quân, Đào Trung Đạo vvv… là nhiều nhất, nên mỗi lần di chuyển các phai, rất mất thời giờ chỉnh sửa li ti các mã số. Một người ưa suy nghĩ viễn vông để sáng tác như tôi, mà phải ngồi nhặt từng mã số </br,p,<i><b><tag>,<strong>,<Br> … chán biết là bao!!!  Vậy nên tôi phải thu xếp lúc nào tâm tư mình bớt bực dọc để làm ba cái chuyện li ti nhỏ nhặt này …

Cứ thế mà tôi phải tự thu xếp là mỗi năm hay mỗi mùa tôi có thể chỉnh sửa được bao nhiêu phần, bao nhiêu trang tác giả trên gio-o.

Tôi không muốn lúc tôi qua đời trang gio-o.com chết theo.

Nhưng giữa cái chết và sự xuống giá trị bảnh bao của nó, thì chẳng thà để cho cái chết xảy ra chứ nhỉ.

Gió O có được một số giá trị nào đó, chẳng hạn Gió O rất trọng nguồn xuất xứ, trọng giá trị của người đầu tiên tạo ra. Trong khi chỉnh sửa trang Ngô Bắc về lại một góc, tôi phải đi nhặt từng cái nguồn của tác giả nguyên thủy, bỏ vào đáy bài dịch. Kiểm tra không thiếu, không sai nguồn. Chỉ làm cho chỉnh chu công việc này là tôi đã mãn nguyện cho công việc tôi đã làm ấy rồi. Tôi tránh không bao giờ dùng tranh ảnh mà không ghi nguồn tác giả. Tôi rất kỵ ghi nguồn: internet. Tôi thấy sự “mập mờ đánh lận con đen” khi ghi nguồn: internet là tiếp tay hủy diệt công lao sáng tạo hoặc làm việc của tác giả đầu tiên tạo ra mảnh tác phẩm ấy, dù là một câu thơ, hay một tấm ảnh. Bởi vậy khi các tác giả cọng tác với gio-o gửi bài và gửi theo bức ảnh nào đó, mà họ lấy trên internet, họ rất thích và rất muốn bức ảnh ấy đi theo bài thơ hay tản văn của họ. Là tôi phải mất công lên net tra lùng xem thử tác giả bức tranh hay tấm ảnh ấy từ đâu để ghi nguồn xuống. Sự tìm kiếm hơi mất công, nên phần lớn khi nhìn thấy bài của tác giả nào kèm tranh ảnh từ internet là tôi hơi ớn. Và khi thấy ảnh thuộc về những hãng uy tín lớn như AP, Reuters, Gettyimages, là tôi mừng. Vì chỉ việc ghi nguồn uy tín ấy là lương tâm tôi an ổn. Có khi không tìm được nguồn, tôi đành phải thay thế tranh ảnh của các tác giả xịn của gio-o.com là Hoàng Huy Mạnh, Nguyễn Thị Lệ Liễu, NAT, Lê Nghĩa Quang Tuấn, Lê Quếhương, Hà Cẩm Tâm, Võ Đình, Rừng, Lâm Quang Kim Phượng, Nguyễn Man Nhiên, … một kho vô tận tranh ảnh của gio-o.com. Rất may mắn là Gió O có được sự cọng tác của các tác giả này. Và tôi rất thích các tranh ảnh của họ. Thế thì tại sao không sử dụng ngay chính tranh ảnh của các tác giả nhà chứ.

Quý hồ tinh bất quý hồ đa. Ít và chọn lọc. Đó là giá trị của gio-o.com. Tôi mong các tác giả được giới thiệu trên gio-o là những tác giả mà tác phẩm của họ đáng được trân quý vì giá trị sáng tạo của chúng. Gió O là một tập hợp chọn lựa gắt. Không dễ dàng xà bát. Và tính cách của tôi có khi va chạm với người khác. Có những tác giả gửi một bài và thấy dội ra vì tính cách của chủ biên không giống ý họ. Có những tác giả gửi một thời gian và bỏ đi vì thấy không “điều khiển” được một nữ chủ biên. Có những tác giả bỏ đi vì lý do gì tôi không biết. Có những tác giả thơ mộng đến thơ mộng rời. Có những tác giả rời Gió O làm tôi mừng húm, còn muốn đì lịt luôn cái tên mà mình đã lỡ mang họ vào Gió O. Có những tác giả không còn gửi bài cho gio-o.com nữa làm tôi tương tư nhớ mong bài viết của họ ….

Có giờ chỉnh sửa trang ông Ngô Bắc tôi mới thấy việc tôi hối ông chỉ dịch và phụ chú các bài của các tác giả ngoại quốc viết về Việt Nam là đúng. Ngày xưa chồng thường được bạn bè gọi là cái thư viện lưu động. Lúc người Việt còn ít ỏi ở Bắc Cali, bạn bè cần mua thịt cá tại cái lò gốc, còn hỏi ông ở đâu để mua. Ông đọc các thứ và nhớ dai. Vì thế ai cũng hỏi ông khi cần thông tin bất cứ thứ gì. Chỉ có một thứ mà ông không bao giờ đọc, là các thứ tôi viết. Có lẽ ông định ra như vậy thì mới có thể về chung sống với tôi nổi. Tôi cám ơn ông về điều này. Lúc tôi thúc dục ông đưa bài để tôi mang lên gio-o.com cho, tôi nói với ông,  anh chỉ đưa bài chuyên về Việt Nam và những gì dính đến hai chữ Việt Nam thôi. Anh mà tham lam đưa bài này bài kia là em không cho lên gio-o.com đâu. Bây giờ nhìn lại, chỉ nội chuyện Việt Nam không thôi mà dịch không xuể. Ông Ngô Bắc sưu tầm những tài liệu về lịch sử Việt Nam mà ít người có. Bây giờ ông đã dịch ra đấy. Hi vọng nhiều trí thức trẻ Việt Nam noi gương ông mà dịch các thứ khác ra để người Việt Nam có thể học hỏi và tiến lên cùng thế giới. Mỗi người trong lĩnh vực của mình dịch mỗi thứ. Tưởng tượng có những ông Ngô Bắc khác dịch về Y Khoa, Khoa Học, Quản Trị, Kinh Doanh, vv … thì người Việt có thể học hỏi thêm bằng tiếng Việt biết là bao.

Tôi tự hỏi tại sao người Việt thiếu kiến thức khủng khiếp, mà ngày trước giới trí thức Việt Nam cứ chăm bẳm dịch truyện. Sao không ai dịch các thứ sách khác. Tự hỏi sao thời pre 1975 các sinh viên được đi du học Tây Mỹ, không ai dịch các sách khác, sách tài liệu, sang tiếng Việt cho các thầy cô Việt Nam học. Ông Nhất Linh chẳng hạn. Nghe đồn ông du học học Khoa Học. Sao ông không khai phá nền khoa học Việt Nam ngày ấy. Hay không dịch sách khoa học mở mang khoa học mà lại ôm đồm chính trị nửa vời và lại đi viết tiểu thuyết. Ngay bây giờ cũng thế, sự khao khát trí thức của người Việt rất lớn, nhưng các nhà trí thức Việt Nam thì cứ chúi đầu vào dịch truyện. Tại sao thế, tôi tự hỏi.  

Các bài triết của các anh Đặng Phùng Quân, Đào Trung Đạo có một số lượng sinh viên trong nước luôn khao khát tìm đọc. Dù triết không phải là món hàng hấp dẫn ở xứ Mỹ, cái xứ hảo hảo các giá trị thực dụng hơn. Psychology lôi cuốn hơn Philosopy, Economics có giá hơn Mathematics. Có những độc giả trẻ trong nước thường xuyên hỏi thăm khi thấy có gián đoạn hay sự bất thường nào của bài viết từ các ông Triết này. Tôi vui vì Gió O làm được một việc là xúi giục được ông  nhà văn kiêm giáo sư Triết đại học Văn Khoa Sài Gòn ngày nào, ông Đặng Phùng Quân viết thường xuyên cho Gió O mấy năm nay. Đặng Phùng Quân, một tên tuổi mà ngày trước, tôi mở tờ Vấn Đề ra trước tiên là tìm đọc mấy cái tên như Vũ Khắc Khoan, Đặng Phùng Quân, Nguyễn Nhật Duật … Giới thiệu phù phép của Triết Tây vào Việt Nam thời tuổi trẻ của tôi lúc ấy, là những cái tên Phạm Công Thiện, Nguyễn Văn Trung, Đặng Phùng Quân, Lê Tôn Nghiêm, … Mỗi ông có những nét hào hoa của mình. Lê Nghĩa Quang Tuấn nói, triết văn của Đặng Phùng Quân có nét sang và trí thức. Ai nhận xét thì tôi không nghe, chứ cậu Tuấn nhận xét thì đáng chú ý.

Đào Trung Đạo thì còn đặc biệt hơn. Ngày trước tôi biết ông là một cây đọc sách văn chương và triết học. Ông giáo sư trường Võ Bị Quốc Gia Đà Lạt giàu kiến văn như thế, nhưng hơi bị làm biếng. Tôi từng giục ông viết sách đăng lên tờ Văn của Mai Thảo. Nhưng ngày đó có lẽ ông bị khựng trong cuộc hôn nhân giàu bi kịch, giàu bi kịch thì cũng có cái hay của nó nhé, nên không tập trung viết được chăng. Nay ông bước sang một cuộc hôn nhân giàu lãng mạn, nên nhờ thế mà ông viết được nhiều chăng, không biết nhé, nhưng nói ra thì có lẽ chỉ là cách nói. Vì thế nào chăng nữa, thì hiện nay Đào Trung Đạo viết triết thường xuyên cho Gió O là một niềm ấm áp của tình bạn anh em chúng tôi có với nhau mấy chục năm nay. Ít ra là tôi giục được anh Đào Trung Đạo làm việc.

Một trang rất được nhiều độc giả yêu mến, là trang Tiếng Việt của bác sĩ Nguyễn Hy Vọng. Ông vừa ra mắt sách trong mấy tháng quá ở Orange County, San Jose, … Chương trình ra mắt sách kế tiếp theo thư của tác giả là “August 2  RMS ở Seattle. Aug  3rd  ở Portland. Aug  30  ở  Washington DC. Sau đó  ở  Houston, chưa định ngày... Xuân tới  ở paris …”. Ra mắt ở đâu, sách bán sạch ở đấy. Một thành công hiếm hoi. Chúc mừng. Sách của ông cũng được khá nhiều độc giả ở Việt Nam viết email cho gio-o.com nhờ hỏi làm sao để mua.

Tập thơ Mở Cửa của nhà thơ Nguyễn Thùy Song Thanh sắp được nhà xuất bản Trẻ ở Sài Gòn in ấn và phát hành. Tôi viết lời bạt nói thơ Nguyễn Thùy Song Thanh siêu sao. Thơ đọc xong rồi muốn đọc lại vì quá ư tài hoa. Thi sĩ trú quân ở Sài Gòn. Sống và chết ở Sài Gòn. Nên thơ có mùi thơm thảo đất Sài Gòn. 

Hi vọng sẽ có dịp nhìn thấy các tác phẩm của những tác giả đáng thấy tác phẩm. Họ đã có những sáng tác sáng giá trên gio-o.com như Đoàn Minh Đạo, Nguyễn Thị Hải Hà, Nguyễn Hòa Trước, Nguyễn Man Nhiên, Đài Sử ....

Tôi chú ý đặc biệt về việc xuất bản tác phẩm này của nhà thơ Nguyễn Thùy Song Thanh. Vì lời ngỏ ý nhờ tôi viết lời bạt. Tôi yêu cầu không kiểm duyệt. Và nhà xuất bản nổi tiếng ở Sài Gòn đồng ý. Nếu sự không kiểm duyệt xảy ra thì thật là một đột phá tiến bộ của Việt Nam. Một dấu hiệu dân chủ đa nguyên bắt đầu ửng dấu lên trên nền trời u tối độc tài Việt Nam? Một niềm vui lớn sau bao nhiêu năm bị những con người quê mùa rừng rú kềm kẹp nền sáng tác. Tôi đang chờ đợi tác phẩm Mở Cửa của nhà thơ Nguyễn Thùy Song Thanh để xem một lời hứa Tự Do có được vỡ òa triều sóng thời cuộc chín mùi chăng. Chờ xem!

Tháng Bảy rủ Khuyến và NAT không đi chơi vì bựn rộn các cua dạy mùa Hè. Trẻ thì hè nào cũng lao vào lửa. Còn tôi bây giờ trường dí sau lưng kêu vô trường lĩnh lương ô vờ tham cao tiền cao giờ, tôi cũng “Say No”. Sướng quá khi “Say No” vì mình có khả năng “nói không” với tiền. Thấy chung quanh có quá nhiều nhân loại không có thể “nói không” với tiền. Người thiếu tiền thì cần tiền để sống.  Người ham tiền thì thấy tiền là không thể “Say No” dù họ có bạc triệu trong nhà băng hay bạc tỉ trong nhà đất. Thấy nhân loại khổ mà mình sướng thì còn thấy sướng hơn. Một quyền tự sướng sau một đời cũng đã trải qua cái nghèo rớt cái quần thâm.  Một quyền tự sướng vì biết mình rất giỏi chơi stocks, nhưng vì không ham tiền nên không tỷ phú ngày nay. Không tiền tỷ vì mình quay lưng với nhà đất qua bao đợt buôn bán nhà cửa ở Cali mà mình đi cố vấn người khác mua nhà đất trong khi mình chùn vai lắc đầu: Sì trét vì quản lý tiền mệt lắm. Sống theo tinh thần Nguyễn Công Trứ “Tri túc đãi túc hà thời túc”. Nhờ vậy mà bây giờ chồng con cửa nhà không tan nát vì tiền vì sì trét. Còn có thời giờ rủ chị em và con Tôm của mình chở nhau ra các bãi biển Cali phơi nắng, tắm biển, ăn oysters sống vắt chanh, uống bia với cá halibut, yummy yummy … Một ngày mùa hè hạnh phúc gia đình viên mãn, tạm gác các buồn phiền lo lắng sang một nơi. Lê Nghĩa Quang Tuấn lái xe, chở các chị Lê QuếHương, Lê Thị Huệ, Mây Lan, và Tôm Hùm đi lang thang các bãi biển. Có hôm mấy chị em thấy cả cá voi lên biểu diễn trên biển Moss Landing. Mấy chị em ngồi lại với nhau tha hồ tán dóc bằng thứ tiếng Hà Tịnh hồi môn của cha mẹ cho chị em tôi.  Vui kể gì.

Cắt và Đụp, tác phẩm của Julie Quang - photo by Ken

Có dịp gặp lại Julie Quang. Ca sĩ viết những đoản khúc trên gio-o năm ngoái. Ngưng ngang giữa chừng. Độc giả gửi thư về hỏi khi nào Julie viết tiếp. Tôi chỉ biết trả lời: Khi nào người hứng thì sẽ tiếp. Ca sĩ mà. Tháng Bảy năm nay gặp lại Julie, nường ca sĩ gió lay nói nường sắp trở lại. Trở lại cái gì, tôi hỏi. Trở lại lay gió, nường đáp. Julie say sưa nói về một dự tính sẽ trở lại tham gia những chương trình ca nhạc với một trung tâm lớn. Ngoài tiếng hát có thể sẽ mở hũ nút lại, nường có vẻ ếch zai về cái bệ phóng sắp tới ở vai trò điều hành chương trình ca nhạc.   Họ mời được bạn trở lại là tôi cũng mừng. Tôi nói, Julie cứ làm theo những điều Julie thấy. Hãy làm theo dự phóng của Julie thì tốt cho âm nhạc Việt Nam hơn. Ngồi nghe Julie nói trong ngôi vườn xinh của nường thì biết đấy là người ca sĩ hát hay và còn có thể “chế lấy mây và gây lấy nắng”(Mai Thảo) thần sầu và cách biệt loài người trung bình. Julie là một nàng gió đầy bão táp nghệ thuật quý và hiếm trong nền nghệ thuật ca nhạc Việt Nam mà tôi gặp. Chúc Julie thực hiện được những dự án mà nường đã thao thao bất tuyệt trong mùa hè này.

Chơi. Thú thật là ba tháng hè trôi qua nhanh mà tôi chỉ ở không và chơi. Không sản xuất thứ gì cả.

Tôi lượm một con số trong bảng redistribution của cải sống

Rút một con số rồi tôi sẽ tẻ ra

Rời những sân ga không tái ngộ

Rời những triệu phú thời thanh xuân

Xa những đỏ đen nhân tình mềm sứa

Tôi có thể bỏ đi trong năm giây

Quay lô độc đắc của đời mình

Bay nhảy như một thiên thần vui tính

Cầm những bàn chân số mệnh như một vị thần linh oai dũng

Kẻ may mắn biết cầm những lô phần đời sống

Hưởng hết sái đầu và sái cuối hương hoa

Duy chỉ đứa con trai là méo số

Tôi chỉ muốn cắp con theo

Khi tôi lìa trần

Lê Thị Huệ

chủ biên gio-o.com

04.08.2014

© gio-o.com 2014