lê thị huệ

gió o gặp gỡ 

mình ên

và tháng bảy mộ mai thảo

tản mạn

Tháng Bảy week end đầu tiên.  Gió O những cánh nhạn đáo phương Nam. Đã rủ Nguyễn Thị Hải Hà ở New Jersey. Có lên cơn không thì đi Nam Cali chơi nè. Nguyễn Thị Hải Hà nói để koi kiếm có vé không đã. Cái gì mà rủ người ta bay từ Miền Đông sang Miền Tây mà rủ có mấy ngày. Đại gia cũng còn kiếm không ra vé. Sau đó quả là kiếm không ra vé hay kiếm không ra thời gian mà đành không đi.

Chiều thứ Sáu. Ra khỏi máy bay Jet Blue tôi kéo hành lý đến hãng National. Xe mướn đã được giữ sẵn qua Hotwire trước mấy tuần.  Chạy ngay ra quán cà phê Starbuck hông phi trường Long Beach. Lần đầu tiên hẹn gặp Nguyễn Tà Cúc và rất thích ở việc Tà Cúc nghiên cứu kỹ các quán cà phê. Xem nơi nào tôi rời phi trường và lái xe đến đấy tiện và nhanh nhất. Tà Cúc nói tại sao bạn lại có thể xuống máy bay, lấy xe, chạy đi chỗ này chỗ kia ở những nơi thế này. Tôi nghĩ làm việc này bao nhiêu năm. Từng lái xe một mình ở New York. Thuê xe từ phi trường Paris chạy sang Venice cùng Chồng lái suốt Âu Châu còn được nữa là. Quen rồi. Nhưng gặp Nguyễn Tà Cúc mới là chuyện mở ra cho tôi một mối quen biết đáng nhớ. Tà Cúc đi đâu còn xách theo một cặp dày cộm tài liệu thời in ấn. Vừa nói vừa đưa tài liệu ra dẫn chứng. Một người đàn bà Bắc Kỳ thông minh, tính toán, và hành xử giỏi. Những người đàn ông vụng về, tính chuyện lợi dụng đàn bà. Gặp phải Nguyễn Tà Cúc thì làm sao mà yên thân. Với một thân thể yếu đuối chừng 30 kí lô. Nhưng Nguyễn Tà Cúc đã định viết đến đâu là bút lực vung hàng nghìn cân lượng. Phải thần công lực mạnh mẽ mới đỡ lại được những chiêu tung của người đàn bà áo đen này.

Nam Cali ngày Độc Lập Đế Quốc A. Không khách sạn. May Lê Thị Quế Hương chị đã gọi giữ phòng trước. Xuống nơi chị đằng bạn chị. Em đằng bè em.  Hai chị em đi dự đám cưới người Hòa Ninh Khu Hai Qui Nhơn cũ. Khi xóm Hòa Ninh nghe đã bỏ Đạo từ phia. Thì mấy chục con mắt sừng sỏ nhìn sang: Sao. Sao. Tại Sao. Sao dám bỏ Chúa. Làm tôi giá lạnh trưa hè nên đến tối khi thấy nói sẽ kéo đến khách sạn trò chuyện tiếp, bèn lật đật đi kiếm khách sạn ngủ mình ên. Không khách sạn nào còn một chỗ ngủ giữa đêm khuya canh trường xứ Disneyland mùa Hè.  Thế là sau 12g khuya chạy tọt vô một khách sạn ông Chà Ấn trên đường Beach Blvd gần nghĩa địa. Ôi ngủ với mùi cà ri gà một đêm. Hình như còn có mùi ảo tưởng dán ngập tràn như ở Ấn Độ. Ngủ không dám lột áo quần. Ngủ sợ dính chùm vi rút. Vậy mà cũng ngủ được đến sáng. Tự khen mình phát.

Những người đàn bà khác sinh sống như thế nào. Riêng tôi ngủ một mình hơi bị nhiều. Vụ hotel. Đi conference công việc, không bao giờ chịu chia chung phòng với đồng nghiệp. Riêng thôi nhé. Đôi khi budget học đường eo hẹp là chẳng thà phải ứng tiền thêm để được phòng sing gơ.  Tiền đôi khi cũng tiện.  Như đến ô teo với Chồng Con mà gặp chuyện bực Chồng bực Con quá. Mình có thể kiếm cái phòng và sang khóa kín phòng lại. Ngủ một mình cho hỏa hạ nhiệt. Sau đó làm hòa. Nằm một mình xong để thấy nằm hai mình là cần thiết. Người đàn bà nào chẳng có khi muốn kiếm một chỗ để khỏi bị chồng bám con bám.  Yên thân thôi. Có khi chỉ một buổi. Một ngày. Một tuần. Hay một giờ.  Mình ên muôn năm!  Viết câu này đề tặng riêng hai người bạn trẻ vừa cưa xong tuần trăng ong bướm ở Hawaii. 

Chiều thứ Bảy nhiếp ảnh trẻ NAT, Nguyễn Vũ Khuyên, Trangđài Glassey-Trầnguyễn, Trịnh Y Thư và tôi hẹn 5 giờ ở quán Tourant. Trịnh Y Thư hỏi thăm Bắc Cali nóng tin nhà văn Nguyễn Xuân Hoàng người hào hoa thừa kế báo Văn từ tay Mai Thảo ở Sài Gòn và ở Cali.  Nay đang gặp bạo bệnh suy yếu. Trịnh Y Thư trầm giọng tình. Tác giả Người Đàn Bà Khác nói chuyện thỉnh thỏang trầm giọng piano rất thánh thót lòng người. Nhưng gót sịp thì cũng lên giời bà chằng kinh. Như tất cả mọi người đàn ông viết lách ưa gót sịp khác. Nhớ năm nào cũng tháng Bảy chúng tôi Trịnh Y Thư, Phạm Việt Cường, Trân Sa, Nguyễn Hà Ý Nhi, Vũ Quỳnh Hương và kéo nhau ra quán cà phê khu Town and Country Village, nơi bây giờ thành khu sang trọng Santana Row của San Jose, đấu láo tán dóc. Mà nay mỗi người một hương lòng ly tán. Chỉ còn tôi và Trịnh Y Thư gặp nhau đây tí ti thôi sao.  

Gặp gỡ. Nguyễn Vũ Khuyên và Trang Đài nói như ri. Không hở một giây nào cho người ta nhìn răng. Hai bạn trẻ đang làm việc ở môi trường đại học Cal nên có nhu cầu nghề nghiệp trao đổi curriculum bằng tiếng Mỹ. Nhưng khi cả hai bàn nhe sang tiếng Việt viết văn và  tiếng Việt trung tâm Việt Ngữ thì xổ nho hải ngoại trời ơi là trời. Ngóc ngách háng văn nào cũng biết. Những người viết chữ Việt sống ở xứ Mỹ như chúng tôi, bình thường vì công việc phải xử dụng ngôn ngữ khác, gặp nhau là thế nào cũng có màn dò chơi chữ Việt của nhau muốn sập bàn.  

7g quán đóng. Trịnh Y Thư về với vợ con. Trang Đài, Nguyễn Vũ Khuyên và NAT, Lê Thế Đàn  đi nhậu sushi. Tiệm ngon do Trang Đài giới thiệu. NAT và Nguyễn Vũ Khuyên hai tay khảnh ăn sành uống ở Berkeley gọi những món và bia Nhựt. Trang Đài mới sanh con thứ. Khoe ảnh con trai một tuổi xinh ơi tinh anh. Con còn măm vú mẹ nhưng mẹ cũng ham vui như chúng tôi.  Mẹ vẫn đi hoang nốc cá sống mực sống tôm tươi tùm lum. May còn nhớ phải uống nước lọc đặng về nhà còn cho con măm. Tôi là người ủng hộ vụ nuôi con bằng sữa mẹ. Hô hào ở bất cứ lúc nào nhé: Sữa Mẹ Tốt Tươi Muôn Năm. Bữa thấy Trang Đài dành ra được chút thời giờ đi giang hồ với bọn gio-o.com mà vẫn nhớ đến việc cho con măm, là tôi quý lắm. Dân chơi gio-o.com.

Đàn bà đương đại chúng tôi. Làm việc. Cho con măm sữa mẹ. Mình ên đi gặp bạn giải trí. Chúng tôi làm được những việc mình yêu thích mà những người đàn bà khác thế hệ, khác xã hội, không thể làm được. Và khi trở về ngôi nhà đầm ấm có một người đàn ông thời đại thông hiểu và tiếp nhận. Với những đứa con thời đại tiếp nhận và thông hiểu. Những người đàn bà may mắn chúng tôi rất biết ơn những người đàn ông của chúng tôi. Mái ấm mà người đàn bà thời đại xây đắp cần một thái độ thông hiểu và tiếp nhận bởi thế hệ chồng con tân thời như thế. Và quan trọng hơn cả, các hệ thống xã hội như các tôn giáo, các thể chế chính trị, các gia đình, nên giáo dục lại để con người sẵn sàng tiếp nhận và thông hiểu mô hình quân bình mới này.

Ăn xong Trang Đài trở về với tổ chim.  Tôi nói muốn đi nghe nhạc Blue. Nhưng Nam Cali chứ nào phải Berkley. Thế là Đàn chỉ đường cả bọn đi ra tiệm bia ở Hungtington Beach. Thiên hạ trẻ tuổi ăn uống, dạo phố, hét, nhìn nhau, xem màn ảnh tv có những cuộc đấu võ đài, chật kín đêm hè.

Lê Thế Đàn báo tin ông anh Lê Thiệp vừa qua đời. Chắc thứ Tư này em phải bay về Virginia dự đám tang Lê Thiệp, Đàn nói. Tôi quen Lê Thiệp những ngày anh làm báo Kháng Chiến ở San Jose. Ngày đó báo Kháng Chiến và Mặt Trận vừa mới thành lập, Lê Thiệp bỏ hết đi theo soái Ngô Chí Dũng từ Nhật Bản làm báo Kháng Chiến trụ sở đặt tại San Jose California. Lê Thiệp nói năng ngang ngược, anh lại đẹp trai đào hoa lè phè, nên khó cho cả Tổ Chức Người Việt Tự Do khó cho phía Hoàng Cơ Minh và khó cho cả chính Lê Thiệp. Nhưng với tài lãnh đạo của Ngô Chí Dũng, Lê Thiệp con ngựa lung tung cương sẵn sàng theo phò. Mới đây trong cuốn Video Asia Golden 3 phát hành năm 2013 nhạc sĩ Việt Dzũng nhắc đến những anh hùng như sinh viên Ngô Chí Dũng, nhà văn Võ Hoàng thời khởi thủy Việt Tân bạn tôi.  Thời Lê Thiệp làm báo Kháng Chiến tôi cũng trao cho anh vài bài nô nức lòng dân. Còn Lê Thiệp, một lần trao cho tôi một chuyện ngắn và nói, cô đưa cho ông Mai Thảo dùm tôi. Tôi đưa cho Mai Thảo. Bài đăng ngay. Đấy là chuyện ngắn đầu tay mà anh sáng tác ở hải ngoại hay cả nội địa không chừng. Lúc đó anh đang sống với M, một cô bạn người Nhật Bản theo anh từ Nhật sang Cali. Chiều chiều thấy M ngồi nhổ râu cho anh. Cứ tưởng hai người lấy nhau.  Sau lại nghe Lê Thiệp ra tay nghĩa hiệp lấy con gái của một người đàn anh báo Chính Luận.

Sáng Chủ Nhật. NAT, Nguyễn Vũ Khuyên  và tôi kéo đến nhà Julie Quang ăn sáng ngòai vườn nhạc. Nường ca sĩ bây giờ có một làn da đầy mùi đất thân mật chan màu rực rỡ của nắng ấm Nam Cali. Nường trẻ trung, tràn đầy sức sống, tái tạo. Nhìn là thấy ham. Julie Quang cho ăn sáng dưới một giàn nho lủng lẳng những chùm xanh mọng do Julie vun quén, để lá nằm trên vai giàn, trái có thể khoe căng mình xuống mời con mắt chúng tôi ngắm nhìn. Bánh mì giòn nóng từ Bolsa do anh Phương chạy ra mua ngay 5 phút. Xúc xích và trứng ốp la do tự tay Julie xèo xèo trên cái bếp i nốc vĩ đại loại nướng vườn. Nước cam California Farm vàng tươi óng trong bình sáng láng. Julie bây giờ thoát xác. Một Julie khỏe khoắn và yêu đời (rất thường nhé). Sau đó bọn chúng tôi có lúc được nghe Julie kể ca sĩ có 10 năm ăn chơi ngụp lặn trác táng hút sách nghiện ngập lang chạ xuống tận cùng cái hố thẳm của Hermann Hess. Mười năm phục hồi. Và bây giờ là mười năm thay lá. Lá trong vườn Julie xanh và hoa vườn Julie khoe sắc thắm bung nhoẻn nụ hồng như hất bà nó màu phấn sen áo tôi sang một bên. Bắc Cali xuống thì chỉ biết ngồi ngắm, nghe, và lấy máy ảnh bấm lia chia. Vì cái bọn Bắc Cali toàn là ngồi trên bục giảng.  Còn bận đấu tranh với bọn sinh viên không có giờ để ngó cây lá ngoài tiệm. Nhìn những gốc gỗ chết Julie sáng tạo thành những tác phẩm sống với những bụi hoa những hình dáng dương vật, những âm hộ, những người đàn bà ngồi, những nơi cho lũ chim về ca hát. Julie nói ngôi vườn chính là chiếc sân khấu sống của nường bây giờ. Câu thơ của Mai Thảo nằm tại đây: Chế lấy mây và gây lấy nắng. Chế lấy đừng vay mượn đất trời. Julie cô nàng giờ là người nặn một chiếc sân khấu vườn đầy sáng tạo. Tâm hồn phải dày sức sáng tạo mới cày cấy khu vườn thành những tác phẩm nghệ thuật.  Cây cỏ nàng đục đẽo như một nghệ nhân lâu năm. Dám mua than đá về nướng gốc cây một tháng để có chỗ trồng hoa li ti lí tí rũ thân xanh lên đấy. Gốc cây sần sùi thành ghép, nhét, đục, cho cây, lá, trái mọc ra rồi đặt tên cho tác phẩm là Người Đàn Bà Ngồi. Nhưng có cái tượng Phật Bà ngồi ở cái thế, tôi đặt tên “Tự Sướng”,  thấy bàn tay bà phật đặt đúng chỗ, như câu thơ Mai Thảo cái gì mà “đặt nơi chẳng thể đặt”, thì nàng Julie đòi đổi lại là “An Thiền”. Mèn. Hệ thống giá trị đạo đức tốt hơn tôi nhiều. “Hỉ Tọa” là tên đặt của người Berkeley ưa khuyến chữ kia.

Ngồi trong căn vườn có nắng ấm và thơm bàn tay sáng tạo nhà Julie. Chúng tôi nhắc lại đêm nào ở nhà Ngu Yên Ngọc Phụng ở Houston. Có Vũ Quỳnh Hương. Đêm ấy Julie hát Cry Me A River và Vũ Quỳnh Hương lệ ứa xinh, rất thơ. Julie thích bài hát Bolero Xanh thơ Vũ Quỳnh Hương, nhạc Ngu Yên. Nường ca sĩ nói ngày nào ở Sài Gòn đã khiêu vũ một đêm bolero xanh ở ngòai trời cho fans cuồng nghe. Hát giữa đêm đen và ngẩng nhìn bầu trời thấy sao xanh cùng trăng xanh.

Nữ ca sĩ  kể thuở nhỏ nhờ chui vô lu nước mưa vườn của Ngoại, chơi trốn tìm, tình cờ tìm ra tiếng hát định mệnh. Nhỏ ngồi thu thân trong một chiếc lu trống mới khám phá hơi thở của mình mạnh, phát ra tiếng rất to, và rồi bắt đầu hát thử một bài. Nghe Julie kể ở Berlin năm Bức Tường Ô Nhục sụp đổ, bọn ca sĩ đi hát bị kẹt cả tuần ở đấy. Suốt ngày ăn nhậu chờ thời. Một tối cả bọn nhậu ngã hết chỉ còn Julie và một đàn anh lẫy lừng đẹp trai ca hay. Đàn anh đã xỉn nhưng ngồi đối diện cứ chằm chằm nhìn vào đôi bồng đảo của nường. Nường ra lệnh anh làm ơn nhìn đi nơi khác có được không. Làm sao anh có thể nhìn đi nơi khác, anh nói. Anh muốn gì, nàng nói. Anh muốn ụp mặt lên đấy, anh nói. Nàng xỉn xỉn nói: Em có thể cho anh sướng với một điều kiện là anh phải bẻ quặp hai cái tay anh ra đằng sau. Anh chỉ được hôn lên đấy. Nghe Julie kể nhiều chuyện tôi nói ca sĩ ơi ca sĩ kể hấp dẫn như một story teller. Julie bảo lúc nhỏ bạn nít nôi tiểu học sang nhà nghe kể chuyện khá đông. Chúng mê nghe tôi kể chuyện còn tôi đang kể giữa chừng, có cái màn ngưng ngang và nói, ngày mai bọn nhớ mang bánh kẹo đến, nhớ bắc sẵn một cái ghế cao nhất để ta ngồi lên đấy như một nữ hoàng, thì ta sẽ kể chuyện tiếp cho nghe nhé.

Loạt tự chuyện Môi Son Julie trên gio-o.com với tả cảnh tả tình văn chương chữ nghĩa phối đoạn là do Julie viết. Tôi chỉ là người chỉnh sửa lỗi chính tả, câu cú.  Và đề nghị đôi chút về mạch bài. Đọc bài viết của Julie Quang làm tôi nhớ đến họa sĩ Hà Cẩm Tâm. Cả hai đều là những người có khiếu kể chuyện và biết làm văn hay. Đặc biệt ngồi nghe Hà Cẩm Tâm kể chuyện ông thích chêm vào những chữ ở đâu trên trời dưới đất làm câu chuyện thành thú vị khó quên.  Còn Julie là một người rất nhạy chữ nghĩa. Mới gặp Nguyễn Vũ Khuyên bữa đầu, là nói ngay, ê Khuyên xài nhiều từ rất là sáng tạo cao đẳng đấy cưng. Những người như Hà Cẩm Tâm, Julie Quang, nếu chọn con đường sáng tác văn chương, họ có thể thành những nhà văn rất dễ dàng.

Ăn sáng xong chúng tôi rủ nhau đi nghĩa địa thăm mộ ông Mai Thảo. Chai rượu Hennessey do Nguyễn Vũ Khuyên chỉ tay cho bà chủ tiệm rựu, nữ chủ nhân tiệm liquor góc chợ ABC xe đò Hoàng.  Trên xe do NAT lái, tôi kể cho Julie và hai người bạn trẻ nghe đây là lần thứ hai tôi mua rụ cho ông Mai Thảo. Tôi biết rất nhiều đàn bà đã từng mua rụ thường xuyên tặng ông Mai Thảo lúc ông sống. Nhưng với tôi đây là lần thứ hai. Lần đầu là lúc tôi vừa bước vào làng Văn Chương Hải Ngoại. Hôm đó tôi xuống Nam Cali và ông Mai Thảo gọi nói để giới thiệu với các bạn văn chương của Văn . Tôi đã ghé ngang một tiệm ruợu ở khu Bolsa, mua một chai Hennessey lớn, rồi đến chở ông đi đến nhà Nguyễn Thị Ngọc Nhung có pa ty gì đó. Lúc đấy ông còn sống ở nhà người em trai. Chưa dọn về apartment khu Song Long huyền thoại như sau này. Lần này đi thăm mộ ông tôi đề nghị mua chai rượu cho ông. Julie đằm thắm cầm thêm mấy cây nhang. Tôi quên tuốt vụ đi thăm nấm mộ thì phải nhớ cầm theo nhang đèn.

Những người bạn viết văn xuất hiện trên tờ Văn của Mai Thảo ngày đó ... như Trần Diệu Hằng, Nguyễn Thị Ngọc Nhung, Phan Thị Trọng Tuyến, Nguyễn Thị Hoàng Bắc, Vũ Quỳnh Hương, Trân Sa … bây giờ nơi đâu. Nhưng họ không gửi bài cho gio-o.com. Mới đây tôi có liên lạc với Vũ Quỳnh Hương và Trần Diệu Hằng, nhưng họ giữ một khoảng cách xa xa … Tôi có buồn không ? Tôi tự hỏi. Khi thấy mình làm văn chương nghệ thuật đình đám thế này mà không được một bạn văn đồng thời nào tích cực ghé thăm. Lại mình ên để mà tự tìm hiểu và tự trả lời. Đương đại với đại dương nơi đây tối thui lòng người. Làm sao em hiểu thấu?     

Khu nghĩa địa có cây cao bóng mát gần phố Bolsa. Dễ tìm và xoàng xĩnh. Mộ nào cũng như một nào. Chỉ tấm bia bé tí. Tôi ngồi xuống nhổ vài cọng cỏ rậm xanh. Mộ Mai Thảo ráo hoảnh không cả một que nhang cùn. Nguyễn Vũ Khuyên chắn gió khéo léo thắp nhang. Julie vờn rượu Henessey xuống tấm bia. Rượu ngập. Nắng mười giờ lung linh. Màu ngân nhũ nâu quyện kim nhũ vàng óng của rượu chảy tràn. Những ngón tay của Julie duỗi thẳng xoa nhẹ lên như đang nhập dàn chơi cầu Cơ thăng giáng.

Bỗng nhớ câu thơ của Nguyễn Bính có chữ ngân nhũ:

Thế nhân mắt trắng như ngân nhũ
Ta với nhà ngươi cả tiếng cười  
Người ơi! Hề người ơi!
Người sang bên ấy sao mà lạnh
Nhịp trúc ta về lạnh mấy mươi.
(Nguyễn Bính, Hành Phương Đông)

Tôi gúc gồ ra khúc thơ trên net. Thấy nơi nào cũng chép lại bài thơ như vậy. Sao tôi nghi câu “Ta với nhà ngươi cả tiếng cười” thiếu một chữ, hay ai đã đổi một từ nào chăng?

Ngân nhũ, chữ của Nguyễn Bính không là ngân nhũ phát ra trên mộ bia Mai Thảo hôm chúng tôi đến.

Đẹp thổn thức. người ảnh trẻ NAT nói như thế. Và xách máy hình bấm lia lịa. Trước, Mai Thảo có bà hàng xóm ở cạnh, là ca sĩ Thái Hằng. Nay mộ Thái Hằng đã được hốt cốt, mang  về nằm cạnh chồng Phạm Duy ở Việt Nam rồi.  

Julie nói thôi cúng ổng nửa chai, còn nửa chai qua cúng ông thi sĩ Tất.

Mộ Nguyễn Tất Nhiên tìm wài mới ra. Ở đấy chúng tôi nhìn thấy vài cọng nhang tàn còn chỏng chơ dưới bia đá. Như thế mộ vừa có người đến viếng và thắp nhang …

 lê thị huệ

tháng Bảy. 2013

PS:

Tháng Năm ngày 19 và gia đình từ Cali bay lên Boston ra trường con. Con ra trường 3 bằng. Phi Beta Kappa. Summa Cum Laude. Học tiếp ngay Ph.D ở Berkely. Sau đó vợ chồng con cái lái xe dong ruổi từ Boston qua Main, Vermont, Quebec, Montreal chơi 10 ngày.

Tháng Bảy ngày 20 Tôm Hùm và Mẹ đi Disneyland. Tôm Hùm 24 tủi nhưng vẫn mê đi Disneyland. Mà chỉ có Mẹ mới chịu đưa Con đi Disneyland khi tuổi Mẹ đã sáu bó và Con thì vẫn như đứa con nít khờ thương nhớ ký ức tuổi thơ. 9 giờ sáng bước chân vào là Con bắt đầu ngay với thế giới của Fantasyland   lướt thuyền bé tí xem It’s A Small World. Chấm dứt lúc 9 giờ tối hai mẹ con nằm lăn kềnh ra trên vỉa hè chờ xem show diễn với hình ảnh Mickey Mouse bay lửng lơ trong ánh sáng và nước phun lên giữa không gian rộng lớn ngoài trời. Ở giữa giữa là thỉnh thỏang Con la to lên tùy hứng. Mẹ thì mặc kệ ai nhìn thì cứ nhìn chúng tôi đi nhé.

Chồng nói không được đưa các thứ chuyện và hình ảnh Chồng Con lên net nhe.

http://www.gio-o.com/LeThiHue2.html

© gio-o.com 2013