số đặc biệt Tết Tr�u '09

 

 

 

Hồ Đ�nh Nghi�m

 

ch�o �tết tr�u

ch�o gio-o

 

tản mạn

 

Kh�ng gian: Ở cao nguy�n. C� thể Ban-m�-thuộc, c� thể Pleiku. Cũng kh�ng chừng l� Đ�-lạt?

 

Thời gian: Đ� cũ. Thời chiến. Một đ�m th�u, ch�t gi� r�t.

 

Khung cảnh: Căn ph�ng nhỏ, chẳng b�y biện g� nhiều. Vật nổi bật l� chiếc giường bố của qu�n đội. Ọp ẹp, b� tẻo teo, bởi n� c� thể thu xếp lại rất gọn nhẹ.

 

Nh�n vật: Một người l�nh (c� thể sĩ quan, cấp Thiếu-�y). Một người nữ (c� thể sinh vi�n Văn khoa năm thứ nhất).

 

�t c� đối thoại. Cả hai, mỗi người dường như đeo đuổi một � nghĩ ri�ng tư, hoặc họ đang rối tr�.

 

B�ng đ�n ch�y suốt đ�m, cũng như giấc ngủ kh�ng đến được với họ. Cả hai c�ng ng� lưng tr�n c�i vật k� cục được gọi l� giường đ�. Nằm cho tới b�nh minh của một ng�y mới.

 

Sau n�y, nh�n vật nữ trong hoạt cảnh kia thuật lại �biến cố� ấy với người bạn:

 

�M�y tin kh�ng? Vậy m� tao chẳng �hề hấn� g� r�o trọi�.

 

Truyện ngắn tr�n t�i đọc đ� qu� l�u, nếu vấp phải thiếu s�t l� điều c� thể hiểu được. Nhưng t�i kh�ng thể qu�n người viết ra n�: L� Thị Huệ.

 

Giả thử đ�m ấy, tr�n chiếc giường d� chiến do qu�n đội đồng minh Hoa-kỳ chế tạo, c� thiếu nữ lần mở những hạt n�t đơm b�n h�ng chiếc �o d�i th� t�i nghĩ truyện ngắn đ� chẳng c�n ch�t hấp lực n�o cả. Điều n�y đồng nghĩa với chuyện t�i sẽ qu�n đi t�n t�c giả.

 

Nhớ, nhớ, nhớ� cho đến một l�c gần qu�n hẳn th� m�n ảnh computer bừng s�ng với c�i t�n lạ: Gi� (gạch ngang) O. T�i kh�ng th�ch m�y m�c. N�i gh�t th� đ�ng hơn. V� thế t�i �đạp đất� vu�ng s�n ấy c� vẻ muộn m�ng.

 

Trong một b�i phỏng vấn, Sử Mặc hỏi:

 

- Lần đầu l�n lưới (b�o mạng) c� bị ch�ng mặt kh�ng?

 

T�i n�i c�.

 

- Th�ch kh�ng? T�i n�i kh�ng.

 

- Vậy tại sao b�y giờ lại dẫn x�c tới?

 

- Dạ thưa anh tại v� b�y chừ b�o bổ tạp ch� g� cũng rơi rụng mất rồi. Mọi thứ đều quạnh vắng giờ ni anh chẳng chộ hay răng?

 

- Ưa cầm tờ b�o sột soạt tr�n tay hơn ngồi trước b�n ph�m với m�n h�nh?

 

- Dạ phải. Cầm, rờ, sờ soạn, m�n m� sướng lắm!

 

- Sướng ra răng?

 

- Như kiểu anh gặp mặt �người nớ� ngo�i đường tuyệt hơn l� chỉ ng� �n�ng� qua tấm ảnh nhỏ (lu�n ăn gian, kh�ng trung thực). Chỉ một tấm h�nh để nh�n. Chao �i, thiệt cực chẳng đ�!

 

 

Đ�m đ�, trời nhiều gi�, t�i đứng trước căn nh� cửa kh�p (chẳng dựng bức tường lửa). T�i kh�ng mặc qu�n phục. T�i g� cửa, gia chủ xuất hiện (kh�ng mặc �o d�i). Vầng tr�n rộng, đ�i mắt mở to, nụ cười tươi trẻ. T�i ho�i nghi. L� Thị Huệ đ� sao? L�m chủ một căn nh� dập d�u t�i tử giai nh�n lu�n v�o ra, gieo rắc hương thơm tr�n khu vườn nhiều giống hoa lạ. Điều ấy chẳng phải l� chuyện giản đơn. Phải c� nội lực. Kh�ng th� sẽ hao t�m tổn tr�. T�i nghĩ: Thậm kh�, chứ kh�ng giỡn chơi đ�u � nghen. L�m cho b� t�nh đừng hờn tr�ch m�nh hẳn l� chưởng m�n nh�n Gi�-o đ� c� được một b� k�p tuyệt kỹ? Hay l� cứ thở d�i đ�nh sượt: �i, ta biết l�m sao cho vừa l�ng người!

 

(Trong lớp học, c� gi�o hỏi một cậu học tr� lơ đễnh: Em h�y đưa ra một v� dụ để chứng minh l� kh�ng kh� cũng c� trọng lượng. Thưa c�, v� dụ như khi c� buồn phiền, c� chỉ cần thở ph�o một c�i l� thấy người m�nh nhẹ hẳn).

 

T�i được chủ nh�n dắt đi một v�ng ngoạn cảnh, s�n trước, vườn sau, ph�ng ốc, nội thất� thảy đều trang nh�, tr�nh b�y s�ng sủa c� thứ lớp (Lệ Liễu l� ai m� ảnh chụp rất c� hồn?) Đi loanh quanh, n�i vu vơ. Chẳng ai khen ai lấy một chữ. (Ch�ng t�i thường l�ng tr�nh điều ấy). T�c giả �Tiếng dỗi hờn của th�n x�c� khi chuyện tr� thường n�i trống kh�ng, như n�i với gi�, m�i về sau n�y (l�u thật l�u) mới d�ng tới chữ bạn.

 

- M�nh t�nh l�m một c�i g� đặc biệt, v� dụ như tập họp thơ văn của những c�y viết miền Trung, từ Nghệ-an H�-tĩnh v�o tới Huế, bạn thấy sao?

 

- Tuyệt. L�m ngay đi. Một c�ch trở về nh� trong thầm vụng. Kệ, l�u l�u một lần, đ� lắm!

 

T�i sốt sắng hưởng ứng, dấu k�n � nghĩ :Kh�ng dễ thực hiện. (Thưa c�, trong kh�ng kh� c� trọng lượng m� đ�i khi m�nh m�i thở d�i cứ kh�ng thấy nhẹ người! Nặng lắm c�).

 

- Nhớ gửi b�i nh� bạn.

 

- Kh�ng qu�n đ�u. Bạn đừng lo. ( Trong đầu t�i l�ng v�ng c�u ngạn ngữ của Trung-hoa: Sức mọn đừng v�c nặng, lời nhẹ chớ khuy�n người ).

 

Vậy đ�. Ch�ng t�i l� hai người bạn mới, d� đ� thiết th�n trong ba mươi năm s�nh bước tr�n vu�ng s�n chữ nghĩa của d�ng văn học lưu vong. T�nh bạn kh�ng bi�n cương, kh�ng giới t�nh, kh�ng tuổi t�c (tiếc l� chẳng được ở tiểu bang Xanh M�i Ng�n Năm). Viết văn l�m thơ kh�ng hẳn l� phương c�ch th�m bạn bớt th�. Nguyễn Huy Thiệp n�i: �Thứ ấy bạc lắm!� T�i tin �ng ta. Nhưng ch�nh n�, ngo�i c�i bạc bẽo, vẫn c� khi mang lại ch�t ấm l�ng. N� l� đồng tiền v�ng. Đ� l� đồng tiền th� phải c� hai mặt: Sấp, ngữa.( Ở c�i mặt đẹp đẽ nhất, t�i c�n mang nợ H�n Song Tường một đồng v�ng.)

 

K.Gibran n�i: �Nếu muốn ngắm thung lũng, h�y tr�o l�n đỉnh n�i. Nếu muốn ngắm đỉnh n�i, h�y vươn đến m�y trời. Nhưng nếu muốn hiểu m�y trời: H�y nhắm mắt lại v� suy tư�. Với t�i, t�nh bạn l� m�y trời. Bởi những người bạn t�i được quen đều khởi đầu bằng những b�i viết. Khi viết bạn phải� nhắm mắt lại v� suy tư.

 

 

Sử Mặc hỏi: Viết văn kh� l�u vậy th� gặp mặt đ�ng đủ bạn văn chưa?

 

- Chưa.

 

- Tại sao?

 

- Chẳng c� điều kiện đi thăm th�. V� kh�ng chắc l� họ muốn gặp m�nh. T�i sợ nhất chữ Quấy rầy.

 

- Muốn gặp những ai?

 

- L� Thị Huệ v� Vũ Quỳnh Hương. H�nh như họ đều ở San Jos�? C� nghĩa l� c�ch trở. L� vượt qua ng�n thung lũng ng�n đỉnh n�i triệu m�y trời. �Mấy s�ng anh cũng lội mấy đ�o anh cũng qua� chỉ l� c�ch n�i h�m hồ của đứa l�m t�nh nh�n. T�i đứng ngo�i lằn bi�n ấy v� t�i chỉ biết� nhắm mắt lại v� suy tư.

 

- Năm nay l� năm con tr�u. Dự t�nh g� kh�ng?

 

- Chẳng c� dự t�nh g� cả. Tr�u l� con vật tượng trưng cho sự đần độn, � l�. T�i �t th�ng minh, nhưng lại nhiều mơ tưởng. Mơ m�nh sẽ in th�m một tập truyện ngắn. Mơ sẽ in chung một tập chuyện với L� Thị Huệ v� Vũ Quỳnh Hương (trong l�c c�n sung). Theo anh th� trong kh�ng kh� c� trọng lượng chăng? Nặng hay nhẹ?

 

- Lạc đề! Muốn n�i g� nữa?

 

- Nghĩ l� một ng�y n�o đ� (tuổi nghỉ hưu?) chắc phải cố thu xếp để đi thăm nh� văn T�y Hồng, người đ� cho in truyện ngắn đầu tay của t�i tr�n tờ Đất Mới ở Seattle năm 1981, khi t�i nằm trong trại tị nạn tận b�n Kowloon Hồng-k�ng. Nếu �Chuyện cũ v� niềm đau mới� chẳng hiện diện, kh�ng chắc đ� c� Hồ Đ�nh Nghi�m lưu lạc tr�n c�c mặt b�o từ bấy đến giờ. Với t�i, Đất Mới l� người t�nh đầu v� Gi�-o l� người t�nh cuối. Người t�nh? Nghe thiết tha qu�! Th�i, sửa đổi lại: L� căn nh�, l� địa chỉ để trở về nương n�u những khi phiền muộn. (�cho ta nương nhờ ch�t thở than-TCS )

 

- D�i lời qu�! (Sử Mặc l� nh� thơ, �t n�i, rất kiệm lời.) Đ� kết th�c chưa?

 

- Kết, kết th�c liền chừ. T�i kh�ng th�ch TR�U ba điểm:

 

1. Đ� l� con vật thuộc nh�m động vật nhai lại.

 

2. Thịt n� dai. Ở qu� nh� đ�i khi ăn phải b�n b� m� thịt tr�u. Cực chẳng đ� phải nuốt xuống m� kh�ng d�m� nhai lại.

 

3. Tr�u kh�ng nhạy cảm, thường nhắm mắt trước những vẻ đẹp. Người xưa từng bảo: �Đ�n g�i tai tr�u�. Tựa như nước đổ đầu vịt. Tr�i tuột, kh�ng chui v�o, chẳng thẩm thấu. Hừ, thật uổng c�ng!

 

Năm nay l� năm con tr�u (gay cấn nhỉ?) th�i th� xin �d�i lời� ch�c những giai nh�n t�i tử (nhan sắc y�u kiều, v� nghệ c�i thế) c� mặt tr�n diễn đ�n Gi�-o hai điều:

 

a/ Si�ng năng cần c� (đức t�nh tốt) đi c�y.

 

b/ Cố gắng đừng �nhai lại� những th�nh quả m�nh từng l�m ra trước đ� (trong l�nh vực văn học nghệ thuật).

Sau rốt, hai c�u thơ của cố thi sĩ B�i Gi�ng bao giờ cũng hợp cho nỗi l�ng t�i:

 

�Bấy chầy chưa tỏ chưa tường,

V� sao t�m sự như dường như kh�ng�.

 

Hơi thở cuối:

 

T�i sẽ đi thụ gi�o v� c�ng của chưởng m�n L� Thị Huệ: L�m sao để được vừa l�ng người? Trong khi chờ đợi, nếu n�i lời kh�ng hợp nhĩ, xin v� T�n Xu�n m� niệm t�nh tha thứ cho.

 

Hồ Đ�nh Nghi�m

 

Tết con Tr�u (ngu muội).

 

http://www.gio-o.com/HoDinhNghiem.html

 

 

 

� gio-o.com Tet 2009