HoDinhNghiemMuiHuongOXa

Hồ Đ�nh Nghi�m

M�I HƯƠNG Ở XA

tản mạn

�� C� một b�i thơ Haiku, m� v� t�nh, t�i đ� qu�n t�c giả lẫn người l�m c�ng việc chuyển ngữ. Đọc đ� l�u, b�i thơ lắng xuống hồn, để thỉnh thoảng v� một nguy�n cớ kh�ng đ�u ch�ng lại hiện h�nh, l�m xao động một h�nh ảnh, theo t�i: Đẹp. V� thế: Kh� nhạt phai? B�i thơ ấy như sau:

�� "Tuyết m� ch�ng ta c�ng ngắm

�� năm xưa.

�� B�y giờ đ� rơi chưa?

�� Ng�n tr�ng."

�� Đơn giản. Ch�n th�nh. V� cảm động. Nhắc lại một kỷ niệm. Đặt ra một dấu hỏi. Hai phương trời c�ch biệt, chen ở giữa l� h�nh ảnh của tuyết rơi. Mường tượng ra c�i t�i t�. Cảm nhận được sự gi� buốt. Nh�n tự của b�i thơ tr�n c� lẽ nằm ở hai chữ ng�n tr�ng. Xa qu�. T�t tắp. Mang mang một nỗi buồn diệu vợi. V� c� lẽ t�i cũng kh�ng n�n l� giải c�i hay của b�i thơ c� đọng đ�.

�� Tuyết đang rơi đầy trời Montr�al. C�m n�n, lặng lẽ. Năm xưa, xưa thật xưa, v�o thời điểm n�y, phải vậy kh�ng? Đất trời cũng giao thoa một m�u trắng ngần trong im tiếng. Trắng ng�n tr�ng. Trắng kh�ng bi�n giới. Bảy giờ tối, chu�ng điện thoại gi�ng hồi thất thanh. Anh Đỗ Ọu� To�n th�ng b�o: "C� một người đến từ phương xa, th�ch đọc truyện của �ng v� h�m nay muốn nh�n thấy �ng". Lời nhắn ấy chẳng kh�c mấy bản tin dự đo�n thời tiết" "Tuyết sẽ rơi nhiều đ�m nay, tuy nhi�n chẳng g�y trở ngại g� khi người ta muốn lội tuyết đi nh�n mặt nhau".

�� Bảy giờ ba mươi, nh� thơ Bắc Phong chở t�i tr�n chiếc Renault 5 nhỏ nhất thế giới. (Đ� th�i kh�ng sản xuất v� chẳng an to�n cho người sử dụng ch�ng). Một con ngựa ốm o, rệu r� v� ho hen đi qu�ng xi�n tr�n con lộ lầy lội. Tuy nhi�n n� mang ch�ng t�i đến được bến đỗ, kh�ng sai hẹn.

�� Cửa mở. Căn ph�ng ấm c�ng chợt ngưng đọng tiếng cười n�i. Những c�i đầu ngẫng l�n, d�i tr�ng. Nhận diện kẻ mang h�n kh� v�o, đưa tay vẫy rồi lại tiếp tục c�u chuyện dở dang. Ở tr�n chiếc ghế k� lẻ loi, một người đ�n b� ngồi �m giữ lấy bờ vai. Ngọn đ�n v�ng tr�n trần dội xuống luồng s�ng, đọng vũng c�i thế ngồi như chưa từng quen nỗi cơ h�n. Kh�ng cần dọ hỏi, t�i hiểu: Đ� l� dung nhan "người kh�ch phương xa". Ch�ng t�i nh�n nhau. Những trang album qu� khứ tự động lật giở nhắc nhớ, nhưng ch�ng chưa hề đ�ng khung, lưu trữ khu�n mặt vướng ch�t mệt mỏi kia. Hoang mang.

�� Sau rốt th� anh Đỗ Q�y To�n l�m xong c�ng việc của gia chủ: Mời kh�ch d�ng tr�. V� giới thiệu: "Đ�y, Hồ Đ�nh Nghi�m Nguyệt Thực. Đ�y, H�n Song Tường Một Dặm Tương Th�n". H�nh như ch�ng t�i kh�ng bắt tay nhau ở c�i gi�y ph�t l� ra phải biểu tỏ một th�i độ n�o đ�. Ch�ng t�i c�m lặng như thể ch�ng t�i bận nhớ lại Nguyệt thực l� c�i g� nhỉ? Một dặm tương th�n l� cớ sự g�? � hay, đ� l� những chữ đ� viết ra, c� sức mạnh nối kết được một thứ duy�n, một ch�t t�nh văn nghệ (rất dễ sức mẻ) giữa người n�y v� kẻ kia. Giữa �m dương, giữa đ�m ng�y, giữa n�ng lạnh, giữa ng�n lẻ một thứ sai biệt của dặm d�i Houston v� Montr�al xa ng�i.

�� C�m lặng, l�ng t�ng. Đ�m đ�ng l�m ch�ng t�i ph�n t�m. Ch�ng t�i kh�ng hề l� người của đ�m đ�ng. (Sợ h�i Karaoke, cực h�nh khi bắt phải đứng l�n ph�t biểu � kiến...) Ước muốn: Nếu c� một qu�n c� ph� n�o đ�, b�n kia đường chẳng hạn. Nếu từ gi� được đ�m đ�ng, để ngồi với nhau chẳng hạn... Khi đ� c� biết bao điều sẽ tự động tu�n ra. Chuyện s�ng t�c, chẳng hạn. Nỗi đau khổ dịu d�ng của một kẻ viết văn, chẳng hạn...

�� V� như thế, đ�m tr�i đi. Đ�m gi� từ m� những dấu hỏi chưa hề c� dịp đặt ra. Tại sao lại đến trong m�a đ�ng? Tại sao lại... "một m�nh n�ng giữa canh khuya?"

�� Như một sắp đặt, chiếc Renault 5 được giao nhiệm vụ chở người kh�ch phương xa trở về chỗ tạm tr�. C� rất nhiều t�c phẩm văn học n�i về đề t�i "con chim trốn tuyết". V� đ� th�nh c�ng. T�i kh�ng chắc l� m�nh sẽ viết xong một c�i truyện ngắn với chủ đề "người t�m gi� băng". H�n Song Tường. T�n gọi nghe như đ� bị nhiễm lạnh. Chữ H�n kia c� li�n hệ g� với gi� r�t?

�� Xe dừng ở địa chỉ buộc phải xuống. Gửi lại một lời ch�c ngủ ngon. Gửi lại một hứa hẹn cho ng�y mai (trời lại s�ng) d�ng bữa điểm t�m ở qu�n phở n�o đ�. C� t�i (kh�ng t�). C� gi� (kh�ng r�t). C� h�ng (kh�ng hắng). C� h�nh (kh�ng hạ). C� ng� (kh�ng gai). C� chanh (kh�ng chua). C� mỡ (kh�ng m�ng)... V� c� một hương m�i nồng đậm quanh chuyện chữ nghĩa văn thơ.

�� Bắc Phong n�i với t�i: Ch�ng ta m�i l� những đứa trai trẻ vụng về. T�i đ� cười v� thấy chẳng c� nhận x�t n�o ch� l� hơn. Gọi đ�ch danh. Chỉ đ�ng tim đen. Co ro. So vai. Nuối tiếc. Đứng tr�n lầu cao, ai kia c� v�n m�n cửa nh�n xuống, sẽ thấy lẻ loi một chiếc xe hục hặc dời đi, xẻ r�ch hai vệt đen tr�n con đường ngập m�u tuyết trắng.

�� "Tuyết m� ch�ng ta c�ng ngắm năm xưa

�� B�y giờ đ� lặng lẽ lệ nh�a".

�� Dở. Kh�ng hay. Đừng ho�i c�ng vẽ rắn th�m ch�n. Giang hồ đồn rằng: Đ� c� rất nhiều nh� đi�u khắc t�i hoa cố thử đắp th�m đ�i tay cho bức tượng cổ Venus de Milo nhưng chẳng một ai h�i l�ng với kết quả. Vẻ đẹp ban sơ ấy đ� ho�n chỉnh dẫu chịu đứng trong c�i d�ng tật nguyền bất hủ đ�.

�

�� Bốn m�a lu�n phi�n kho�c �o thay y cho Mộng-lệ-an. (Ai đ� đặt n�n c�i t�n sặc m�i tiểu thuyết Quỳnh Dao kia?) T�n gọi như một lời thỉnh cầu, một ước ao. Bởi sống ở Montr�al mộng dữ lu�n hờ chực b�n gối nằm, b�n chăn chiếu. Chuyện cơm �o, chuyện mưu sinh, chuyện nắng mưa, "chuyện thường ng�y ở huyện"... Những đầu d�y mối nhợ, những g�t thắt, những li�n hệ bạn văn xa gần c� phải theo đ� m� nhạt thưa, mất dần dấu t�ch? Người kh�ch năm n�o cũng thế, đến bất ngờ trong đ�m v� lặng lẽ đi trong một b�nh minh chẳng ai hay biết. Kh�ng thư từ, bặt v� �m t�n. Cả một c�i truyện ngắn gửi đăng b�o cũng chẳng thấy. Vi�n sỏi đ� nằm y�n dưới đ�y hồ, s�ng đồng t�m đ� tan tr�n mặt nước. Tuyết rơi. Nước đ�ng băng. Những đứa trẻ h�o hức trượt patin l�n tr�n d�ng s�ng tr�n m�nh chết điếng.

�� "Tuyết m� ch�ng ta c�ng ngắm

�� năm xưa

�� B�y giờ vẫn rơi

�� tang trắng".

�� Kh�ng đạt. Chẳng thể v� được với nguy�n bản. Chữ tang trắng vụng qu�, dầu n� ngầm th�ng b�o một sự thật hiển nhi�n: Ch�ng ta đ� gi� mất rồi! Ch�ng ta đ� phung ph� qu� sức nhằm đ�nh đổi những huyễn mộng một c�ch rất hồn nhi�n. Thứ m� ch�ng ta tự b�o chữa, n� l�m c�n bằng c�i đời sống lu�n b�y biện những hụt hẫng n�y. Tr� chơi ấy, kh�ng c�ng bằng. T�i biết vậy nhưng chẳng c�n một lựa chọn n�o kh�c. Thi sĩ Rilke khắc khe qu� đ�ng khi d�ng tiếng khuy�n: "T�i van bạn chớ n�n l�m thơ, ngoại trừ trường hợp thiếu n�, bạn sẽ chết". Viết văn, theo c�ch d�ng chữ của nhạc sĩ Trịnh C�ng Sơn, đ� l� "mỗi ng�y t�i chọn một niềm vui". Niềm vui kh�ng đi c�ng m�nh trong khi viết. N� sẽ hiện diện sau khi b�o ph�t h�nh, để phương xa, bạn giở n� ra, đọc được nỗi l�ng m� m�nh d�n trải trong đ�. Ph� b�nh, khiển tr�ch, ngợi khen. M�nh vui bởi quanh m�nh c�n c� những người bạn hiền, dẫu chẳng được kề cận trong gang tấc.

�� T�i gom một số truyện ngắn, xin được tấm tranh từ họa sĩ Đinh Cường, v� để th�ch hợp với c�i h�nh bi� sắc m�u dịu d�ng, t�i đ� l�i t�n một truyện ngắn d�ng l�m ti�u đề cho cả tập truyện; "M�i Hương Tr�n Đồi". Mọi thứ ho�n tất, hồn nhi�n gửi sang nh� xuất bản. B�n ấy kh�c, muốn kinh doanh trước ti�n bạn phải tự triệt ti�u ngay t�nh hồn nhi�n. Giết n�, b�p cổ ngay, kh�ng khoan nhượng. Họ s�ng suốt "ng�m" những trang giấy kia, chờ mọt gặm. Phải mất một năm, t�i mới hiểu ra chuyện "ch� tử": Bạn c� sẵn tiền đấy kh�ng? (Chữ tiền đi với chữ tai một vần?!) Tai ương! Đ� nhọc c�ng s�ng t�c, đ� cặm cụi lay-out, lại c�n phải tự m�c hầu bao ra nữa sao? Cực! Dĩ nhi�n l� t�i tập qu�n. Qu�n tất. Cố kh�ng nhớ những chuyện tr�i khuấy. Ai kia c� thắc mắc gạn hỏi, t�i chẳng th�nh t�m khai b�o sự thật. T�i giả ng�y: Kh�ng r� lắm, chắc c� điều g� lấn cấn b�n trong. S�ch b�y giờ in ra, chất đống. C� ma xem! (Trở ngại sự cố, �n tắc, khuyến m�i, tiếp thị, kinh tế thị trường, si�u mệt!)

�� V� t�i mệt thật. Mệt c� chứng cớ, c� giấy b�c sĩ chứng nhận. (Cả thảy 5 vị: �ng Paul, �ng John, �ng Jack, �ng Henry, �ng Menzies). H�m nằm chờ giải phẫu, trước khi g�y m�, t�i đ� kh�c. Đừng tr�ch t�i yếu l�ng, t�i kh�c bởi bất chợt t�i ng� thấy một vị b�c sĩ c� bộ r�u quai n�n thật đẹp. Bộ r�u ấy l�m t�i li�n tưởng đến nh�n vật Trương Phi trong Tam quốc ch�. Từ Trương Phi l�m đầu mối, tr� tưởng t�i lại nhảy qua một nh�n vật kh�c. �ng ta đầu qu�n dưới trướng T�o Th�o, uy vũ v� song, mang l�nh ra trận tiền, tả xung hữu đột, ung dung như v�o chỗ kh�ng người. Kết quả: C� mũi t�n đ� cắm s�u v�o một b�n mắt. Tuy đau đớn nhưng vẫn c�n đủ dũng kh� đưa tay giật mũi t�n m� lo� kia ra. M�u phọt c� v�i. Truyện tả: Đầu mũi t�n c�n ghim chặt tr�ng con mắt. Vị tướng ấy t�nh n�m t�n đi, suy đi ngẫm lại b�n đưa v�o miệng m� nuốt sống con mắt m�u me của m�nh. Lại s�ng suốt ph�t ng�n: "Th�n thể n�y do cha mẹ ta đ� nhọc c�ng sinh ra. Con mắt cũng l� một phần kh� huyết của đấng sinh th�nh t�c tạo n�n. Vậy c� l� n�o ta đ�nh t�m vứt bỏ n�!"

�� ng b�c sĩ n�ng t�nh "Trương Phi" sẽ đ�ch th�n phụ tr�ch ca mỗ. �ng hỏi han t�i, chủ yếu l� khuy�n lơn: Ở đ�y mỗi ng�y c� khoảng 7 trường hợp phải mỗ xẻ. V� mọi thứ đều �-k�. Mức độ g�y hiểm ngh�o chỉ leo l�n tới 35%. Việc qu�i g� phải sợ, phải kh�c? T�i nhắm mắt khi �ng ta ra hiệu cho một t�n y t� lực lưỡng đẩy chiếc giường t�i nằm ngo�i h�nh lang v�o một căn ph�ng lạnh to�t. T�i nhớ đến Ba M� t�i. �ng b� đ� khuất n�i. T�i n�i thầm với những người vắng mặt: H�nh động của vị tướng nọ ở trong truyện Tam quốc chỉ nhằm để n�i l�n t�nh cương cường của �ng ta, ba qu�n tr�ng thấy đều t�m phục khẩu phục dốc l�ng xung trận. Ở chốn dầu s�i lửa bỏng như thế m� đầu �c c�n nhớ đến ơn sinh th�nh của cha mẹ khiến ta phải cảm động. Tuy nhi�n c� rất nhiều trường hợp (trung b�nh mỗi ng�y 7 ca, ri�ng chỉ một nh� thương n�y) người ta quyết định phải xẻ dọc th�n thể con bệnh ra, vất bỏ một phần kh� huyết của đấng sinh th�nh đi, nếu kh�ng nhanh tay: Mi chết! Game over.

�� Ba M� t�i hiểu chuyện. V� �ng b� gi�p t�i gắng gượng bước trở lui lại với đời. (Ở chốn nh�n gian kh�ng thể hiểu, n�i theo ngữ điệu của thi sĩ Du Tử L�). Vết thương kh�p miệng c�ng thời điểm với c�i email nằm gọn trong lưới. Ngắn. Đơn sơ. V� "nhức nhối" :" Sang mai gui tien cho nha xb Van Moi. Dieu do co nghia la cuon truyen se duoc chao doi. HST".

�� B�n tay cầm giữ con chuột t� buốt. H�nh ảnh người kh�ch trong đ�m xưa chợt hiện về. Với tuyết rơi. Với lẻ loi. Với triệu điều chẳng n�i được. Bạn thấy kh�ng? Viết văn, n� bạc kinh khủng. Tuy nhi�n, tin t�i đi, c� l�c rồi bạn sẽ hưởng được ch�t ấm l�ng. T�i th�ch c�u thơ của T� Th�y Y�n: "Th�i, chẳng tiếc t�i v�ng đ� phung ph�. M� mừng mẩu nến chợt t�m ra".

�� Chiếc Renault 5 mang người kh�ch trở về an to�n trong đ�m lạnh. N� đậu b�n đường kh� l�u, chờ cho c�i nh�n d�ng nửa xa lạ nửa th�n quen kia mất h�t thực sự sau c�nh cửa đ�ng mới chịu rời đi. Hai đứa trai trẻ vụng dại chẳng n�i c�u n�o tr�n con đường vắng. Chỗ ngồi ấy c�n lưu giữ một m�i hương. Dữ dội tựa Magie Noire của Lanc�me hay dằn vặt tựa L'air du temps của Nina Ricci. Một hương m�i rất nữ t�nh. T�i đ� qu�n thời điểm t�i viết n�n "M�i hương tr�n đồi". Tuy vậy t�i xin thực l�ng biết ơn c�i m�i hương năm xưa. Người mang hương thơm ấy nghe đ�u cũng đ�i ba phen phải v�o bệnh viện. Vậy th� trước khi trời k�u ch�ng ta một tiếng thất thanh, tưởng cũng n�n ghi lại đ�i d�ng cảm tưởng, kẻo mai kia lại hối tiếc t�nh hồn nhi�n của m�nh. Ghi lại, như một nắm giữ, một lưu trữ duy�n văn nghệ c� giữa những người viết. C�m ơn nh� văn H�n Song Tường. "M�i hương tr�n đồi" l� "đứa con" của ch�ng ta, nếu được ph�p n�i vậy. Bằng kh�ng, t�i mong c� khi l�m được b�i thơ vụng về:

�� "Nắng Houston m� ch�ng ta

� c�ng trốn năm xưa

�� B�y giờ c� c�n dữ dội lưỡi lửa

�� N�ng

�� Ướt".

� Hồ Đ�nh Nghi�m

� http://www.gio-o.com/HoDinhNghiem.html

�� gio-o.com 2011