Hà Cẩm Tâm
Ngựa Chứng Trên Tường Giấy
Vào mùa đông 1978 tôi có làm một cuộc triển lãm cá nhân tranh sơn dầu tại trường đại học
Kỳ triển lãm tại trường đại học
Chợt nhớ Saigon trước 1975 tôi chỉ có trên dưới 10 người thích tranh tôi, mỗi lần có cuộc triển lãm, họ xin phép đến studio tôi xem tranh trước ngày khai mạc để chọn mua những bức tranh họ vừa ý. Những bức tranh nầy vẫn đem bày trong phòng tranh ngày khai mac cho đến ngày bế mạc nhưng gắn danh thiếp họ trên những bức tranh họ đã chọn. Hầu hết những người thích tranh tôi đều là người Pháp, Ý, Thụy sĩ, Thụy điển, Đức, Hòa lan, Anh, Mỹ... và
Lại có hai vợ chồng chủ một tiệm vàng đồ sộ Chợ lớn mới mua bức tranh trừu tượng lớn, mời tôi đến trong ngày khánh thành cái biệt thự vĩ đại ở đường Ngô thời Nhiệm mới thấy là bức tranh bị treo ngược. Trừu và tượng mà, có chi mà thắc mắc. Đời mà.
Bổng nhiên nhớ mấy lần triển lãm ở các thành phố khác nhau của California, rất nhiều vị trí thức, học giả, bác sĩ, kỷ sư, triệu phú đến xem tranh nức nở ngợi khen bằng tất cả những lời đẹp đẽ nhất của ngôn ngữ loài người. Cái "show" nầy tôi cũng đã xem quá nhiều lần nên không xém bị over hit như bao nhiêu lần trước. "Năm nay tôi đã lớn, tôi không chơi đùa lêu lỏng như mấy năm còn bé, tôi biết đọc, biết viết, biết tính, biết toán và biết nhiều môn khác nữa"...(1).
Có vài bác sĩ ở SanJose trong văn phòng có những bức tranh ngựa của tôi. Những người nầy yêu tranh nhưng không bao giờ mua tranh; tôi cũng không cần biết họ đã dùng mánh mung nào để được tranh mà khỏi mua. Chuyện nhỏ và không đẹp nên chẳng để vô tai làm chi. Vào cuối năm 1985 máu khùng sôi dậy, tôi làm một show bày tranh và vẽ tranh theo kiểu mì ăn liền, fast food to go tại quán ca nhạc Văn của nhạc sĩ Trần quảng Nam, thành phố San Jose, trong ngày khai mạc và báo cho báo chí biết biết tin là tranh của Hà cẩm Tâm sẽ tặng không, biếu không. Bạn hữu, nhà văn, nhà vẽ, các ông bác bác sĩ, luật sư, kỷ sư, nhà sư, thiện trí thức đông vui rần rộ, có lẽ vừa xem tranh vừa xem người họa sĩ khật khùng vẽ tranh theo kiểu fast food to go cho vui trong buổi chiều thứ bảy rảnh rang. MC nhà văn Phan tùng Mai nói vài lời chào mừng khách quý. Tôi vẽ liền một con ngựa điên phi nước đại và giơ cao cho mọi người xem. Tiếng cười tiếng la tiếng vổ tay vang dội. Tôi nói tên bức tranh nầy là TA. Tức khắc những bức Đôi ta, Ba ta, Bốn ta, Ngũ ta, Lục mạch thần kiếm, Thất hiền, Bát tiên, Cửu huyền mới ra lò còn nóng hổi ướt màu sơn thơm mùi dầu. Cái ông đầu tiên hồn nhiên như người Hànội đến lấy tranh cho không biếu không là cái ông bác sĩ yêu tranh nhưng không bao giờ mua tranh. Ông kính cẩn cảm tạ họa sĩ. Tôi cười à thì ra là ông! Ông Bà thứ nhì là hai người ăn mặc thật sang, kim cương chớp chớp, bốn mùa thượng thừa thời trang, tám tiết oai phong lẫm liệt, lần triển lãm nào của tôi nhị vị cũng đến thưởng ngoạn với những lời khen nức nở nồng nàn. Tranh của họa sĩ đẹp tuyệt vời, đẹp lộng lẫy,vợ chồng chúng tôi rất muốn thỉnh một bức nhưng vì nhà chúng tôi không còn chỗ nào sang quý và xứng đáng nhất cho họa phẩm siêu phàm của họa sĩ... Lần triển lãm tranh cho không biếu không nầy Ông một bức, Bà một bức hoan hỷ cầm về một cách rất vô tư như tranh chùa. Những vị kế tiếp là các ngài luật sư, thi sĩ, trí thức, kỷ sư, tiến sĩ danh bất hư truyền, lầy lừng khắp chốn của vùng văn minh trù phú nhất thế giới tức vùng địa đàng điên nặng chết, là ước mơ của hằng mấy tỷ người muốn về định cư nơi chốn biển bạc rừng vàng silicon valley.
Tất cả tranh đều chớp nhoáng ra đi như fast food to go. Ai bảo vẽ tranh là khổ không vẽ tranh sướng lắm chứ ! Người người được vui và ta cũng được đã nư hoan lạc. Tôi báo cho mọi người biết tôi sẽ mở một tiệm Seven Eleven, thay vì bán thức ăn nước uống, tôi chỉ bán tranh, chỉ duy nhất tranh mà thôi, nơi chốn sẽ thông báo quý vị sau. Tất cả cười như trẻ thơ. Có người đến niềm nở bắt tay chào mừng
Tôi sống theo cái kiểu tôi sống. Tôi làm như cái xì tin tôi làm. Tôi chơi theo cái lối tôi chơi. Cám ơn nước Mỹ để tôi tự do vui đùa theo ý thích mà không hăm dọa ngăn cấm băt bớ thủ tiêu. TỰ DO muôn năm! Xin cảm tạ thịnh tình và ý kiến của tất cả bằng hữu gần xa, khách yêu tranh và không yêu tranh. Tôi thích bày trò cho vui tôi và vui người Tôi mãn nguyện tất cả những gì tôi đã làm đang làm và sẽ làm cho đến hơi thở cuối cùng. Tôi biết chắc chắn 100% tất cả những gì tôi làm chỉ là những trò chơi nhỏ trong dòng đời khoảnh khắc buồn thiu nổi trôi xuôi ngược chòng chành chóc chách...Kíp smiling !
Hà Cẩm Tâm
---(1) Quốc văn giáo khoa thư, lớp Đồng ấu.----