(bản dịch của Nguyễn Thị Hải Hà)
Lưu Hiểu Ba
Điều Một Người Có Thể Chịu Đựng
Tặng người vợ bất hạnh của tôi
Em nói với anh
“Em có thể chịu đựng bất cứ cái ǵ”
với đôi mắt bướng bỉnh em đối diện
mặt trời
cho đến khi cái chói ḷa trở thành quả banh lửa
và lửa biến biển thành muối
Em yêu
cho phép anh yêu cầu em qua
bóng tối
trước khi em xuống mồ, hăy nhớ
viết cho anh một lá thư bằng tro của em, hăy nhớ
để lại cho anh địa chỉ của em ở
thế giới bên kia
Những mảnh xương của em sẽ làm rách giấy
thế nên em không thể viết xong một chữ
những nét bút vỡ tan sẽ đâm thủng tim em
và cái nóng như thiêu của cơn mất ngủ của em
sẽ làm em ngạc nhiên
Viên đá đă chịu
đựng sức nặng của thế giới
đủ cứng để làm vỡ xương sọ
tôi
những viên kẹo trắng kết hợp từ óc tôi
sẽ đánh thuốc độc t́nh yêu chúng ta
và mối t́nh bị nhiễm độc của chúng ta
sẽ làm thân thể chúng ta ngộ độc
Trong trại cải tạo, 28 tháng 12 năm 1996, sinh nhật của tôi
Isaac P. Hsieh dịch sang tiếng Anh
Trích từ tập Tiểu luận và thơ No Enemies, No
Hatred (Không Kẻ Thù, Không Oán Hận) của Lưu Hiểu
Ba, giải Nobel Ḥa B́nh năm 2010.
Nguyễn Thị Hải Hà dịch
====================
(bản dịch của Đoàn Minh Đạo)
Lưu Hiểu Ba
Điều Một Người Có Thể Chịu Đựng
Cả tuần nay khi được tin người tù lương tâm, giải Nobel Ḥa B́nh Trung Quốc Lưu Hiểu Ba bịnh ung thư ngặt nghèo, chờ chết. Tin ông mất ngày qua dù là điều không tránh khỏi nhưng vẫn làm ḷng ta như chùng xuống. Trong chế độ mà con người ôn ḥa bất đồng chánh kiến bị tù ngục khi thả ra chỉ c̣n chờ chết. Cái chết của Lưu Hiểu Ba làm ta nhớ cái chết thả ngục của Vũ Hoàng Chương, Hồ Hữu Tường ở Việt Nam sau 75 không khỏi khiến ta chua xót. Hôm nay được đọc bài thơ của ông viết cho vợ mà nhà văn Nguyễn Thị Hải Hà sưu tập và dịch trên trang blog của cô như một nén hương tưởng niệm người đấu tranh cho dân chủ và nhân quyền đáng kính này. Bài thơ thấm đẫm t́nh yêu và ḷng trân trọng của nhà thơ đối với người vợ kiên cường là bà Lưu Hà đă nói lên sự thủy chung trong t́nh yêu và lư tưởng; sự kiên tŕ có lúc cũng giao động trước cái chết, sự khổ đau kết như viên độc dược trắng, màu trắng gợi nhớ cho sự đầu hàng hay màu tang tóc mà nhà thơ gọi là độc dược mà người đấu tranh cho công lư, nhân quyền luôn phải đối diện ! Nhân đây tôi cũng xin tiếp nối góp thêm một chuyển ngữ bài thơ để cùng ngưỡng mộ tưởng niệm ông.
Điều Một Người Có Thể Chịu Đựng
Tặng người vợ đau khổ của tôi
Em nói với anh
“Em có thể chịu đựng bất cứ điều ǵ”
bằng đôi mắt kiên cường em đối đầu với cả thái dương
cho đến hóa mù trở thành quả cầu lửa
và ngọn lửa ấy đă biến đại dương thành muối mặn
Em yêu
Trải qua tăm tối hăy để anh hỏi em
trước khi em bước về huyệt mộ, hăy nhớ
hăy viết cho anh bức thư bằng tro cốt của em, nhớ nhé
để lại đia chỉ của em nơi âm phủ
những mảnh xương vụn sẽ đâm thủng trang thư
nên em chẳng thể nào viết trọn một chữ
mà nét cọ vỡ vụn sẽ xuyên thấu tim em
và cái nóng cháy sém cơn mất ngủ
khiến em bàng hoàng
Ôi ḥn đá chịu đựng cả sức nặng trần gian
cứng rắn đủ để đập vỡ sọ anh
phương dược trắng thành h́nh trong óc năo anh
sẽ đánh độc t́nh yêu chúng ta
và cuộc t́nh ngộ độc của ta
rồi sẽ khiến chính ta nhiễm độc .
Trong trại lao động khổ sai. Sinh nhật tôi 28/12/1996
Đoàn Minh Đạo dịch.
Liu Xaobo
What One Can Bear
For my suffering wife
You said to me
“I can bear anything”
with stubborn eyes you faced the sun
until blindness became a ball of flame
and the flame turned the sea to salt
Beloved
let me ask you through the dark
before you go to your grave, remember
to write me a letter with your ashes, remember
to leave me your address in the netherworld
Your bone-shards will lacerate the page
so you cannot complete a single word
the shattered brushstrokes will pierce your heart
and the scorching heat of your insomnia
will surprise you
A stone that has borne the weight of the world
is hard enough to break my skull
the white lozenges formed from my brains
will poison our love
and our poisoned love
will poison our selves
In the labor camp, December 28, 1996, my birthday
Translated by Isaac P. Hsieh