Đặng đ́nh-Túy
Vết thương
kịch
Nội
thất. Chạng vạng tối.
Căn pḥng ngủ không đèn. Chỉ lờ mờ
đây đó những chấm lân tinh xanh đỏ nơi có
những vật dụng điện tử : máy nghe
nhạc, đồng hồ báo thức, màn ảnh truyền
h́nh… Một người nằm trên giường. Chăn
gối lệch lạc. Chiều xuống đă lâu
được nhận ra qua làn cửa kính mù mờ. H́nh
như bên ngoài có cơn mưa nhỏ. Tiếng nhạc
từ chiếc máy thu đặt trên cao phát một bản
nhạc Việt không lời quen thuộc. Người
nằm cựa ḿnh. Y cố nhấc ḿnh trồi lên cao
một chút nhưng bất lực. Cùng lúc, có tiếng
kẹt cửa, báo hiệu một người khác vừa
vào nhà. Kẻ nằm trên giường lên tiếng.
Ông :
Ḿnh ơi! Có phải là em đấy không?
Có tiếng đáp vọng.
Bà : Vâng, em đây. Em vừa về tới thôi.
Tiếng guốc cao gót vang vọng rơ dần cho thấy
kẻ ấy đang vượt qua một hành lang dài.
Cuối cùng th́ cửa pḥng bị xô ra, lộ rơ một khuôn
mặt thiếu phụ. Đẹp, tuy đă đứng
tuổi. Bà bước hẳn vào pḥng, thấy người
bệnh đầu tụt quá thấp bèn đưa tay giúp
y ngoi đầu lên cao và đặt y nằm ngay ngắn
lại. Đoạn bà ngồi xuống chiếc ghế
đặt cạnh giường, nh́n vào mặt y toan nói
một điều ǵ đó nhưng tự dưng ngưng
lại. Người nằm nhắm mắt một lúc
rồi bổng lên tiếng.
Ông : Ḿnh chịu khó thay cho anh đĩa nhạc.
H́nh như chiếc đĩa ấy nó ở trên cùng. Có
bản “Rồi Mai Tôi Đưa Em” của
Trường Sa…
Người đàn bà đứng lên làm theo lời yêu
cầu đoạn quay về chỗ ngồi. Đĩa
nhạc được phát ra hai ca khúc rồi mới
đến lượt bài ca ông muốn nghe. Gịong nam
trầm và thật thà, không pha phách kiểu cách. Hai
người cùng nghiêng tai lắng nghe.
Bà : (mỉa mai) Một kỷ niệm yêu
đương đau đớn cũ?
Ông :
(mệt mỏi, bất đắc dĩ) Kỷ
niệm đau đớn nhưng không phải yêu
đương. Ray rứt v́ một cái chết. Con cháu X.
đấy mà.
Bà : (hụt hẫng bất ngờ, t́m cách nói
lảng) Em bật đèn cho anh?
Ông : Chớ! Cứ để tối thế này
kẻo… (giọng kể lễ mơ màng) Lúc anh lên
đến nơi th́ đă liệm xong. Chị ngồi
đó, bên cạnh quan tài. Anh chẳng biết làm ǵ giúp
chị đành lại ngồi bên chiếc bàn con nơi cháu –anh
đoán– đă ngồi hàng giờ, thậm chí hàng ngày. Có
chiếc cửa sổ nhỏ mở ra, ḿnh nh́n thấy
những rặn sắn ḿ trồng thành hàng, ngút mắt.
Đất đỏ. Xa một chút là núi. Núi gần th́
chẳng xanh màu chàm, cũng chẳng rơ màu lá mà xám nhờ
nhờ. Trại cải tạo cách xa đấy, nghe đâu
khoảng hai cây số. Ngồi một lúc th́ anh nảy ư
lục soạn xem có dấu vết ǵ trong đống sách
vở của cháu ḍng chữ nào tiết lộ trạng thái
hoang mang đă xô đẩy nó đến chỗ lựa
chọn phút cuối liều lĩnh đó. Không thấy.
Chỉ toàn sách là sách. Cuối cùng, anh kiếm ra cuốn
sổ tay, tưởng đó sẽ là đầu mối
những ghi chép, nhưng không, chỉ là cuốn sổ ghi việc
phải làm hàng ngày, nhất là việc mua sắm. Trên đó
chợ xa lắm, h́nh như đến cả mười
cây số, phải đón xe lam. Chỉ để mua
mắm, muối, ngũ cốc về trộn thêm vào
gạo, ăn độn. Trang chót của cuốn sổ có
chép lời một bài hát, Rồi Mai Tôi Đưa Em.
Bà :
V́ vậy mà bài hát đă ám ảnh anh tới giờ?
Ông : Nó như ch́a khóa của một ngăn tủ.
Mở ra th́ có thể t́m thấy lại mọi sự trong
ấy dù tinh thần bài hát chẳng dính dáng ǵ với hoàn
cảnh bi thảm đó cả. Nhưng bây giờ th́ nó dính
dáng đấy… nó “trở nên” dính dáng một cách mật
thiết…
Căn pḥng ch́m vào yên lặng, chỉ có tiếng nhạc,
nhưng giờ đă là một bản khác. Một lúc lâu.
Người đàn bà đứng lên, uể oải.
Bà : Em đi thay áo quần đây (đổi
giọng săn sóc làm ra sôi nổi) Anh muốn ăn ǵ
tối nay?
Ông : Anh chẳng biết nữa. Anh có
được phép không-ăn-ǵ-cả không? Phụ ḷng em
nhỉ?
Không có tiếng trả lời, thấy không khí chừng
như căng, ông vội làm ḥa.
Ông : Hay là em cho anh vài lát biscotte phết bơ cộng một ly sữa là ổn rồi.
Bà :
(ngập ngừng khá lâu) Mà em cũng phải ăn
nữa chứ. Cả ngày...
Ông : Nếu vậy th́ anh xin theo em, bất cứ régime
nào anh cũng thích hợp được
Bà :
(rời pḥng, vừa đi vừa nói, giọng xa vắng
hờn dỗi) Anh ngoan lắm, cái ngoan chỉ tổ
giết chết mọi vun quén, dựng xây!
Ông : (nói một ḿnh) Thế là ḿnh bị
kết án ngay v́ lỗi không-được-phép-không-có-ư-kiến.
Đoạn cuối câu ông nói to lên dần, dường
như muốn kẻ vừa ra khỏi pḥng nghe thấy
được.
(Giả thử đây là một đoạn phim th́ chỗ
này nên để màn ảnh hoàn toàn tối trong vài
mươi giây. Rồi sáng lại. Trong lúc đó có những
tiếng động lách cách của bát đĩa báo
hiệu việc chuẩn bị bữa ăn tối)
Người đàn bà bước vào, bật đèn, tay
bưng chiếc khay thức ăn, loại khay dùng khi ăn
trên giường có bốn chân thấp. Bà đặt
tạm chiếc khay xuống, sửa soạn thế
ngồi cho người bệnh. Chợt thấy gịng
nước mắt trên mặt ông bà không dùng khăn chỉ
đưa tay chùi.
Bà : (cười, không hàm ư chế nhạo
nhưng có vẻ đă quen với phản ứng đó)
Lại sụt sùi đây mà!
Đặt khay thức ăn, bà đưa vào tay ông dao
và nỉa, xong ngồi xuống ghế chờ ông đưa
thức ăn vào mồm.
Một lúc.
Bà :
(nghiêm trang trở lại, giọng kể lễ như
tiếp nối những điều chưa nói hết) Tụi
em là bạn của nhau –thân lắm– trước khi em
biết anh. Nó chỉ kém em một tuổi. Tuổi th́n cao
số lắm anh. Không phải tin nhảm đâu, thật
đó.
Ông lặng lẽ ăn không nói lời nào cho đến
khi xong miếng cuối cùng, đặt muỗng nỉa
xuống và bưng ly nước uống cạn. Bà
đứng lên đón khay mang đi.
Ông : T́nh yêu là một thứ tham lam nung nấu dài
ngày nhưng t́nh dục th́ chỉ là một tham lam bất
chợt.
Bà nấn ná để nghe cho hết câu, nhưng không nói
ǵ, rồi ra khỏi pḥng. Khi quay lại, tay không. Lại
ngồi xuống cạnh giường.
Bà :
Lúc năy anh nói vậy là có ư nghĩa ǵ?
Ông : Có nghĩa rằng tham lam t́nh dục chỉ là
một tai nạn. Trước một giây không có “nó” ;
sau một giây là thoát khỏi rồi.
Bà : Nhưng chỉ mới thoát được
một lần, nếu sự tham lam cứ có dịp
để được lập đi lập lại…
Ông : Ai lập lại?
Bà : Hắn.
Ông :
Như vậy là em đặt ḿnh vào trường hợp
kẻ chủ động mà anh th́ nghĩ đến vai tṛ kẻ
thụ động. Thông thường, chủ động
thuộc về phái nam. Đây, ngược lại ;
ngược lại đồng nghĩa với thua
thiệt!
Bà : Nhiều lần nghĩ về tấn thảm
kịch em cứ cho rằng nó tùy thuộc rất nhiều
vào hoàn cảnh.
Ông :
Tất nhiên. Của thời điểm đó. Của
đất nước. Của gia đ́nh. Của cấp
độ yêu đương giữa đôi lứa. Của
từng cá tính…
Bà : Không, em muốn nói tới sự việc
cụ thể của riêng X. kia. Tại sao lại phải
tự lưu đày như vậy? Chính ḿnh đă tự trói
ḿnh vào góc kín nên dù việc ǵ xảy ra cũng không có cách xoay
xở.
Ông : Nó đâu muốn thế. Chỉ v́ có đến
hai thân nhân trong trại tù : mẹ và chồng. Vả
lại “sự việc” đă xảy ra trước đó,
dưới kia, không phải trên này. (Suy nghĩ,
đắn đo một lúc) Vả lại… –thêm một
lần “vả lại” nữa– nó là đứa kiêu hănh.
Tự lựa chọn và chấp nhận việc lên ở
đấy với điều kiện vật chất
thật gian nan như cách sấm hối cứu
rỗi ; nhưng rồi vẫn tự cho rằng
chưa đủ… hay chẳng đưa đến đâu.
Bà :
Điều đó anh đoán hay anh biết rơ?
Ông : Tất nhiên là anh chẳng biết rơ nhưng
anh đoán dựa trên tính nết của cháu, một
đứa trẻ lúc ủy mị th́ ủy mị
đến cho cả không tiếc chút ǵ mà khi cần cứng
rắn th́ cứng rắn đủ để có can
đảm tung hê hết.
Bà : Kiêu hănh nhưng chẳng tránh đưọc
sẩy chân
Ông :
Khác nhau chỉ ở chỗ là dám nhận trách nhiệm hay
không, sau cái sẩy chân đó.
Bà : Nỗi ẩn ức nơi em là không nh́n
được mặt cháu (bạn) lần cuối
Ông : Lúc ấy em đang chờ chuyển bụng
con bé út… Rồi sau đó ḿnh trốn chạy, không phải
chỉ trốn chạy lịch sử, đất
nước, mà đào ngũ trước rối rắm gia
đ́nh nữa.
Bà, ngồi trên ghế mỏi quá, gục đầu lên
giường, bên cạnh ông.
Ông :
Thật ra Thượng Đế không thèm thử thách
người đàn bà v́ khi đă làm th́ chính bà trực
tiếp nhận hậu quả tức th́ ; chỉ có anh
đàn ông thôi, anh ta bị thử thách về ư thức trách
nhiệm. Anh ta có thể chạy trốn trách nhiệm trong
khi Thượng Đế cười hề hề,
phán : “Mày có chạy đàng trời!” Bằng không th́ anh
ta cúi đầu chịu tội. Và Thượng Đế
cứ thong dong nheo mắt theo dơi xem anh ta làm được
ǵ…
Không khí trong pḥng dần dần loảng đi, yên tĩnh
chiếm cứ. Màu tối phủ dần. Ông chợt
nhận ra bà đă thiếp ngủ. Đặt tay lên cánh tay
vợ, ông lay nhẹ.
Ông : Này, ḿnh này! Em nằm lên giường đi, ngồi thế mỏi chết!
Người đàn bà gượng đứng lên,
mắt vẫn nhắm, đi ṿng quanh giường, trèo lên
phía bên kia, cạnh chồng.
Bà : (ngái ngủ) Em mê đi từ lúc nào
nhỉ?
Ông :
Từ lúc …em không buồn nghe anh nói nữa.
Bà : Em vẫn nghe anh đấy chứ!
Ông : Thế th́ anh kể tiếp : tù trong trại
mỗi sáng đi lao động phải ngang qua đấy.
Chị được giới quản giáo làm ngơ
nên mỗi ngày con bé ra đứng nấp trong những
bụi sắn ḿ chờ mẹ. Bà cố chùng ch́nh đi
đoạn hậu để nói vài câu với con, thăm
nom, dặn ḍ. Toán đàn ông phía trước, ngược
lại, đi dồn với nhau thành một khối, bị
kiểm soát gắt gao hơn. Đầu họ cúi
xuống, lầm lũi ; chỉ có một người
trong bọn ngước lên, ném cái nh́n rất nhanh về
phía con bé rồi quay ngoắt đi, nhưng con bé đă
chuẩn bị dáng điệu…
Ông nghe thân h́nh người vợ bên cạnh cứng
lại. Dường như bà nín thở.
Bà : (dặng
hắng thúc giục) …như thế nào chứ?
Ông : Tư thế ấy con bé đă chuẩn
bị tập dượt nhiều lần. Chắc vậy.
Nghĩa là nó cố t́nh. Hai tay buông, hai bàn tay ṿng lại phía
dưới để thân áo đàng trước căng
thẳng bày rơ chiếc bụng đă mum múp.
Bà : Cứng đầu! Kỳ quái thật!
Ông : Anh th́ cho rằng với thái độ như
vậy, con bé đă quyết định. Và nó muốn
chuyển cái thông điệp cuối cho người kia.
Bà : Chỉ nghe kể thôi mà em đau quá, anh ạ!
Vừa đau vừa rợn. Vừa thương vừa
hăi hùng.
Ông : Ở trời tây này đứng trước
cùng một hoàn cảnh, người ta sẽ lựa
chọn giữa hai giải pháp : hoặc hy sinh mối
t́nh hoặc ném bỏ sinh vật chưa kịp thành nhân…
Bà rúc
đầu vào ông, rùng ḿnh luôn mấy cái.
Ông (tiếp tục ư nghĩ, lẩm bẩm một
ḿnh) :
…Dù sao thân xác hai mươi vẫn quí hơn bất cứ
thứ ǵ trên cơi đời này. Kẻ tự chấm
dứt cuộc sống bao giờ cũng để lại
nhiều chấm treo trong tâm trí người ở lại.
Ai cũng gắng mở mắt lục lọi nơi ḿnh
xem có vết tích nào liên hệ đến quyết
định của kẻ kia không.
Nhưng tất
cả đều có lỗi, lỗi đă để
người ấy phủi tay ra đi…
Tiếng nhạc lại cất lên, bản nhạc
cũ : “Một Mai Tôi Đưa Em”.
(Giả thử là một đoạn phim th́ cảnh
cuối sẽ là h́nh ảnh chiếc giường của
hai người nằm bị đẩy lùi xa và nḥa đi
bằng cách thực hiện travelling của máy quay. Cùng lúc,
màn ảnh truyền h́nh đặt trên chiếc tủ
đối diện hai người bỗng sáng lên –từ
từ, không đường đột– cảnh thu h́nh
đám tang, có chiếc quan tài rất đơn giản do
hai người khiêng hai đầu, theo sau là một
người đàn bà và một thanh niên trẻ, áo quần
tơi tả, đầu chít khăn tang. Đám tang đi
loanh quanh trên con đường đất rồi
đến khoảng trống, một khu g̣ cao. Bọn
người lúi húi đào đất –cảnh này không
cần kéo dài. Và cuối cùng là nấm mộ thành h́nh, trên
nấm mộ có trồng cây chuối, gió thổi nghiêng vài
tàu lá rách.)
Đặng Đ́nh-Túy
nguồn: Thư Quán Bản Thảo số 52, tháng Sáu, 2012
© gio-o.com 2012