Vũ Quỳnh Hương

Miền Vĩnh Phúc

 

chuyện ngắn

 

Thập niên 80 Văn học Di dân Việt Nam bùng lên hiện tượng nữ, và c̣n kéo dài đến bây giờ. Vũ Quỳnh Huơng là một trong những gương mặt chính làm nên hiện tượng ấy. Rời quê hương sau 30 tháng 4-1975, Vũ Quỳnh Hương đột ngột khám phá định mệnh của di dân Việt trên vùng đất mới. Miền Vĩnh Phúc gói trọn những kiếp người trong pḥng đợi địa ngục. Những con người đáng thương và tha hóa đến phút cuối cùng. 

 

Xuất hiện lần đầu năm 1986 trên tập san Văn Học của nhà văn Nguyễn Mộng Giác, trung thiên truyện Miền Vĩnh Phúc ngay lập tức được xem là một hạt trân châu lấp lánh trong Văn học Di dân Việt Nam ― của cả Văn học Quốc nội ―  v́ góc nh́n quan sát mà Vũ Quỳnh Hương đem đến, không thể t́m thấy tại quê nhà. Dụng văn mô tả hoạt cảnh sống động, Vũ Quỳnh Hương đạt đến sự tương phản của đời sống quư giá so với pḥng đợi chết âm u. Miền Vĩnh Phúc chưa hề in trong một tuyển tập hay một tập truyện nào.  [Trần Vũ] 

 

 

Từ cuối phía dăy hành lang bên trái, khoảng từ các pḥng 130 đến 135 đột nhiên vang lên một loạt tiếng động nặng nề, không phải thứ tiếng động chát chúa của kim loại rơi hay sắc nhọn của đồ vật đổ vỡ mà là một thứ tiếng nặng trầm tựa như tiếng một thân cây đổ gục ngoài vườn một đêm mưa nào đó, thứ tiếng động chỉ có thể nhận ra được giữa cái thinh lặng chập chờn đe dọa của đêm khuya như đêm ở nơi này; tiếp theo sau là một loạt tiếng động rổn rảng của đồ vật nho nhỏ rơi xuống đất. Chi nhận ra được tiếng cái khay thức ăn bỏ quên từ buổi chiều chưa dọn, mấy cái ly nhựa ở trên mặt bàn rơi xuống, tiếng cái bô nhựa và cái thau rửa mặt từ trong ngăn tủ rơi ra và cuối cùng là tiếng chiếc xe lăn đổ ầm xuống nghe rợn người giữa những tiếng rên rỉ yếu ớt đứt quăng. Chi buông vội các phiếu kết quả thử nghiệm máu và nước tiểu mà pḥng Lab vừa gửi tới hồi chiều, ngước lên gọi:

 - Marta, Marta... Chạy xuống coi có chuyện ǵ vậy?

 Không có tiếng trả lời. Marta, Felisa, và mấy con bé Nurse’s Aides vừa được dọn vào làm có lẽ đă trốn vào Recreation Room hay một xó xỉnh nào đó để ngủ gục rồi. Chi lắc đầu xô ghế đứng dậy, Henrietta cũng đứng bật dậy bước theo nàng, ngáp dài không cần che miệng, cũng không cần ngăn tiếng ngái ngủ nhừa nhựa đang kéo ra từ cổ họng như tiếng một sợi dây đàn cũ:

 - Tao cá với mày là mụ Sylvia lại ṃ xuống giường một ḿnh rồi ngă đây. Oh, mụ ấy mà què luôn cả cái chân kia nữa th́ tụi ḿnh khổ, cái thân không dưới 200 pounds đó...

 

Chi không trả lời, lắc đầu chạy xô vào pḥng 132 để thấy quả nhiên là Sylvia đang nằm co quắp dưới đất, cánh tay c̣n cử động được bíu lấy thành giường, nửa thân ḿnh tê liệt bên trái như bị đè hẳn dưới sức nặng kinh khủng của chính thân mụ. Tất cả đồ đạc trên đầu chiếc tủ đều rơi hết xuống đất cùng với chăn mền khăn gối trên giường cũng bị lôi xuống theo đà kéo của tấm thân vĩ đại. Chiếc gối rơi úp trên mặt mụ chỉ chừa một con mắt trông như đứa trẻ nghịch ngợm chơi tṛ giấu mặt. Chi giở chiếc gối ra, Sylvia cố ngước đầu lên nh́n nàng, đôi mắt như mắt một con vật khổ sở, tṛng mắt màu xám tro, đục ngầu điểm những tia máu đỏ. Sylvia quờ quạng cánh tay phải, chạm vào vũng nước tiểu xâm xấp ướt chung quanh mà có lẽ mụ đă tiểu ra trong lúc sợ hăi, mụ rụt tay về, nh́n xuống chiếc bụng cao hơn tầm mắt rồi ngước lên nh́n Chi như muốn phân bua, muốn bày giải, muốn khóc than. Sylvia bị cấm khẩu và bị liệt hết nửa thân ḿnh bên trái, chân bên phải mụ có thể gượng chống xuống đất được mỗi khi người ta đỡ mụ từ giường ra xe lăn hay từ xe lăn trở về giường, c̣n cánh tay phải th́ không làm ǵ được hơn là để vùng vẫy mỗi khi phải thay băng, phải chích, phải uống thuốc, để cầm chặt lấy muỗng nĩa trong giờ ăn như sợ ai giành mất phần và rồi lóng cóng làm đổ hết thức ăn xuống áo; và cuối cùng để bíu lấy cánh tay Chi mà hôn lấy hôn để mỗi khi Chi cúi xuống ôm khuôn mặt khổ sở của mụ cười hỏi hôm nay mụ có khỏe không. Tuy không nói được, không làm ǵ lấy một ḿnh được nhưng Sylvia c̣n rất tỉnh táo, mụ không điên cũng không lăng trí chút nào và mụ bầy tỏ t́nh cảm với một mức độ thiết tha đến nỗi những ngày đầu thấy mụ, Chi đă phải rớt nước mắt v́ xót thương. Nhưng không được bao lâu, những giọt nước mắt xót thương rất non trẻ ấy khô cạn đi rất nhanh rồi biến mất hẳn v́ những cơn đau, những câu chuyện, những cảnh đời làm buồn ḷng như vậy hay buồn hơn thế nữa đă tiếp tục xảy ra, tiếp tục kéo dài, không phải một ngày một giờ mà là hàng tháng hàng năm, hàng chục năm ở đây. Cuối cùng chỉ c̣n lại những động tác rất nghề nghiệp, những lời lẽ rất máy móc rất bổn phận và một điều ǵ tựa như một t́nh yêu dày ṿ, một cơn đau trầm thống cứ đè nặng lên tâm hồn Chi từng đêm từng đêm. Những đêm dài đong đưa giữa giờ khắc thinh lặng đe dọa, những tiếng rên la ngắt quăng những cơn mê sảng chập chờn những biểu đồ bệnh trạng kẻ lên xuống như bay với giữa núi cao vực sâu. Đêm như một sợi dây cao su co dăn từng hồi giữa hai đầu cái sống và cái chết.

 

 Henrietta và Chi xốc nách Sylvia dậy, đặt mụ lên giường, nó nắm lấy chiếc mũi nhọn xinh xắn của mụ - điểm duy nhất không bị thời gian tàn phá trên gương mặt nhăn nhúm ấy - xoáy từng chữ một:

 - Thôi nghe mẹ, ngủ yên giùm con nghe, đêm nay ngă như vậy là đủ rồi nghe.

 Không nói và cũng không nghe được, nhưng được đền bù lại là rất nhạy cảm trong việc đọc cảm xúc trên khuôn mặt người đối diện, Sylvia mím chặt môi nh́n Henrietta rồi đưa mắt sang Chi, con mắt ánh lên tia giận hờn. Chi vờ hét lên:

 - Henrie, đi ra ngay! Đừng phá Sylvia yêu quí của tao mày.

 Henrietta ngúng nguẩy đôi mông bước ra, đứng tựa cửa tḥ đầu vào:

 - OK, th́ đi, vui vẻ ǵ mà đứng đây với mẹ con mụ, chán chết. Nhưng nhớ là có té nữa th́ đừng có gọi tới tao nghe.

 

Sylvia quơ tay muốn víu lấy vai Chi, miệng ú ớ một tràng âm thanh nghe như tiếng cười ḍn. Không nói được nữa, mụ có một thứ ngôn ngữ đặc biệt để bày tỏ mọi trạng thái t́nh cảm hỉ nộ ái ố, một thứ ngôn ngữ của trẻ con tập nói hay của loài người vào thời kỳ hoang sơ của lịch sử nhân loại khi mà người, muông thú và đất trời c̣n rất gần gũi nhau. Chi gỡ tay Sylvia ra, cúi xuống xem lại nửa thân h́nh bên trái mụ, thấy cái té ngă tuy ồn ào nhưng không để lại dấu vết trầm trọng nào ngoài một vệt xước dài bên cạnh sườn khi mụ ngă trượt qua góc nhọn của chiếc tủ nhỏ kê đầu giường, may hơn nữa là chiếc xe lăn cũng đă không đổ xuống người mụ. Mạch mụ cũng đă dần dần đập b́nh thường trở lại. Chi thở ra nhẹ nhơm, cởi chiếc áo ngủ đẫm nước tiểu của mụ ra, mở tủ áo để lại thất vọng nhớ ra rằng đă lâu lắm rồi, thân nhân Sylvia không vào thăm, cũng chẳng gửi thêm quần áo vật dụng cần thiết, ngăn tủ chỉ c̣n trơ mấy chiếc áo đầm bạc màu và hai chiếc áo len mỏng không đủ ấm cho mùa đông. Chi mặc cho mụ áo ngủ của bệnh viện, lựa một chiếc posey mới. Với Sylvia nàng cũng không thể buộc chặt posey v́ các đầu mối dây không đủ dài so với thân h́nh kềnh càng của mụ, và riêng đêm nay th́ Chi biết chắc rằng mụ sẽ không dám tự trở dậy một lần nào nữa. Xong xuôi, thấy tay Sylvia lạnh ngắt, Chi đắp thêm cho mụ một tấm chăn nữa phủ kín đến cổ, kéo hai bên mép chăn chận xuống dưới nệm để mụ không rút tay ra được. Sau đó, theo thói quen, Chi cúi xuống ghé tai mụ, nói khẽ: “Goodnight, Sylvia.” Hai tay bị chận dưới tấm chăn không quơ múa được nhưng mắt Sylvia ráo hoảnh, cơn ngủ biến mất theo cái ngă nặng nề, miệng mụ bập bẹ liên hồi, hai thớ thịt chảy xệ hai bên má cử động theo cặp môi khô nẻ cùng với hai cánh mũi xinh xắn phập phồng. Mụ thèm nói như trẻ con ngứa răng thèm cắn, như con người từ thời man dă đă thèm thấy đồng loại. Chi liếc nh́n đồng hồ để yên tâm rằng chưa đến giờ thăm bệnh kế tiếp rồi lại cúi ôm lấy mặt Sylvia, vuốt những sợi tóc trắng rũ bết xuống trán mụ, tự hỏi ḿnh một lần nữa về cái t́nh yêu buồn rầu, về nỗi thương xót chua chát cứ trào dâng lên trong ḷng mỗi khi nàng cúi xuống ấp trong hai bàn tay ḿnh cái khuôn mặt biểu tượng của nỗi đau khổ lặng thầm ấy. Cái khuôn mặt dúm dó v́ sự tàn phá của thời gian, bàng hoàng giữa những cơn trở giấc nửa khuya, cái khuôn mặt như một bức tượng chân dung bị nắn quá tay, tương phản một cách tàn nhẫn với khuôn mặt trẻ đẹp tươi cười của Sylvia trong những bức ảnh cũ treo kín trên tường, chung quanh đầu giường. Đối với Chi th́ những bức ảnh xinh đẹp vang dội tiếng cười ṛn ră thanh tân của quá khứ ấy chỉ làm tăng thêm nỗi tuyệt vọng cho những thinh âm khờ dại buồn rầu của thứ ngôn ngữ bập bẹ phát ra từ cổ họng Sylvia bây giờ. Thường xuyên, tự cảm thấy khá lố bịch, Chi vẫn không ngăn được ḿnh ghé sát xuống khuôn mặt dúm dó ấy và đáp lại với mụ, một cách hết sức ân cần và dịu ngọt, cũng bằng thứ ngôn ngữ riêng biệt ấy của mụ. Những lúc ấy, đôi mắt xám nhỏ của Sylvia sáng ánh lên những tia sáng kỳ lạ, tựa như ngọn nến tàn bừng lên tia lửa cuối. Những tia sáng ấy, ở mức độ cuối cùng của ḷng tuyệt vọng, như loé lên cái vẻ măn nguyện v́ đă chiến đấu cùng cái chết cho đến giờ khắc sau cùng. Chỉ nghĩ đến đây, nghĩ đến hơn mười năm dài mà Sylvia đă sống ở đây, để chờ đợi cái chết, Chi lại nghe ruột gan ḿnh thắt lại. Không hiểu từ lúc nào, Chi cứ tin chắc rằng nếu nàng cứ sống măi và già nua đi măi ở xứ sở này, và luân lư đạo đức Việt Nam không thoát ra khỏi được ṿng quay nghiệt ngă của xă hội, nàng cũng phải đi qua cánh cửa của cái chết bằng hàng chục năm dài chờ đợi ở Nursing Home như thế này, chắc chắn nàng sẽ không bập bẹ những thanh âm khờ dại buồn rầu như Sylvia, mắt nàng cũng sẽ không ánh lên những tia sáng tuyệt vọng như Sylvia. Không hẳn chỉ v́ ánh mắt Đông Phương tự nó kiêu hănh và buồn rầu hơn ánh mắt Tây Phương mà v́ trước hết, nàng sẽ không cho phép ḿnh sống một thời kỳ Second- Childhood dài lâu như thế.

 

Chi cứ nghĩ, cứ nghĩ... những đêm thâu, những giờ khắc giam ḿnh làm việc ở đây cứ xui khiến Chi nghĩ mải miết về cái chết cho đến một lúc nàng cảm thấy chính ḿnh cũng đă già nua đi một cách tuyệt vọng và thảm thiết. Chính nàng đang nghiêng ḿnh xuống cơi chết, chính nàng đang ôm lấy những khuôn mặt xác chết gọi tên chúng như gọi tên những cơn mộng dữ chập chờn giữa vô số những cơn mộng chưa thành khác giữa đời. Đôi khi Chi thấy Sylvia giống hệt như con búp bê mà nàng đă chơi từ thuở nhỏ cho đến những năm đầu trung học cũng c̣n chơi, khi mà con búp bê đă rách mướp, mái tóc óng đă biến thành vàng xỉn tả tơi mà nàng vẫn c̣n thương tiếc v́ nàng đă ôm ấp thủ thỉ với nó qua suốt thời thơ dại, săn sóc yêu thương nó, tin tưởng nó hiểu ḿnh và tṛ chuyện với nó những câu chuyện mà chỉ có nàng và nó chia xẻ cùng nhau. Có điều Sylvia là một con búp bê kềnh càng quá, một con búp bê mà nàng không thể đỡ đứng dậy một ḿnh, lại càng không thể bồng bế trên tay. Đôi khi Chi thấy bất nhẫn với cái ư tưởng so sánh một con người với một thứ đồ chơi trẻ nhỏ như thế, nhưng mà, ôi thật ra, Chi đă yêu con búp bê cũ ấy như yêu một con người và t́nh yêu mà nàng dành cho Sylvia ngày nay cũng tràn nhân tính biết bao nhiêu. Dường như, trong một cơi tinh tuyền nhất của ḷng Chi, hai thứ t́nh yêu ấy chỉ khác nhau ở chỗ t́nh yêu ngày xưa đưa nàng đến biết bao nhiêu thiên đường huyên náo, biết bao nhiêu cánh cửa huyền diệu mở ra cuộc đời hoa mộng trước mặt c̣n t́nh yêu bây giờ đẩy nàng hết từ địa ngục này xuống địa ngục kia, đẩy tới cánh cửa tận cùng, cánh cửa mở ra những cánh đồng xương cốt, những cây cầu đi qua sông mê, nơi những người yêu thương và những người thù oán nhau chờ đợi nhau đền trả những món nợ dương trần. Cái tṛ chơi thiên đàng địa ngục hai bên ngày xưa, kỳ diệu thay, bày suốt từ trí nhớ xa lắc lơ trên những ṿm tay tuổi nhỏ bắc cầu cho nhau qua cửa thiên đường vẫn c̣n ngân nga những hồi chuông vọng tới miền chập chùng mộ chí của ḷng nàng hôm nay.

 

Henrietta bỏ đi qua pḥng bên cạnh từ bao giờ, tiếng nó càu nhàu mụ Anna cứ đạp hết mền gối xuống chân giường, dỗ dành mụ Sarah khóc rên rỉ như trẻ con, đe dọa mụ Cindy cứ cầm cứng hàm răng giả không cho đem ngâm thuốc: “Hey, Cindy, mụ mà cứ cầm chặt hàm răng suốt đêm như thế th́ sáng mai nó sẽ dính luôn vào tay mụ cho coi, và rồi người ta sẽ phải đút thức ăn vào... tay mụ chứ không phải vào miệng nữa đâu. Ôi trời ơi... “ Không nghe mụ Cindy nói ǵ nữa, rồi tiếng mở cửa, tiếng nước vặn trong toilet, có lẽ Henrietta đă dành được hàm răng giả đem rửa. Sau đó là tiếng cửa đóng khẽ, rồi tiếng chân Henrietta trở lại, vẫn thấy Chi lúi cúi bên giường Sylvia, nó kêu lên:

 - Thôi đủ rồi Chi, mày đừng có tập thêm cho mụ cái thói quen đ̣i hỏi ṿi vĩnh quá nhiều như vậy. Shift ban ngày tụi nó không có th́ giờ mà nói chuyện lăng nhăng với mụ như mày đâu. Đứa nào nằm yên rồi th́ thôi, đi!

 Henrietta có cái giọng khỏe, trầm, ngân dài như giọng những tên ca sĩ da đen, tiếng nó vang vang suốt những dăy hành lang thinh lặng. Và cũng giống như bất cứ ca sĩ da đen nào, nó có giọng hát khao khao nghe rất buồn, rất nức nở trong đêm khuya. Chi bước ra khỏi pḥng theo nó, vẫy tay chào Sylvia vẫn cố dơi mắt theo nàng, nhăn mặt.

 - Mày có điều chỉnh âm thanh mày lại một chút được không, Henrie, đừng có đánh thức hết bệnh nhân dậy chứ.

 Henrietta nhún vai:

 - Giọng tao chứ đâu phải giọng lăo Monpavio đâu mà mày khéo lo. Và, cũng đừng có quên là đêm nay trăng đầy đó nghe, chỉ chừng nửa giờ nữa thôi, khi trăng lên là cả cái nhà mồ này sẽ ầm ĩ lên hết cho coi.

 

Một đêm khuya, từ chiếc ti vi bỏ quên không tắt ở một giường bệnh nào đó đang chiếu lại cuốn phim Romeo & Juliet với cảnh Romeo và Juliet vừa gục chết bên nhau trong nhà mồ của gịng họ Juliet, Grace bước vào trông thấy vụt thở dài: “Th́ ở đây cũng có khác ǵ một thứ nhà mồ đâu. Có khác chăng là có rất nhiều Romeo và Juliet nằm đợi chết, và họ đợi lâu quá, lâu đến nỗi họ không c̣n yêu nhau nữa và không c̣n nhận ra nhau nữa.” Henrietta vớ được câu ấy của Grace, huưt sáo khen hay, mày nói thật đúng ư tao, và từ đó cứ luôn miệng nhắc đến cái nhà mồ làm Grace cuối cùng phải gắt lên v́ thật là không hay nếu cái kiểu ví von ấy bị thân nhân người bệnh nghe được. Chi th́ không biểu đồng t́nh v́ sợ Henrietta làm già phát ngôn bừa băi hơn nữa, nhưng thâm tâm nàng cũng không thấy có danh từ nào chính xác và gợi cảm hơn để gọi cái nơi chốn buồn thảm mênh mông này. Cái nơi mà người ta vào không phải để chữa những căn bệnh trầm kha, để hi vọng ngày hôm sau trở lại với cuộc đời mà là nơi để đợi chết, đợi một cái chết không định ngày giờ nhưng rơ ràng, giản dị, và hiển nhiên hết sức. Cái nơi mà người ta có thể bước đi vào, chống nạng chống gậy đi vào hay ngồi trên xe lăn vào nhưng lúc ra th́ chắc chắn sẽ chỉ được đẩy ra, cái đầu đẩy ra trước, trùm khăn sạch sẽ không ngó ai; vẫn lời lẽ của Henrietta. Nó nhắc đến trăng làm Chi mới sực nhớ tới vẻ đẹp của vầng trăng tỏ lồng lộng trên suốt những con đường lái xe đến đây lúc năy, rồi lại sực nhớ thêm rằng nhà chẳng có quyển lịch nào in kèm Âm lịch cả, cứ nh́n trăng khuyết trăng tṛn mà đoán ngày tháng đầy vơi như người sống trên hoang đảo măi rồi đến khi đến tuần trăng, mỗi khi nh́n lại cái ánh sáng trải lụa vàng tràn dăi khắp đêm thâu nàng lại cảm thấy ḷng ḿnh như hao hụt đi thêm một chút, như một băi sông mà phù sa đắp không đủ với những cơn sóng lở, cứ ṃn vẹt đi dần, xơ xác đi dần, chết rũ dần hết mọi chồi non. Thêm vào đó, cứ mỗi lần tuần trăng tới ở đây, nh́n những biến chứng kỳ lạ của bệnh nhân dưới ảnh hưởng trăng đầy Chi cũng thấy dường như châu thân ḿnh lên cơn đau nhức, cũng y như những tế bào già nua được đánh thức dậy định kỳ để trăn trở giữa đêm trăng. Nàng nhớ đến căn bệnh, những câu thơ rờn rợn của họ Hàn: “Maria linh hồn tôi ớn lạnh. Run như run thần tử thấy long nhan. Run như run hơi thở chạm tơ vàng.” Không ai muốn bị chia giờ trực vào những đêm trăng đầy cả. Thoạt đầu Chi t́nh nguyện nhận những đêm ấy, nàng tự giải thích và chế riễu ḿnh, cứ t́m những lối đoạn trường mà đi. Nhưng sau đó th́ Chi biết rằng những đêm trăng rợn những người bệnh già nua mất trí ở đây không giúp nàng chia xẻ được với họ nỗi đau khổ của những cơn đau đớn cuối đời, cũng không làm cho tâm hồn nàng phong phú hơn, mà chỉ làm mất mát đi của nàng những mộng ước êm đềm lăng mạn của một vầng trăng đương th́. Chi đă tự hỏi ḿnh có nên tiếp tục ở lại đây nữa hay không. Nàng quay nh́n Henrietta, nh́n đôi môi tô màu son kỳ quặc vừa nhắc đến trăng của nàng:

 - Ừ, Henrie, mày nói tao mới nhớ, lúc năy đi trên xa lộ 280 thấy trăng cứ chạy theo sau xe, chạy ṿng ṿng trước mặt, chạy lửng lơ trên đầu... tao muốn lái xe đi luôn quá...

 Henrietta quay lại nh́n chăm vào mặt Chi một cách thú vị. Chi chậm răi nói tiếp:

 - Nhưng tao nhớ lại là cũng chẳng biết đi đâu nữa nên lại bèn... đi đến đây như thường lệ vậy.

 Làm như không quan tâm tới câu Chi vừa nói tiếp, Henrietta nheo mắt:

 - Mày làm ơn lập lại cái câu kia cho tao nghe chút coi, Chi, câu trước kia.

 Chi chận đầu nó:

 - Câu nào? Ôi trời, Henrie, bộ mày cũng sắp sửa... điếc mất rồi sao?

 - C̣n lâu. Mày đừng quên là tao mới có 22 tuổi à, mày muốn thấy tao điếc mày phải đợi chừng... 50 năm nữa kia. Nhưng lúc đó th́ tao chỉ điếc như Linda thôi, c̣n mày th́ vừa câm như Sylvia, vừa mù như Monpavio, lại vừa…cởi áo đi khơi khơi như Katrina nữa... Ha ha..

 Nó nhào tới ôm lấy Chi, đầu cổ người ngợm nó nồng nặc mùi thuốc lá lẫn với mùi Chewing gum, Chi vùng ra:

 - Henrie, Henrie, đêm nay chưa có ai lên cơn, mày đừng có lên cơn trước tụi nó nghe, và mày cũng đừng có quên là mày nặng hơn tao tới 50 pounds đó nghe.

 Henrietta buông Chi ra, ném ḿnh xuống ghế, khoa tay đẩy hết đám hồ sơ bệnh lư mà nó và Chi đang viết dở vào một góc:

 - Ờ xin lỗi, tao quên, tại mày vừa nói một câu hợp ư tao quá, người Việt Nam chịu khó làm lụng như tụi mày mà lâu lâu cũng nói muốn bỏ sở lái xe đi chơi luôn th́ thật lạ biết mấy.

 Chợt thấy vẻ mặt Chi thay đổi, Henrietta ngưng bặt sợ nàng phật ḷng điều ǵ đó. Nó vốn đă có đôi chút kinh nghiệm trước những phản ứng bất thường của cái mà nó gọi là ḷng tự ái dân tộc cực đoan của Chi. Nó huyên thuyên nói luôn:

 - Hồi năy lúc 9 giờ thằng Dick gọi tao, nó rủ tao đi Santa Cruz chơi sáng mai về. Tao muốn lấy sick leave để đi với nó quá, nhưng kẹt cái tháng này tao sick đủ rồi, sick nữa th́ phiền lắm. Từ chối nó th́ cũng tiếc...

 Chi bật cười:

 - Mày tiếc là tiếc một đêm trăng ở biển hay mày tiếc thằng Dick?

 Henrietta nhún vai:

 - Tao tiếc mấy con tôm hùm. Tao không đi th́ nó cũng rủ con khác đi chứ nó đâu nằm nhà v́ tao đâu. Mà mỗi lần ăn được của cái thằng keo kiệt ấy một bữa seafood thật đă biết mấy...

 

Henrietta chép miệng ngon lành như thể những con tôm tươi đỏ đang nằm co trước mặt nó. Không ngạc nhiên lắm trước câu trả lời của Henrietta nhưng Chi vẫn cứ rũ ra cười, đôi khi nàng thấy thèm được sống với một tấm ḷng hiểu đời như nó. Một cuộc đời ồn ào và dễ dăi pha chút ngu muội, dễ say mê và dễ chán chường v́ có khá nhiều thứ để say mê rồi chán chường. Một mẫu con gái Mỹ điển h́nh. Thời của Brooke Shields... Thời của chúng ta. Áo trắng sân trường mộng ngoài cửa lớp... Chi chợt nhắm nghiền mắt, lắc lắc đầu liên tiếp như để sắp xếp lại mớ trí nhớ đang bắt đầu lộn ngược. Như người ta lắc lắc một cái chai để trộn thuốc cho đều. Henrietta khựng lại nh́n nàng:

 - Mày làm sao vậy Chi?

 Chi mở mắt nh́n đôi môi loáng mọng của nó:

 - Có ǵ đâu, tao đang tưởng tượng tới mấy con tôm hùm của mày đây mà... Nhưng mày thử ngó lại miệng mày đi, Henrie, coi khôi hài không chịu được.

 Henrietta nhún vai cười, mở tủ lấy sắc tay ra tô lại son. Nó ngậm ngậm hai cánh môi, không hiểu để son chạy cho đều hay để chép miệng lần nữa:

 - Bây giờ chui lại đây ngồi tao lại thấy là ḿnh điên quá.

 - Bộ mày mới thấy là mày điên đêm nay thôi sao?

 - Hừ, tao biết lâu rồi chứ, nhưng thường đêm th́ cũng quên đi, như người ta ngủ mê vậy mà, chỉ những đêm trăng đầy như đêm nay tao mới sực nhớ lại thôi. Oh, nhưng mày th́ cũng đâu có điên kém ǵ tao đâu mà bắt bẻ...

 

 Henrietta ngưng bặt khi thấy bóng bà Beth thoăn thoắt bước ra từ cánh cửa thang máy cuối hành lang vừa mở. Nhà Beth ở gần đây, và thói quen nghề nghiệp làm bà ta thức dậy vào khoảng 2, 3 giờ sáng nên gần như mỗi đêm, dù không có chuyện ǵ cần thiết, Beth vẫn cứ lái xe đến đây, đi rảo quanh một ṿng rồi mới có thể về nhà ngủ lại. Henrietta bảo bà ta thật điên, đang ngủ chăn êm nệm ấm lại trở dậy thay quần áo, ṃ đến gửi cái mùi lạnh lẽo khó tả ở Nursing Home rồi về nhà ngủ tiếp. Hoặc là bà ta điên, hoặc chồng bà ta điên, hoặc t́nh duyên hai người đến hồi lỏng lẻo nên Beth mới đến đây hàng đêm như vậy. Với Henrietta th́ bất cứ ai có mặt ở đây đều cũng có thể là điên, kể cả chính nó, và luận điệu nó có lư đủ để không ai có thể căi lại được.

 

Beth là một người đàn bà có đôi mông vĩ đại nhưng cũng nghề nghiệp đă làm cho dáng đi bà ta nhanh nhẹn và dịu dàng gần như đám con gái, tuy vậy Henrietta vẫn đe dọa, trong những lúc bà ta vui vẻ, rằng tuy bây giờ th́ đă hơi trễ nhưng cũng không phải là trễ quá để lo diet, nếu không th́ đến khi về già, phải vào Nursing Home, bà ta sẽ phải nằm hai giường, có hai y tá túc trực, khi chết phải có một cái quan tài lớn gấp đôi và dĩ nhiên là mọi chi phí sẽ phải trả gấp đôi, thật là kinh khủng... Beth cười rung rinh cả bàn ghế: “Tao không cần, tiền tao làm ra bây giờ đủ để trả gấp đôi gấp ba cho chi phí cảnh già mai sau của tao mà. Tao chỉ cần một điều, trong mấy con nhỏ y tá săn sóc tao, đừng có đứa nào là mày thôi!” Ngoài ra, Beth c̣n có một cái tật khá rườm rà nữa là luôn luôn đeo ống nghe trên cổ, ngay cả trong những lúc không cần thiết nhất, không phải v́ bệnh nhân mà v́ chính bà ta. Không quan tâm tới vấn đề thẩm mỹ nhưng v́ ám ảnh bởi cái chết của cha mẹ bà ta đều bị bệnh áp huyết cao, Beth đo áp lực máu của ḿnh thường xuyên. Henrietta nói rằng Beth nghiền nghe cái tiếng đập ŕ rầm của những trái tim người qua ống nghe, và mỗi ngày nếu không nghe được ít nhất chừng mười trái tim đập, bà ta sẽ ăn không ngon ngủ không yên. Đó là luận điệu của Henrietta, c̣n Beth th́ rơ ràng là rất dễ bần thần mỗi khi nhận ra được một chút thay đổi rất nhỏ trong nhịp đập của trái tim tội nghiệp của bà ta. Rồi như không tin ở chính ḿnh, Beth nhờ hết người này đến người kia đo lại hộ. Bị chế riễu là méo mó nghề nghiệp, Beth phân trần, mỗi người phải chịu một thứ Stress riêng chứ, tao cũng đâu phải là thánh đâu. Chi vẫn tự hỏi, không biết Beth có đeo ống nghe trong lúc ngủ để kiểm soát áp lực máu mỗi khi choàng dậy v́ những cơn ác mộng không, nhưng có điều ai cũng biết là bà ta không rời nó cả trong khi lái xe, trước khi rời khỏi nhà và sau khi ra khỏi bệnh viện. Điều này th́ Beth tâm sự là có từ thuở bà ta chưa ra trường, v́ giận hờn tên boyfriend, bà ta đă nhấn ga 90 dậm/giờ. Bị chận lại, Beth giải thích là phải đến bệnh viện v́ một trường hợp khẩn cấp. Người cảnh sát nh́n chiếc áo khoác trắng và cái ống nghe c̣n trên cổ Beth để bà ta đi mà không hỏi đến giấy tờ sau khi ân cần dặn thêm: “Cẩn thận nghe, tôi muốn cô đến bệnh viện là để chữa bệnh chứ không phải để được chữa bệnh đâu.” Hoàn hồn v́ nhận ra ḿnh có thể đă gây ra tai nạn khủng khiếp, lại c̣n thoát khỏi rắc rối với cảnh sát, từ đó, phải có cái ống nghe, chứ không phải dây nịch an toàn, mới đem lại cho Beth cảm giác an toàn trên xa lộ, và sau đó là cảm giác an toàn trước những căn bệnh đang ngập ngừng chờ đợi ở ngoài ngưỡng cửa, khi tuổi già cứ tiếp tục, ngày một tiến tới gần hơn.

 

 Beth bước vào Nurse’s Station, nh́n quanh một lượt bằng đôi mắt sắc sảo:

 - Có ǵ lạ không các cô?

 Henrietta trả lời ngay:

 - Chưa có ǵ hết Beth. Chúng tôi đang ngạc nhiên đây.

 Beth lườm Henrietta:

 - Ờ, cứ ngồi yên đó mà đợi đi.

 Beth nh́n đồng hồ, kéo màn nh́n ra cửa sổ, phía những ngọn đèn sáng lạnh của tiệm 7- Eleven bên kia ngă tư rồi quay vào:

 - Phía này không thấy trăng đâu cả. Tôi có cảm tưởng như đêm nay đồng hồ đi chậm hơn mọi đêm vậy...

 Henrietta cười ha hả:

 - Không chậm đâu Beth, hôm nay bà đo áp lực máu chưa?

 Beth lườm Henrietta lần nữa, những nếp nhăn ở đuôi mắt kéo dài ra như đuôi một con cá nhỏ:

 - Lo lấy cái thân cô đó. Hôm nay Julie và Sandy trực bên Station 3 phải không?

 Henrietta khoát tay:

 - Không Beth, hôm nay Grace trực thay cho Julie, nó cũng giống như con Chi vậy, hay làm thay cho thiên hạ lắm. C̣n con Sandy th́ tôi mới thấy nó ở dưới Laundry Room.

 Beth ngạc nhiên:

 - Nó làm ǵ dưới đó vậy?

 Henrietta cười:

 - Nó bỏ giặt cái áo khoác của nó. Có bệnh nhân mới chuyển về nào đó ói trào từ ngực xuống chân nó...

 Beth nhíu mày:

 - Ai vậy? 327 phải không?

 - Có lẽ. Tôi không rơ, Beth...

 Beth thoăn thoắt bước ra, đến ngưỡng cửa như sực nhớ ra điều ǵ quay vào hỏi tiếp:

 - Các cô có nhớ nhắc chừng tụi Aides kiểm soát lại các giường bệnh lần nữa đi, trăng lên cao rồi đấy. Hôm nay sao tôi thấy mọi sự yên tĩnh một cách đáng ngờ...

 Henrietta nói với ra:

 - Yên tâm đi Beth, tôi ở đây hết mấy chục mùa trăng rồi mà.

 Bây giờ th́ Beth trừng mắt lên:

 - Cô có lường được hết các biến chứng có thể xảy ra không? Chỉ cần một bệnh nhân thoát ra đường được là chúng ta cũng đủ mệt rồi. Cẩn thận trước th́ hơn. Và, phải tự ḿnh đi kiểm soát các cửa ra vào nữa, nhất là các cửa mở ra đường lớn...

Beth chưa dứt lời, từ hành lang phía trái, lối dẫn ra Station 3 vọng lại những tiếng la hét theo một nhịp nhắt quăng quen thuộc của Katrina... “Tao không cột mày... Sao mày cột tao... Tao... ao... Ta... ao... không cột... mày... Sao... ao mày cột ta... ao...” Lẫn giữa các quăng ngắt là những tiếng kḥ khè đưa lên từ cuống họng giống như tiếng gù gù của một con mèo được khuếch đại qua một cái loa rè. Những tiếng hét không nhỏ dần đi rồi ch́m vào giấc ngủ như lệ thường đêm mà càng lúc càng lớn hơn, các quăng ngắt thu ngắn hơn, rồi tiếng Grace kêu lên:

 - Henrie. Chi. Đến đây mau lên...

 

Henrietta và Chi chạy ùa sang Station 3. Một cảnh tưởng không thể nín cười đang bày ra trước cửa pḥng Katrina, ngay giữa lối đi, Katrina không hiểu bằng cách nào đă đẩy nguyên cả giường mụ ra trước cửa pḥng, bao nhiêu chăn mền khăn gối cuộn tṛn thành một đống lớn ở cuối chân giường, cả chiếc áo ngủ của mụ cũng quấn lẫn trong đống chăn ấy. Và dĩ nhiên như thế có nghĩa là mụ không c̣n một mảnh vải nào trên người ngoài đôi slipper dưới chân, là thứ mà mụ không bao giờ chịu rời ra, kể cả lúc đi tắm lẫn lúc lên giường ngủ. Mụ đứng lom khom trên giường, cố vùng vẫy khỏi Grace. Cũng không hiểu bằng cách nào, mụ đă lấy được tấm biển nhỏ “Alzheimer’s Care Unit” vẫn để trên Nurse’s Station, và mụ đang dùng nó như một thứ vũ khí để chống lại Grace. Grace th́ giống như một chàng vơ sĩ da trắng đang đấu một cách tuyệt vọng với một chàng da đen khỏe mạnh và dai sức hơn ḿnh, một chân nó đứng giữ thế, một chân quỳ trên giường, vừa dỗ dành vừa cố gh́ Katrina xuống bằng sức mạnh của cả đôi cánh tay lẫn sức nặng của thân h́nh nó. Nhưng thân h́nh mảnh mai của Grace th́ không đủ để hạ nổi sức mạnh lạ thường của Katrina trong những đêm trở cơn như đêm nay và những lời dỗ dành đối với mụ lúc này cũng hoàn toàn vô ích. Henrietta nhanh nhẹn tụt giầy nhảy lên giường, hai tay choàng vai Katrina kéo xuống trong khi Grace và Chi đứng hai bên khóa chân tay mụ. Hạ được tay vơ sĩ hạng nặng rồi chưa phải hết việc, sau đó là phần mặc áo và đặt mụ nằm yên trên giường. Grace giữ chân c̣n Chi giữ tay mụ để Henrietta, nhanh nhẹn và khỏe nhất, chụp chiếc áo ngủ, rồi chiếc posey qua đầu mụ. Đến đây th́ điệp khúc ngắt quăng của Katrina thay đổi... “Tao... ao... không... không bắt mày... mặc áo... áo... Sao mày bắt tao mặc... áo... áo...” Chỉ để vừa cho mụ thở, Grace kéo chặt các mối posey quấn vào hai bên thành giường đoạn nằm hẳn xuống gầm giường để buộc các đầu mối vào nhau, ṿng qua tấm nệm. Khi Katrina lên cơn, phải dùng tới kiểu cột hơi có vẻ dă man và đi rất xa nguyên tắc như thế mới có thể giữ mụ nằm yên trên giường v́ mụ có tài gỡ được tất cả các mối dây buộc hai bên thành giường rồi ngồi dậy vung tay ném chiếc posey vào góc pḥng, và lúc đó th́ mụ có thể ném tất cả những thứ ở chung quanh tầm tay mụ. Xong xuôi, Henrietta vừa thở hào hển vừa ḅ ra cười hỏi Grace:

 - Mày làm sao mà để mụ biểu diễn vũ khỏa thân ngay giữa cửa vậy Grace? May mà mụ ta chưa đẩy cả giường ra ngoài đường chứ không th́ cả cái thành phố này đă thức dậy hết mà coi rồi.

 Đêm lạnh ngắt mà những giọt mồ hôi lấm tấm hai bên thái dương Grace, rịn xuống những chân tóc vàng mịn, nó phân bua:

 - Tao đâu biết, đă dặn con Elsa từ sớm là phải coi chừng mụ cẩn thận. Tao vừa đem thuốc tới định cho mụ uống th́ mụ đă ra tới cửa đứng múa rồi.

 - Vậy là phải quá mà, với những nhân vật quan trọng như Katrina này th́ mày phải tự check lại chứ đâu phải chỉ dặn tụi Aides không thôi là đủ. Có chuyện ǵ xảy ra, chẳng hạn như mụ chạy ra đường bị xe đụng th́ trách nhiệm lại đổ lên đầu mày chứ đâu phải con Elsa.

 Grace liếc Henrietta bằng cái kiểu liếc mà Beth vẫn dành cho Henrietta:

 - Em biết, thưa chị Henrietta, em biết, bài học về trách nhiệm em vẫn thuộc. Tại v́ đêm nay con Sandy bận với bệnh nhân mới của nó, một ḿnh tao ở Nurse’s Station, quay qua quay lại đủ thứ việc rồi quên bẵng đi.

 Henrietta đập đập xoa bóp hay cánh tay, ra bộ ngao ngán thở dài:

 - Hừ, quên, quên... Nếu không có tao... Ai bảo y tá không cần phải học vơ đâu. Không có đẳng cấp như tao th́ đêm nay sao hạ nổi mụ.

 Grace co chân lên vuốt vuốt đôi panty hose đă bị Katrina cào rách xoạc một đường dài trong lúc giằng co, thở ra năo ruột:

 - Tao thề tao sẽ không thèm sống lâu đâu. Tao thích chết đẹp hơn là sống già. Sống thêm nữa để mà điên như Katrina th́ thẹn chết được.

 Henrietta chẩu môi:

 - Để coi, bây giờ th́ mày nói vậy nhưng đến lúc già đi th́ mày sẽ lại thấy tiếc đời, thấy thèm sống như lúc trẻ thèm yêu vậy... Và nếu mày đă điên như Katrina này th́ c̣n biết ǵ đâu, cũng c̣n đẹp đẽ ǵ nữa đâu mà thẹn. Nhưng em ơi, cứ tin tao đi, mày mà cứ chui ra chui vào mấy cái Nursing Home này th́ mày sẽ không phải sống lâu đâu. Mày sẽ chết vào khoảng... à à... coi nào, khoảng 50 tuổi như bà hoàng Grace vậy nhé. OK? Lúc đó th́ mày cũng vẫn c̣n khá đẹp, với điều kiện là phải chịu khó nhịn ăn chứ đừng để quá khổ như bà Beth vậy. Ngoài thằng chồng mày ra sẽ c̣n biết bao nhiêu là người đến nhỏ lệ tiếc thương, biết bao nhiêu là hoa hồng trên mộ... Ô đẹp biết mấy, ngậm cười nơi chín suối nhé!

 

Biết Grace lăng mạn nên Henrietta vẫn cứ thêu dệt đủ mọi thứ chuyện trời trăng mây nước ra để chọc cho khuây khỏa những đêm dài, cũng như nó vẫn kể chuyện ma để dọa Sandy yếu bóng vía, c̣n Chi th́ dấu kín cả cái lăng mạn lẫn cái yếu đuối để Henrietta không thể bước được vào thế giới rất Việt Nam của nàng nên nó để Chi được yên thân mà cười góp trước những câu chuyện của nó. Dù vậy, thỉnh thoảng Henrietta cũng nói được những câu khá hay ho, chẳng hạn như nó tuyên bố, tất cả chúng ta đều là những kẻ cao cả thầm lặng, v́ nếu không cao cả, không yêu nghề th́ không ai có thể ở lại nơi này quá một đêm. Chỉ khác là mỗi người có người có một cách, một lư do yêu khác nhau mà thôi, thí dụ như con Grace yêu nghề chỉ v́ hồi High School nó lỡ đọc phải cái truyện Doctor Jivago. “C̣n mày th́ mày yêu ai, Henrie?” Grace hất mặt. “Tao hả? Tao yêu... Katrina”. Đêm nay Henrietta lại lập lại câu ấy. Nó vừa nói yêu Katrina theo cái điệp khúc có quăng ngắt của mụ, tựa như Chi nói chuyện với Sylvia bằng thứ ngôn ngữ bập bẹ, vừa chận thêm gối kín mít quanh giường Katrina. Không vùng vẫy được nữa, Katrina vẫn cố trườn ḿnh lên một chút, đưa đầu lên cao khỏi chiếc gối, giương đôi mắt điên dại lên nh́n cả ba, miệng ŕ rầm những điệp khúc đang đến hồi nhỏ dần nhỏ dần của mụ. Henrietta rót cho mụ một ly nước lạnh để trên bàn, sát tầm tay mụ:

 - Để mụ giải khát chút, Katrina, đêm nay mụ hát hơi nhiều rồi.

 Grace kêu lên:

 - Mày cho mụ uống rồi cất ly đi Henrie, để đó mụ hất đổ hết đấy.

 - Mày cho mụ uống đi, mụ không ưa tao đâu. Rồi cho mụ uống thuốc luôn đi. Lúc năy mày cho mụ uống Navane chưa?...

 Katrina ngoan ngoăn uống ừng ực từng ngụm nước như một đứa trẻ khát sữa sau cơn khóc dỗi. Uống xong mụ đẩy cái ly ra, cầm lấy tay Grace:

 - Thank... you... thank... y... oú... oú...

 Chi ph́ cười nh́n cái miệng rụng trơ hết răng nói líu ríu của mụ. Giọng mụ có lúc nghe eo éo như tiếng một con mèo, có lúc lại cà kíu cà kíu như tiếng một con ngỗng. Henrietta nhăn nhó:

 - Coi điên điên vậy mà cũng c̣n lịch sự gớm. Vật lộn cho chán chê rồi đi cám ơn.

 

Katrina không cựa quậy, cũng không rầm ŕ nữa, mụ chắp hai bàn tay lại, gối sau gáy, mắt nh́n thẳng lên trần nhà như bắt đầu suy nghĩ xa xôi ǵ đó. Với kiểu gối tay như thế, mụ có cái vẻ trầm tư của một triết gia đang suy nghĩ về lẽ khổ đau của kiếp con người. Rơ ràng hơn nữa. Chi thấy mụ giống hệt như Simone de Beauvoir trong một bức ảnh mà Chi đă phóng lớn treo trước bàn học vào những năm trước 75, cái thuở mà cô bé Chi mới chập chững nh́n vào thế giới văn chương cũng như nh́n vào cả cuộc đời bằng đôi mắt của một cô bé Alice nh́n vào thế giới lạ kỳ. Thật khá khôi hài khi dẫn trí nhớ đi từ một mụ già điên đến một nhà tư tưởng, dù cả hai cùng là đàn bà và cùng sống già như nhau, nhưng đây là một sự giống nhau rất rơ ràng, rất sắc nét chứ không phải chỉ là một sự liên tưởng tới giọng con mèo hay giọng con ngỗng như Henrietta vẫn nói, có lẽ trong đầu mày có cả một vườn bách thú hả Chi. Cũng có đêm, với cái vẻ trầm tư rất de Beauvoir đó, không chịu thay áo quần, không chịu lên giường ngủ, cũng không cho tắt đèn, Katrina ngồi ở chiếc ghế bành kê sát cửa sổ, hai tay khoanh trước ngực. Cứ như thế mụ ngồi yên lặng suốt đêm, mắt đăm đăm nh́n ra cửa sổ. Đó là một đêm không trăng sao và sương mù dầy đặc, những ngọn đèn đường phía xa ngoài hàng cây chung quanh viện soi ánh sáng yếu ớt thành những ṿng tṛn giữa bầu sương mù như ṿm hào quang trên đầu những thiên thần nhỏ trong những bức tranh mùa đông. Grace, Julie và rồi cả bà Beth thay nhau vào tắt đèn, dỗ mụ lên giường ngủ, mụ rên lên một cách sầu thảm: “Để tao... yên... ên... Để... ta... ao yê... ên... Tao cần... ánh sá... áng... “

 

Không thể cho mụ uống thêm thuốc ngủ, và hai roommates của mụ, mụ Trudy và mụ Joanna cũng đă đi vào giai đoạn cuối của Alzheimer’s Disease thỉnh thoảng chỉ cựa ḿnh mở mắt ngó trừng trừng ngây dại rồi lại vùi đầu ngủ tiếp không than phiền ǵ nên cuối cùng Katrina được để ngồi yên trong ánh sáng chói gắt của cả ba ngọn đèn pḥng ngủ cùng bật, mắt đăm đăm nh́n ra ngoài bầu trời đêm đặc quánh sương mù. Đêm ấy trực bên Station 2, nhưng chốc một Chi lại chạy sang nh́n mụ, nh́n cái vẻ trầm tư kỳ lạ bất ngờ ấy. Chi cố tưởng tượng ra những thay đổi của từng tế bào năo, từng vùng trí nhớ trở về, từng h́nh ảnh cũ đang gơ cửa. Những h́nh ảnh giống như những con rối hay những bóng ma trơi của cả quăng đời dài đặc đang kéo về nhảy múa trong cái mịt mờ của trí nhớ đă đen kịt sương mù, thảng hoặc vỡ ra những đốm sáng như những ṿm hào quang trên đầu các thiên thần nhỏ trong tranh vẽ đêm mùa đông. Những đốm sáng vỡ ra, vỡ ra, bộ óc già chết như một chiếc hộp đậy kín vỡ ra... Tao cần... sá... áng... Tao cần ánh... sáng... Katrina là loại lăng trí hiền, chỉ lên cơn định kỳ vào những đêm trăng, thỉnh thoảng vào những đêm thời tiết đổi, ngoài ra b́nh thường mụ không phá phách ǵ, sức khỏe mụ cũng được tạm coi là khá. Chân mụ c̣n khỏe mạnh đi đứng vững vàng không run rẩy, không cần tới xe lăn nên mụ thích được thả tự do cho lần ṃ đi khắp từ hành lang này sang hành lang khác, miệng líu ríu những điệp khúc quen thuộc với tất cả mọi người và không với ai cả. Mụ có thể tự đi vào toilet một ḿnh khi cần, không đợi ai dẫn dắt hay nhắc nhở, nhưng sau đó th́ phải có người vào lôi mụ ra v́ mụ thường lấy cớ phải rửa tay sau khi tiêu tiểu để mở nước xối xả rồi kéo cuộn giấy lau tay xuống bịt lấy ṿi nước. Những lúc không có ai để ư, mụ đă xổ hết tất cả các cuộn giấy có sẵn trong toilet ra cho cái tṛ nghịch nước của mụ. Không rơ v́ lư do thầm kín nào, mụ thường lần ṃ xuống dăy pḥng đàn ông, đứng ngẩn ngơ từng hồi từ pḥng này sang pḥng khác rồi đến đúng giường lăo Roger, rờ rẫm hai chân lăo, có khi tốc hết chăn mền lăo ra, miệng ú ớ vui mừng như gặp lại được người yêu cũ. Roger th́ lại là một lăo già tỉnh táo, bị phỏng toàn thân trong một vụ cháy tám năm về trước. Lăo nằm bẹp trên giường gần như suốt ngày, từ chối một cách cương quyết mọi khuyên nhủ ngồi dậy đi đứng tập luyện tay chân, một phần v́ cái catheter đeo lằng nhằng bên ḿnh, một phần v́ cái mặc cảm triền miên không muốn ai trông thấy bộ mặt và những phần thân thể mà quần áo không che dấu hết để lộ ra những dấu vết phỏng khủng khiếp. Lăo nổi giận quả quyết rằng lăo không quen biết nợ nần ǵ với Katrina bao giờ và hét lên khi thấy bóng mụ lảng vảng ngoài cửa, dù b́nh thường lăo câm nín như một bóng ma không muốn gặp gỡ người trần. Roger đặc biệt yêu mến Chi, lăo biết những giờ Chi sẽ vào thăm lăo mỗi đêm để kéo dây bật sáng ngọn đèn đầu đường mỗi khi nàng bước vào: “Hi, sweetheart,” để Chi đến bên hỏi thăm lăo, đặt tay lên trán lăo, kéo lại tấm chăn, sửa lại chiếc gối, rót đầy ly nước cho lăo uống thuốc, những điều lặt vặt cần thiết mà Chi biết rơ ư nghĩa của nó và nàng làm với tất cả nỗi buồn rầu dịu dàng như thể nàng đang phải làm cho chính ḿnh. Những điều cần thiết không hẳn chỉ v́ tấm chăn lăo rơi, chiếc gối lăo lệch hay ly nước lăo cạn mà là để thỏa măn cái nhu cầu muôn thuở của con người, cái nhu cầu càng về cuối đời càng đau đớn thiết tha là muốn được an ủi, được chăm nom săn sóc yêu thương. Sau đó th́ lăo lại tự tay tắt đèn nhắm mắt ngủ lại sau khi nắm tay Chi, th́ thầm: “Good night, sweetheart,” và miệng c̣n hé cười, cái nụ cười êm hóa ra buồn rầu trên khuôn mặt sần sùi dúm dó. Đêm nào phiền hà lắm lăo mới than phiền, hoặc một vùng bed sores nào đó mới thấy sau lưng làm lăo nhức nhối, hoặc lăo Hills rên rỉ, lăo Monpavio lải nhải từ đầu hôm làm lăo không ngủ được, hoặc Laundry Room ban sáng để lộn đâu mất của lăo chiếc quần tây, hoặc có khi, đêm nay Chi mặc áo mới phải không Chi?

 

Phải mất một thời gian khá lâu Chi mới làm quen được với khuôn mặt kinh dị của lăo, làm quen được với chữ sweetheart thốt ra từ đôi môi hơi kéo xệch qua một bên v́ một đường may dài bên mép trái, làm quen được với một điều dường như là một t́nh yêu vô vọng và vĩnh cửu đối với một h́nh bóng nào đó đến từ những năm tháng thanh xuân của cuộc đời lăo. Lâu dần Chi cũng đem ḷng ân cần với lăo hơn với các lăo già khác, và dĩ nhiên, hơn là với lăo Monpavio, và rồi cũng phải giải thích với con mắt soi mói của Henrietta, với cái người yêu mến ḿnh th́ tự nhiên là ḿnh cũng phải yêu mến lại, không nhiều th́ ít chứ, dễ hiểu thôi mà Henrie. Một đêm Chi giật ḿnh hốt hoảng v́ đèn pḥng lăo bật sáng và tiếng lăo hét dữ dội vọng lên. Katrina đă lần đến bên giường, tốc hết chăn mền đắp trên người lăo ra và ṃ mẫm thế nào nắm được sợi dây dẫn với cái Catheter kéo mạnh. Sợi dây tuột ra, nước tiểu chảy tung toé trên chăn nệm. Roger hét lên giận dữ và đau đớn, lăo chồm dậy chụp lấy cổ tay Katrina nghiến răng vặn bằng hết sức b́nh sinh. Lúc Chi chạy vào th́ lăo đă xô được Katrina ngă ngồi xuống đất, mụ ôm lấy cổ tay kêu khóc ầm ĩ... Tao... ao thương nó... Sa... ao nó không thương tao... ao... Vừa hốt hoảng lại vừa buồn cười, Chi đẩy mụ ra cho Henrietta và Grace dẫn đi, mụ cứ ôm lấy cổ tay mà kêu khóc ầm ĩ hàng giờ sau đó. Cái điệp khúc trầm bổng ai oán như một người bị t́nh phụ vọng giữa đêm khuya nghe năo nề da diết. Lăo Roger th́ làm Chi bận bịu gần hết đêm đó, không hẳn v́ đau mà v́ cơn giận dữ kích động, lăo lên cơn sốt từ khoảng ba giờ sáng đến chiều hôm sau mới hạ. Lăo lập đi lập lại rằng Katrina mà c̣n ṃ đến pḥng lăo lần nữa, lăo sẽ giết mụ. Chi bật cười, vỗ về:

 - Lăo nên tha thứ cho Katrina, Roger ạ, v́ mụ thương lăo mà. Đừng có giận dữ quá với người đàn bà đă nặng ḷng v́ ḿnh chứ.

 Roger nhún vai:

 - Nhưng tao không muốn thấy mặt nó, tao không muốn nó thương tao. Tao không muốn nó... tao muốn... mày thôi... Chi...

 Chi khẽ lùi lại một bước:

 - Ồ, sao lăo lại không thương Katrina được? Lăo chê mụ già hả? Rồi tôi cũng sẽ già vậy, có ai trẻ măi được đâu. Đến lúc đó biết đâu trông tôi c̣n tệ hơn cả Katrina nữa th́ sao?

 - Không đâu Chi, không bao giờ đâu, Chi sẽ không bao giờ xấu xí vô duyên như Katrina đâu, và tao cũng sẽ không bao giờ được thấy mày già đâu... Tao sắp chết rồi. Tao sẽ mang theo h́nh ảnh trẻ đẹp dịu dàng của mày ngày hôm nay cho đến khi tao chết, cũng như tao vẫn nhớ h́nh ảnh của người vợ đầu tiên chết lúc vừa hai mươi tuổi của tao. Hồi đó tao mới có hai mươi bốn tuổi. Tao chỉ gặp nó có một lần là yêu ngay. Nó nhỏ bé, dịu dàng và dễ thương như mày bây giờ... Chi...

 

Dù yêu mến Roger, dù vẫn tự nhủ ḿnh có bổn phận phải an ủi lăo, Chi vẫn không thể nấn ná lại bên giường lăo lâu hơn những khi lăo bắt đầu kể lể. Cả thực tại, cả dĩ văng, cả cuộc đời Roger không có mặt ở đây, trong cái không gian màu trắng tinh sạch lạnh lẽo vây phủ bốn bề này mà là có mặt ở bên ngoài cửa sổ, phía những tiếng chim kêu, tiếng xe chạy, tiếng ŕ rầm huyên náo của cuộc đời mà những hàng cây và mấy lớp tường trắng không ngăn được hết. Roger vẫn kể lể với Chi hàng giờ về người vợ trẻ yểu mệnh ngày xa xưa của lăo, một người con gái gốc Ư, mắt đen và tóc đen như Chi, một người dáng thanh tú mảnh mai như một cây hoa đào nhỏ mùa xuân đứng trên đỉnh ngọn đồi. Có lẽ ngày xưa lăo cũng làm thơ… Tao sắp chết rồi... Tao sắp chết rồi... Những lời lẽ thê thiết của lăo dội vào tai Chi, lùng bùng trong đầu làm nàng đến một lúc có cảm tưởng như ḿnh cũng sắp chết mất. Nàng cũng đang nằm bệnh, đang đếm đang đo đang đọc được tên của cái chết dần ṃn từng phần thân thể, từng phần giác quan tế bào. Cái chết đang chiếm đoạt dần, đang bước tới dần, tới thật chậm bằng những bước chân chắc nịch lên trên óc năo. Cái thảm thiết của lăo Roger không phải ở chỗ đau đớn, v́ những vết thương của lăo đă lành từ lâu, mà là ở chỗ lăo không phải chờ đợi một điều ǵ ngoài cái chết, và lăo đă chờ quá lâu, trong một trạng thái tỉnh táo đáng sợ. Dường như có một lần lăo đă nói với Katrina, như thể tâm sự, rằng lăo thèm có cái nhanh nhẹn và sự điên dại của mụ. Katrina, kỳ diệu thay, cũng bắt được rất nhanh những tín hiệu của một cơi ḷng vừa thoáng mở, và mụ đeo riết lăo từ đó. C̣n Roger th́ lại xoay ra đóng cái vai tuồng của một chàng Trương Chi mặt mũi kinh dị nhưng mải miết yêu bóng h́nh yêu kiều của một Mỵ Nương nào đó cho đến khi mang xuống tuyền đài. Đầu óc càng tỉnh táo th́ quá khứ vây quanh lại càng dầy đặc, hỗn độn mớ kỷ niệm dày ṿ của yêu ghét hận thù, của ân oán say mê. Cả một cuộc đời lăng đăng ở chung quanh như những bóng ma kêu gào được sống lại. Thật sự, Chi nghĩ, đến cái lúc phải vào nằm bệnh ở đây th́ những kẻ mất trí như Katrina vẫn dễ chịu hơn v́ không có ǵ đáng sợ hơn cho bằng tỉnh giữa những người điên, giữa những khối thịt lăn lộn câm lặng. Cái chết cảm được và đếm được như hơi thở ngày một ṃn mỏi, trí óc mỗi ngày một váng vất những giấc hôn mê, mắt nh́n mỗi ngày một nḥe nhoẹt những h́nh dáng người qua lại, tiếng nói lao xao... Những chiếc giường trống rồi đầy, đầy rồi trống, người ta theo nhau chết, theo nhau rụng xuống giản dị như lá mùa thu theo nhau rụng từng cơn xuống đất để mùa sau chồi xanh mọc lại trên cành khô. Mỗi khi nghĩ đến những điều đó Chi lại thấy sợ hăi, thấy tê liệt hết một vùng nữa trong óc năo, thấy những tế bào trong cơ thể đang già đi theo từng phút giây. Thấy muốn chết ngay bây giờ, ngay bây giờ chứ không đợi đến cái chết năm mươi tuổi như Henrietta vừa vẽ ra cho Grace có hoa hồng và nước mắt rơi trên mộ. Đêm ở đây thật sự đă đắp chồng chất lên thêm cho ḷng Chi những nấm mộ không hương khói. Chi lại nghĩ tới những điều mà mọi người chung quanh đă nói về công việc mà nàng đang theo đuổi. Thật là một cái ngành rất hợp với cơi ḷng đầy mộ chí của em. Ờ nói như vậy th́ em phải làm nghề tống táng, đại lư tô bia mới phải chứ. Cần ǵ, v́ em đâu thích quẳng người xuống huyệt, em chỉ thích đặt tay lên những trái tim thoi thóp thôi mà, phải không? Mười mấy năm đă qua rồi mà em vẫn c̣n yêu cầu chuyện Những-người-áo-trắng hay sao? Ôi cái câu chuyện đă làm mềm ḷng những cô bé ngây thơ ôm mộng cứu chuộc cuộc đời biết mấy... Chi bước tới kéo màn cửa, vịn tay lên chốt cửa kính toan t́m chút hơi lạnh nửa đêm ở bên ngoài, chợt khựng người nh́n cái bóng trắng toát của ḿnh đột ngột hiện ra trên mặt kính. Tóc tai mặt mũi này, những người áo trắng này, mười một năm đă qua rồi. Bao nhiêu năm nữa th́ ḿnh sẽ vào đây, không phải để đếm đêm đi qua những cánh cửa pḥng này, lắng nghe những nhịp tim thoi thóp này mà là để nằm trên chính những chiếc giường kia, sống giữa những cơn mộng du trở lại cuộc đời những đêm thâu tràn dăi hay ngủ những giấc ngủ triền miên của những thân xác không tiếng than?

 

Ở ngoài kia, trăng treo cao ngất trên đỉnh ngọn cây, trời trong và xanh đục những sương mù. Ánh sáng vàng như thấm lạnh đến từng chân tóc. Trăng đầy. Trăng cũ. Một đàn con trai rủ đàn con gái ra ngồi nh́n trăng…

Tiếng kim đồng hồ nhích từng giây gơ vào đêm. Gơ vào đầu. Những tế bào già đi theo từng sát na. Chi chợt nghe người rờn rợn như muốn lên cơn sốt. Ở dưới đường phố, một chiếc xe vừa lao vút qua, tiếng bánh xe nghiến rợn trên đường nhựa đánh thức một con chim ngủ đâu đó giữa những lùm cây bên cửa sổ kêu lên thảng thốt như tiếng trẻ con khóc giật ḿnh. Giữa những tiếng động ấy là tiếng nấc của mụ Edna nghe rơ mồn một từng chập từng chập. Mụ này có cái tật mỗi lần thấy mụ May cùng pḥng có con cháu đến thăm lại quay mặt vào tường khóc nức nở không cách ǵ dỗ được, và bao giờ cũng vậy, trận khóc ban ngày kéo theo những cơn nấc dỗi từng chập ban đêm nghe như nghẹt thở. Ánh trăng, theo tay kéo màn cửa của Chi, lùa vào pḥng dọi trên khuôn mặt quắt queo như gẫy gục xuống ngực của mụ Trina, cái miệng há hốc không răng thở ph́ pḥ như một cái hang gió lùa của mụ Amy. Con búp bê gẫy tay của mụ Carla nằm lăn dưới chân giường giữa vùng ánh sáng của ánh trăng, cái miệng nó ngoác cười đến tận mang tai trông như mặt một con quỉ nhỏ.

 

Chi bất giác đứng dừng lại ở một pḥng mà nàng vừa nhận ra là có đến hai giường trống. Nàng bước vào nh́n đăm đăm hai chiếc giường đă được làm sạch trải phẳng phiu để chờ đón những con bệnh mới, tự nhiên cảm thấy như nghẹt thở. Ai vừa mất vậy? Những cái tên lùng bùng trong đầu. Những khuôn mặt xác chết y hệt như nhau ở mức độ già nua và sầu thảm. Marian. Barbara. Joanna. Những khuôn mặt da trắng khi tắt thở lại càng trắng bệt như vôi. Tiếng Henrietta gọi ơi ới ở ngoài đầu hành lang kéo Chi ra khỏi cơn nghẹt thở lùng bùng đầu óc. Chi kéo nhanh màn cửa, quay vào gọi nó:

 - Henrie, Henrie, lại đây...

 Henrietta quay lại theo tiếng Chi, đứng dừng trên ngưỡng cửa, bóng nó đổ thành một vệt dài cắt khoảng trăng chiếu mờ trên tường ra làm đôi:

 - Ǵ vậy?

 Chi chỉ tay về hai chiếc giường trống:

 - Tao nghĩ hoài không ra tên hai mụ nằm đây... Tao nhớ cả hai c̣n khá lắm mà.

 Henrietta trừng mắt:

 - Mày có mê ngủ hay không? Mụ Janette đổi qua Station 1 hôm qua, c̣n mụ Louise th́ chết ngay trong Beauty Room trong lúc đang uốn lại mớ tóc đỏ để mừng sinh nhật thứ 83 sáng này; mày vừa mới nghe report đây mà, quên rồi à? Mày làm sao vậy?

 Chi thừ người:

 - Không biết nữa... Không hiểu sao tao nghe nói Louise này mà cứ nghĩ đến Louise ở pḥng bên kia...

 Henrietta tỏ ra rất quen thuộc với những cơn lơ đăng bần thần của Chi, nó tiến tới, tát nhẹ vào một bên, rồi cả hai bên má Chi, riễu cợt:

 - Tỉnh chưa em? Thôi dù sao mụ cũng chết rồi, để lát nữa khóc cũng được. Bây giờ nghe tao hỏi đây. Mày thấy mụ Gloria của tao đâu không?

 Chi không bỏ lỡ cơ hội lên giọng lại:

 - Mụ ngủ gục bên TV Room chứ đâu. Mày sang đó th́ biết

 Henrietta khoát tay:

 - Mày đi với tao đi.

 Chi nheo mắt:

 - Mày... sợ ma à?

 Henrietta lại chồm tới, chĩa những móng tay sơn móng đỏ trước mặt Chi:

 - Mày lộn rồi, tao chứ đâu phải con Sandy, tao th́ trị cả người lẫn ma. Tao chỉ e ḿnh tao lôi mụ Gloria về pḥng th́ hơi khó vậy thôi. Có đi hay không th́ bảo?

 Chiếc TV lớn ở pḥng TV vẫn c̣n mở với âm thanh vừa đủ một người nghe. Mụ Gloria kéo ghế ngồi gần như sát với khung kính màn ảnh nhỏ, gục đầu vào thành ghế thở nặng nhọc, cặp kính trễ xuống sống mũi khoằm, một gịng nước dăi chảy chảy từ bên mép xuống đọng lại ở một ngấn trũng của chiếc cổ da nhăn nhúm, Henrietta lay nhẹ vai Gloria:

 - Gloria, Gloria, dậy đi thôi... Đêm nào mụ cũng ngủ gục ngoài này vậy sao? Nào, Gloria, về pḥng nào, khuya lắm rồi... Oh, sao hôm nay mụ mặc cái áo đẹp thế này...

 

Gloria cựa ḿnh ậm ừ rồi lại gục đầu xuống ngủ tiếp. Henrietta gỡ cặp kính cũ vàng ệch buộc dây ḷng tḥng bỏ vào túi áo mụ rồi xốc nách mụ dậy. Gloria bước lê theo Henrietta và Chi, lúc th́ ngả đầu vào vai nàng, lúc th́ đổ sang bên Henrietta, đôi slipper cũ bay hết lớp nhung mịn trên đầu mũi kêu lẹp xẹp theo bước chân mụ. Gloria là một trong những bệnh nhân lâu đời nhất ở đây, mụ được đưa vào đây từ mười hai năm về trước. Hồi ấy mụ c̣n rất khỏe mạnh, chẳng cần đến ai săn sóc và cũng không muốn bị săn sóc, ít khi nào mụ chịu ở yên trong pḥng. Suốt ngày mụ quanh quẩn ngoài pḥng ăn, xếp đi xếp lại những cuốn sách trên kệ, tỉ mỉ lau từng chiếc lá của những chậu cây cảnh, vui vẻ giúp nhà bếp dọn bàn trong giờ ăn, xông xáo và hoạt bát nhất trong những buổi nói chuyện được tổ chức hàng ngày giữa các bệnh nhân... Nhưng theo thời gian, sức khỏe mụ suy yếu dần và từ khi Chi đến làm việc ở đây, nàng chỉ thấy mụ lủi thủi ngồi ngoài TV Room suốt ngày. Và cũng v́ phải vào ở đây khá sớm nên trong t́nh thương, trong niềm mong nhớ mà mụ dành cho con cháu luôn luôn pha lẫn một nỗi buồn tủi vô biên. Lũ con cháu Gloria th́ mỗi năm vào thăm mụ được khoảng ba lần, lễ Giáng Sinh, sinh nhật mụ, và Mother’s Day. Chúng mang vào cho mụ những gói quà buộc nơ xanh đỏ, những tấm thiệp, kẹo chocolate, phần gà tây và cây thông giả buộc đồ chơi lủng lẳng. Gà tây thừa mứa cộng với phần gà tây được dọn đặc biệt trong những ngày lễ ở đây th́ mụ dúi cho tất cả mọi người chung quanh tầm tay mụ, kẹo chocolate th́ mụ nhai suốt ngày đêm bằng tất cả niềm vui của một cô bé lên mười. Những gói quà, những dây nơ xanh đỏ bạc màu từ nhiều năm dồn lại được mụ xếp cẩn thận phẳng phiu để đầy chung quanh đầu giường. Cây thông nhỏ treo những đồ chơi giả ngớ ngẩn chỉ làm vui mắt trẻ con th́ mụ giữ hết mùa đông sang đến mùa xuân, mùa hạ, mùa thu, rồi mùa đông sang năm. Cho đến khi góc pḥng và tủ dành cho mụ không c̣n đủ chỗ nữa, mụ mới tiếc rẻ đưa cho người con những cây cũ nhất, dặn đi dặn lại rằng phải đem về nhà, cất kỹ cho mụ ở trong một chiếc tủ nào đó. Bà con gái mụ cau có ôm những cây thông bụi bám ra khỏi pḥng, vất ngay vào chiếc thùng rác bên hông hành lang. Mụ khóc rồi cười tíu tít, kể lể huyên thuyên những câu chuyện của ba, bốn tháng dồn lại để thỏa niềm hờn tủi nhớ mong, để cầm chân lũ con cháu ngồi lại thêm được phút nào hay phút nấy. Nhưng những câu chuyện huyên thuyên của mụ, cố gắng lắm th́ cũng không đi xa hơn được cái không gian buồn rầu mà lũ con cháu mụ hết sức không muốn nghe nhiều hơn, thuốc men bệnh tật, bác sĩ, y tá, những bữa ăn hằng ngày, mụ già cùng pḥng mới được đưa vào tháng trước hôm qua đă chết... Lũ con cháu, dường như yên tâm thấy mụ chưa chết, tự cảm thấy đă làm đủ bổn phận, bấm nhau ríu rít rút về. Lâu dần, có lẽ mụ cũng cảm thấy ḿnh c̣n may mắn hơn nhiều người khác, những người không bao giờ có ai vào thăm, không bao giờ có cây thông giả để bày trên tủ ngoài những tấm thiệp của nhà thờ gửi tới cho mỗi bệnh nhân vào mùa Giáng Sinh kèm theo cuốn Kinh Thánh, và một vài tấm thiệp của những người thân c̣n sót lại trên cơi đời được gửi tới thảng hoặc mỗi năm vài lần mang con dấu những tiểu bang xa xôi nào đó. Những tấm thiệp màu mè, lời lẽ in sẵn, kư tên nghuệch ngoạc kèm theo một vài chữ vội vàng và máy móc đến nực cười... We love you, Think about you, Care about you, You are my love... Cho đến gần nửa năm nay th́ cuộc sống hàng ngày của Gloria đă thay đổi hẳn. Người con rể mụ chết v́ một tai nạn xe hơi, bà con gái đột nhiên trở thành góa bụa, trơ trọi v́ những đứa con lớn đă bỏ đi xa. Bà này vào khoảng 50 tuổi, không c̣n đủ trẻ và đẹp để lấy được chồng khác, không đủ giàu để được tán tỉnh và bị allergy với chó mèo nên cuối cùng, bao nhiêu t́nh thương có dịp dồn lại hết cho người mẹ già. Có lẽ cho đến lúc ấy bà ta mới chia chung được hết nỗi buồn của cảnh già hiu quạnh, thấm thía được hết lẽ phù du của kiếp người. Bà ta vào thăm Gloria mỗi ngày một lần vào giờ ăn buổi trưa hoặc chiều, thường th́ vào buổi chiều là cái giờ khắc mà người ta dễ cảm thấy âu sầu nhất trong ngày, đút thức ăn cho mụ, dắt mụ đi dạo quanh ngoài vườn, ngồi lại thủ thỉ với mụ cho đến khi trời tối. Cái cảnh hai mẹ con mà người con gái cũng đă xế bóng quanh quẩn san sẻ t́nh thương cho nhau trông rất dễ mủi ḷng. Nhưng không may, cái cảnh êm đẹp mủi ḷng ấy không kéo dài được lâu, người con gái Gloria lại không sống lâu bằng mụ. Bà ta chết sau một cơn đau tim ba tuần lễ trước. Các cháu Gloria quyết định không cho mụ hay v́ để một mụ già 80 tuổi khóc con th́ cũng chẳng có ích ǵ hơn là để mụ sống thêm được ngày nào hay ngày ấy trong niềm tin tưởng rằng con mụ c̣n sống ở đâu đây. Khoảng một tuần lễ sau khi tang lễ xong xuôi, một cô bé xinh đẹp mười sáu tuổi, con út của bà này, cháu ngoại Gloria, vào thăm mụ với một bó hoa màu tím. Cô ta nói mẹ cô bận đi thăm cách anh chị cô ở đâu đó trong ít lâu. Gloria không thắc mắc ǵ v́ con hay cháu ǵ cũng thế, miễn là có người vào thăm để mụ tin rằng mụ c̣n được nghĩ tới là đủ. Dường như mụ c̣n có chiều hănh diện khi nói với mọi người chung quanh rằng cô gái tươi trẻ xinh đẹp như một cây thông non kia chính là cháu mụ. Nhưng tiếc thay, cái t́nh thương của một cô bé mười sáu tuổi với bà ngoại già giống như một cơn mưa bóng mây tưới không đủ thấm vầng đất hạn và cái cảnh giới buồn rầu trong Nursing Home không giữ được cô bé quá ba buổi chiều mùa đông, là cái khoảng thời gian rộn ràng xao xuyến nhất của năm. Cô ta vừa mất cả cha lẫn mẹ th́ lại càng có quyền đi t́m các nguồn an ủi khác chứ đâu có bổn phận phải trở thành nguồn an ủi của ai. Thế là từ sau ngày cô bé biến mất, mỗi ngày vào giờ ăn chiều, khi các con bệnh tương đối khỏe đă được đưa ra pḥng ăn và các bệnh nặng nằm trên giường đă có khay ăn trước mặt, chỉ c̣n Gloria chống cái walker đứng lẻ loi tựa cửa pḥng, mắt đăm đăm dơi về phía tít cuối dăy hành lang, nơi có cánh cửa ra vào dành cho khách thăm viếng. Tất cả mọi lời khuyên nhủ đều được mụ từ chối một cách buồn rầu: “Tao phải chờ con tao, cháu tao... Thế nào tụi nó cũng tới mà...” Cuối cùng, khi thức ăn đă nguội lạnh, nhịn măi cũng đói, mụ lủi thủi ngồi xuống chiếc ghế của mụ, chiếc ghế trống dành cho người con gái kê sát bên cạnh. Hờ hững nh́n khay ăn được ân cần đưa tới trước mặt, mụ đẩy ra hết các phần thịt, rau, trứng... lóng cóng xúc từng muỗng cereals vào miệng, nuốt như nuốt phải độc dược, nước mắt trào ra từ hai khoé mắt ḷa, chảy dài xuống khuôn mặt nhăn nhúm như một trái táo tàu khô. Trông mụ giống như một đứa bé đợi măi không thấy mẹ về chợ để ṿi quà, phải ngồi ăn một ḿnh trong lẻ loi và hờn tủi. Quần áo của mụ, trong những tháng sau này, được người con gái đem về nhà giặt hàng tuần sau khi mua sắm cho mụ một loại mới, thải hết những quần áo cũ mà trong mười hai năm trời bà ta đă không quan tâm cho lắm. Bây giờ th́ Laundry Room lại đảm nhận trở lại việc giặt giũ cho mụ như cũ, và chỉ cái việc phải ghi tên và số pḥng vào mặt lưng trái những chiếc áo của mụ cũng làm Gloria ngồi kể lể hằng giờ với con gấu xám mà người con gái đem vào để bên gối mụ hồi lễ Tạ Ơn. Gloria héo hắt đi nhanh chóng như một cái cây vừa bị đốn gốc, mái tóc xám lơ thơ cũng vừa uốn lại hồi dịp lễ rụng tơi tả, mụ ngủ những giấc ngủ chập chờn cả đêm lẫn ngày. Có lẽ mụ không c̣n sống được bao lâu nữa. Nhưng mụ chết đi th́ cũng chỉ có nghĩa là một hồ sơ nữa được đóng lại, ở đây, và cô bé xinh đẹp mười sáu tuổi kia không chắc sẽ nhỏ được một giọt lệ u buồn nào. Thời gian mà Gloria sống ở đây dài gần bằng tuổi đời cô ta, và có lẽ ở trong trí nhớ mới lớn của cô gái nhỏ ấy không giữ được một chút kỷ niệm nào về bà ngoại già. Cô ta cũng đă không được dạy cho về ḷng yêu thương, t́nh hiếu thảo và bổn phận, không kịp thừa hưởng chút nào cái di sản tinh thần từ t́nh thương muộn màng mà mẹ cô ta đă đem đến cho Gloria những ngày cuối cùng của cuộc đời, nên bó hoa màu tím và một vài buổi chiều đến thăm mụ đối với cô ta chỉ có nghĩa là một trong những công việc phải làm sau khi mẹ mất. Sau đó, cây thông tươi non lại tiếp tục hối hả lăn vào cuộc đời, chờ đợi những mùa vui để Gloria, cây thông tàn úa trở về với góc pḥng của mụ, sống tiếp phần đời của mụ cho đến khi thực sự chết đi.

 

Vốn tính hiền lành, buồn rầu và lặng lẽ, không trở tật trái chứng, nói năng lúc nào cũng như cầu khẩn van xin nên ai cũng thương mến Gloria, và bây giờ người ta chịu đựng những lời kể lể than trách ŕ rầm ngày đêm của mụ như chịu đựng một thứ kinh cầu nguyện. Một thứ kinh cầu nghe năo nuột lê thê nhưng ai cũng cố nhủ ḿnh phải nghe để cứu rỗi cho phần hồn mai sau. Cái mảnh linh hồn nhỏ nhoi lắt lay tội nghiệp như đốm lửa tàn cháy chẳng soi sáng được cho ai mà cho chính nỗi buồn rầu thảm thiết, cho ḷng oán trách cuộc đời bội bạc vô tâm.

 

Gloria được đặt lên giường, quay úp mặt ngay xuống gối, đôi vai rung động theo một nhịp thở yếu ớt đứt quăng. Chi biết mụ chưa ngủ say, tần ngần không biết nên đứng lại hay bước ra ngay để tránh cơn khóc giật ḿnh của mụ th́ mụ đă chồm dậy, nắm lấy tay áo Henrietta đang đứng ngay bên đầu giường, gh́ mạnh:

 - Nancy, Nancy hả?... Sao con đi lâu quá vậy?... Mẹ chờ con lâu quá, Nancy...

 Henrietta đưa mắt nh́n Chi, buông tay đứng sững, nhún vai cười nhưng mắt nó th́ không. Chi nhẹ gỡ từng ngón tay Gloria ra, đặt duỗi cánh tay mụ xuống dưới lớp chăn, chận thêm hai chiếc gối hai bên đầu v́ Gloria ngủ hay lăn lộn va đầu vào thành giường, đoạn kéo Henrietta bước ra, hi vọng mụ sẽ ngủ lại mau chóng với giấc mơ hiền lành có người con gái cuối đời cũng không hạnh phúc nên đem hết t́nh thương muộn màng về giành cho bà mẹ già trăm tuổi. Đi bên cạnh nàng, Henrietta th́ thầm, giọng thật buồn, thật khẽ, Chi Chi, tao thấy Gloria đă quá già nua để phải sống thêm nữa, chờ đợi thêm nữa và mộng thêm nữa những giấc mộng đẹp buồn rầu như vậy.

 

Henrietta buông ḿnh nặng nề xuống chiếc ghế dài, thuận chân đá luôn vào đùi Grace, bên mà chiếc vớ nylon đă rách xoạc từ lúc năy:

 - Sao, mày có định cởi vớ ra không hay là định mặc luôn đến sáng mai đây?

 Grace ngước lên, lắc đầu:

 - Tao cũng không biết nữa, cởi ra bây giờ th́ lạnh chân, mà để đến sáng mai, trước mắt tất cả mọi người th́ lại càng không ổn hơn nữa.

 Henrietta đắc ư cười rộ lên:

 - Tao đă nhắc mày nhiều lần rồi, cả con Chi nữa, những đứa cứ chuyên môn mặc váy đó. Đi làm ban đêm th́ mặc quần cho nó tiện, lại ấm nữa, ai vào đây mà ngắm đùi mày đâu. C̣n đă quen tật mặc váy th́ lúc nào cũng phải mang sẵn một đôi panty hose nữa, một áo khoác nữa, để khỏi phải ṃ xuống Laundry Room mà giặt áo như con Sandy hôm nay vậy. Tao th́ lúc nào cũng có sẵn cả một bộ uniform để ngoài xe, tiện lợi cho những khi cần thiết.

 

Grace toan nói ǵ đó, nhưng lại ngưng bặt, nghiêng đầu lắng nghe. Từ phía hành lang dẫn ra dăy pḥng đàn ông, tiếng lăo Monpavio vọng ra lồng lộng: “... Number one... Number one... Number one... “ Henrietta lại rũ ra cười:

 - Đến lượt mày đó Chi. Lăo cũng tử tế đấy chứ, lăo đợi đến lúc tụi ḿnh thong thả một chút rồi lăo mới lên tiếng đấy.

 Chi nh́n khuôn mặt bung ra như một bông hoa v́ trận cười ḍn của Henrietta, lại một lần nữa thấy thèm được cười hết miệng như nó, dù thật ra th́ nụ cười hết miệng ấy cũng không làm Chi quên được ánh mắt buồn sững khi mụ Gloria nắm lấy tay áo mà gọi nó là Nancy lúc năy. Và cũng rất nhanh, khi Chi liên tưởng tới đôi mắt buồn của nó, Henrietta vụt thở dài ảo năo:

 - Bây giờ tao lại đâm ra nhớ thằng Dick quá. Thật là điên mới không đi chơi với nó đêm nay để chui đầu vào đây nghe cái thứ moon language này... Oh... Dick...

 Chi chận nó lại:

 - Thôi đừng có giả bộ màu mè nữa Henrie, mày mà nhớ nhung ǵ thằng Dick, đừng có lôi tên nó ra mà gọi ầm ĩ ở đây, không át được giọng lăo Monpavio đâu.

 Grace tiếp:

 - Lăo Monpavio th́ lăo vẫn hét Number one đêm ngày mà. Đêm này th́ lăo chỉ hét lớn hơn chút đỉnh thôi. Mày đâu có lạ ǵ cái thứ Moon language của lăo đâu mà vờ ngây thơ, Henrietta Lobster,... Oh... không, Henrietta Lopez...

 Henrietta chụp cái ống nghe trên bàn ném luôn vào Grace. Grace nghiêng người chụp lấy, khúc khích cười. Henrietta cau có:

 - Tao chẳng có ngây thơ ǵ, nhưng thỉnh thoảng chắc tao cũng ngây thơ hơn mày chút đỉnh v́ tao sống đến đâu nghĩ đến đó, c̣n mày th́ mày nghĩ trước và nghĩ nhiều hơn là sống, đôi khi tưởng tượng nhiều quá đi trước cả sự thật... Oh, tao không ưa những cái loại như mày... Ê Chi, mày có ưa cái loại như nó không?

 Chi cười nụ:

 - Mày có biết rằng khi mày nói như vậy là mày đang nói cả tao đấy không?

 Henrietta ngồi dựng dậy nh́n Chi. Grace có thêm vây cánh, lại càng cười ḍn hơn, vung cánh tay thon mượt lông măng vàng ném trả cái ống nghe lại cho Henrietta:

 - Có thật là mày sống đến đâu nghĩ đến đó không? Hay là sống mà chẳng nghĩ quái ǵ hết? Oh, tao cũng chúa ghét những cái loại như mày...

 - Loại tao th́ sao? Loại tao th́ sống tự nhiên thôi chứ sao. Cái loại khoác bên ngoài lớp thiên thần áo trắng như mày mới là đáng ngờ đấy.

 Grace hứ lên:

 - Mày làm như là mày không mặc áo trắng vậy!

 - Nhưng tao la lớn cho mọi người biết là tao đen. C̣n mày hả? Thí dụ nghe, lăo Monpavio đó. Lăo la Number one ít, tao khó chịu ít, lăo la nhiều, tao khó chịu nhiều. C̣n mày th́ có quỉ biết được là lăo dội vào trong đầu mày những ǵ. Bọn thục nữ ở thời này th́ một là điên, hai là bệnh hoạn, ba là đạo đức giả, bốn là xấu đến nỗi không thằng nào thèm ngó tới. Mày không thuộc loại thứ tư, vậy th́ chỉ có thể là một trong ba loại trên... Em ơi, mày làm tao nhớ tới Madonna, just like a virgin.

 

Grace đứng bật dậy, Chi tưởng nó sẽ nổi giận đến nơi, nhưng không, nó chỉ đỏ mặt, toan bước đi, rồi lại ngồi xuống, với tay lấy một tờ tạp chí, lật giở lơ đăng như thể không quan tâm tới câu chuyện với Henrietta nữa. Dáng nó nhỏ nhẹ buồn buồn, mái tóc vàng không cuốn chải thả hết về sau lưng, khuôn mặt nh́n nghiêng đẹp như một pho tượng trắng. Chi ưa nh́n cái vẻ dịu dàng của Grace mỗi khi nó cúi xuống giường bệnh nhân hỏi han bệnh t́nh, giọng nó ngọt ngào như mật, trong vắt như suối. Cái vẻ đẹp của thập niên 50 chứ không phải thập niên 80 như Henrietta, vậy mà hai đứa vẫn cứ chơi thân với nhau mới hay. Cảm thấy đă bắt đúng mạch Grace, Henrietta lại nhào tới ôm lấy con nhỏ như nó đă ôm Chi lúc năy. Grace hất tay Henrietta ra, quay đầu về phía khác:

 - Mày nói sai rồi Henrie. Nhưng thôi, bỏ chuyện cái lăo mù đó đi.

 - Bỏ sao được khi mà lăo vẫn hét vang bốn bề ḱa. Mày muốn nói tao nên nhét bông g̣n vào tai hả?

 Grace nh́n sang Chi:

 - Mày nói đă có sẵn mấy cái urinal trên giường lăo rồi phải không Chi?

 - Ừ, cứ nghe tiếng lăo th́ biết mà. Lăo hét theo một điệu đều đều chứ không khẩn cấp ǵ. Nếu tụi mày muốn th́ tao sẽ... dán miệng lăo lại cho, nhưng với điều kiện, nếu bà Beth mà thấy th́ một trong hai đứa tụi mày phải nhận nghe.

 Henrietta càu nhàu:

 - Con Grace có muốn th́ nhận, không có tao à. Trước sau tao vẫn không tán thành cái kiểu bà Beth không cho khép cửa các pḥng ồn ào như pḥng lăo Monpavio lại. Để những đứa điên cứ hét lồng lộng như vậy th́ ảnh hưởng tới những đứa tỉnh luôn chứ ích ǵ. Mỗi đứa một câu nghe phát điên lên được... - Tao không cột mày... - Sao mày cột ta... ao - Hàm răng tao đâu? ... Hàm răng tao đâu?... Number one... Number two... Ê Chi, tại sao mày lại chui vào cái nghề này? Ở xứ mày có những chuyện như vậy không?

 

Chi quay lại nh́n Henrietta, rồi quay nh́n đôi mắt trong vắt của Grace, đột nhiên thấy giọng ḿnh trĩu xuống.

 - Mày muốn biết hả, nghe tao đây. Suốt đời tao không biết đến chữ Nursing Home cho đến khi bước chân sang đây. Và tao không thể h́nh dung ra được Nursing Home như thế nào cho đến khi bước chân vào đây. Bà ngoại tao, bà nội tao đă sống nhọc nhằn suốt cả đời, ṃn mỏi suốt cả đời v́ loạn lạc, v́ chiến tranh, v́ đưa hết chồng đến con trai đi ra trận, nhưng đến lúc chết th́ bà tao đă chết trong toại nguyện.

 Cả Henrietta lẫn Grace cũng im lặng nh́n Chi, nàng tiếp:

 - V́ bà tao đă chết giữa t́nh thương vây bọc chung quanh, v́ cho đến giây phút cuối cùng, bà vẫn sống như một người có ích cho con cháu, vẫn là bài học của sự kiên nhẫn, ḷng hi sinh, vẫn là h́nh ảnh tiêu biểu để hi vọng về một tương lai tốt đẹp hơn.

 Henrietta lắc đầu chồm tới Chi rồi lại bật trở ra, chiếc ghế dài như oằn oại dưới cử động nặng nề của thân h́nh nó:

 - Làm sao người ta có thể sống được như thế khi người ta đă già mất rồi?

 Chi lập lại từng tiếng:

 - ... Người ta vẫn sống như thế, và người ta sẽ c̣n sống như thế...

 Henrietta chợt cười khặc lên:

 - Oh, oh, tao hiểu rồi. Tại v́ ở xứ mày, người ta luôn luôn phải mơ tưởng về một tương lai tốt đẹp hơn chứ ǵ? C̣n ở đây, ở trên đất nước giàu có với một nền văn minh nhất thế giới này th́ tụi tao đâu có cần phải mơ tưởng ǵ tới một tương lai nào khác nên cũng đâu cần phải ngă mũ chào quá khứ một cách quá ân cần làm chi. Cái t́nh thương yêu mà tụi mày dành cho ông bà cha mẹ, cho thế hệ trước chung qui chỉ có nghĩa là sự biến dạng đẹp đẽ của ḷng thương xót về sự nhọc nhằn nghèo đói bệnh tật chiến tranh và chậm tiến mà đời họ đă phải trải qua thôi...

 

Chi cảm thấy rơ hai má ḿnh đang nóng bừng lên, cơn giận dâng lên nghẹn cổ. Cơn giận mà nàng biết rằng đến một mức nào đó th́ mớ ngôn ngữ của nàng sẽ không đủ để ném trả Henrietta. Rất nhanh, Chi muốn bật cười, đồng thời, kỳ quặc thay, nàng lại thấy thương xót cho Henrietta như chưa bao giờ thương xót nó đến thế. Chưa bao giờ Henrietta hiện ra dưới mắt nàng với đầy đủ tính chất Mỹ trong cuộc sống và cách nh́n cuộc đời như thế. Giọng Chi khàn lại, nàng lựa từng chữ một.

 - Tội nghiệp mày, Henrie. Cách lư luận của mày không những tối tăm mà lại c̣n bội bạc nữa. Tao nhắc lại, đó là một sự bội bạc khi mày nói rằng tụi mày không cần phải mơ tới một tương lai nào khác nên cũng không cần phải ngă mũ chào quá khứ quá ân cần làm chi. Kế đó là một sự tối tăm v́ mày không hiểu rằng đối với chúng tao, t́nh yêu thương dành cho cha mẹ già đặt trên căn bản thiêng liêng của huyết thống, của một nền tảng gia đ́nh nó ràng buộc chặt chẽ từng người lại với nhau, như những mắt xích không rời, từ lúc sinh ra cho đến khi chết đi. Nhưng nói cho cùng, mày cũng không có lỗi ǵ đâu Henrie, v́ cả một xă hội mà mày đă sinh ra và lớn lên đă được tập thành như vậy mà. Và dường như là mày cũng không định có con làm ǵ cho mệt v́ dẫu có nuôi nổi đến mười đứa rồi th́ mày cũng phải chết già chết héo một ḿnh ở đây như tất cả mọi người đang ở đây mà thôi. Ồ, Henrie, tụi mày đang t́m cách xóa bỏ đi càng nhiều càng hay những món nợ tinh thần, những mối dây ràng buộc đời trước với đời sau. Người ta đẩy con cái ra khỏi nhà rất sớm, nói là đẩy chúng tự làm ra tiền, tự hiểu giá trị của đồng tiền, tự rèn luyện tinh thần độc lập. Người ta cũng đẩy cha mẹ vào viện dưỡng lăo rất sớm, nói là để họ được chăm sóc chu đáo, được sống trong môi trường thích hợp giữa những người đồng tuổi, được thoát khỏi phiền toái của cuộc đời bon chen. Đó là một sự man trá về tinh thần và là sự tự hủy về xă hội, mày có biết không, Henrietta?

 

Chi thở ra rất dài như một con cá bị ném ra khỏi mặt nước. Đúng hơn, như một con cá sống trong ḍng sông bị cuốn trôi ra biển rộng. Với cái ư tưởng đó, nàng cựa quậy trong chiếc ghế như bị ngộp thở v́ nước mặn. Đôi mắt Henrietta mở to nh́n nàng như không khép lại được nữa. Chi nghĩ, mặc nó, mặc nó. Nó có man trá hay tự hủy ǵ th́ cũng mặc nó. Ai bảo ḿnh trôi dạt đến đây làm ǵ. Chi nhắm mắt lại, lặng nghe cái cảm giác nóng ấm của những ḍng nước mắt chảy vỗ về xuống má. Henrietta và Grace cũng im lặng. Chung quanh cả ba chỉ có tiếng hét đều đặn của lăo Monpavio vọng lại và tiếng kim đồng hồ treo trên tường điểm từng tiếng tích tắc tích tắc. Tiếng chân của tử thần. Henrietta vẫn gọi thế, và Grace sửa là Tiếng thời gian, để nghe cho rơ đỡ sợ. Một lúc lâu, lâu lắm, Henrietta bước đến ngồi bên cạnh Chi, đặt tay lên nàng:

 - Tao xin lỗi mày, Chi. Có lẽ... Tao chưa hiểu hết những điều mày nói đâu, nó làm tao mệt trí cũng y như là khi mày nói về tụi cộng sản ở nước mày vậy, nhưng tao cảm thấy là mày nói đúng và sau này tao sẽ hiểu nhiều hơn. Có lẽ mày nói cũng đúng nữa Grace, nhiều khi tao sống mà chẳng nghĩ ǵ cả. Tao không muốn nghĩ, thật đó, nó làm mệt óc quá...

 Chi quay lại nh́n Henrietta, nh́n Grace, nh́n hai khuôn mặt thân thiết đă chia chung với nàng những đêm dài ở đấy. Những đêm dài rất dài, những giờ khắc khi tất cả mọi người, tất cả cuộc đời đều ngủ kỹ th́ những nàng áo trắng điên rồ và cao cả này ở đây đi qua những cơn đau, nh́n xuống những nỗi buồn dài, thấm thía nỗi chết lặng lẽ vào tâm hồn, và rồi gây gổ nhau, giận hờn nhau, yêu mến nhau. Chi thấy ḿnh mỉm cười, cảm giác ngộp thở biến mất. Grace vươn vai đứng dậy:

 - Thôi, tao đi xuống pḥng Monpavio đây, đêm nay mà nghe lăo hét thêm nữa th́ nhức đầu điên lên mất. Mày có đi với tao không Chi?

 Chi nh́n đồng hồ tay, lắc đầu:

 - Thôi, tao đợi hai mươi phút nữa xuống dăy C luôn thể. Mày coi lại sổ xem lăo có c̣n thuốc không th́ order thêm cho lăo.

 Grace với tay lấy chùm ch́a khóa đi về phía tủ thuốc, mở ngăn thuốc của lăo Monpavio ra rồi quay lại:

 - Yên tâm, lăo c̣n đủ thuốc uống cho đến... sang năm...

 Henrietta tiếp luôn:

 - Chỉ sợ lăo không c̣n sống đến sang năm để mà uống thôi...

 

Grace nguưt Henrietta rồi bỏ đi vào Utility Room, một lát sau, lại có tiếng những cái thermometers lao xao trong tay nó. Grace có cái tật trẻ con một cách đáng yêu là chuyên môn dùng những cái thermometers thủy ngân để lấy nhiệt độ bệnh nhân. Không phải v́ loại này chính xác hơn mà v́ nó thích nghịch với hàng chục chiếc thermometer vừa dùng trong ngày được ngâm trong chiếc khay nhôm đổ ngập... alcohol, nghe vui tai như tiếng những chiếc khánh reo ngoài vườn cây trong những buổi chiều đầy gió, nó nói. Và y như Chi đoán, trong vườn nhà Grace có treo đến năm bảy chiếc khánh nghe lao xao ríu rít ngày đêm. Chi đă cười bảo nó, mày thật là một em gái Hoa Kỳ mà tâm hồn đầy tiếng chuông khánh nhă nhạc Đông phương, chắc tao phải t́m cho mày một chàng boyfriend Việt Nam, không thôi mày lại rơi vào một tay một anh quân tử Tàu nào đó th́ thật uổng.

 Henrietta vẫn ngồi bên cạnh Chi, dựa đầu vào thành ghế, nhỏm dậy nói với theo Grace:

 - Ê, mày làm sao cho lăo câm họng lại được mới hay. Bằng không th́ đừng bày đặt êm ái, bày đặt lương tâm nghề nghiệp, mất công lắm nghe.

 

Grace không nói ǵ nữa, tiếng chân nó xa dần. Một lúc sau, lăo Monpavio im bặt, có lẽ Grace đang nói năng ǵ đó. Được một lát, lăo lại bật lên nói hàng tràng dài bằng tiếng mẹ đẻ. Thứ tiếng Ư có toàn vần O ở cuối âm phát ra từ cuống họng đặc sệt của lăo nghe khục khặc khó chịu như tiếng một con vẹt chửi bới khách qua đường.

 

 

Monpavio Gustavo thuở c̣n trẻ có lẽ cũng nói chút tiếng Anh, nhưng từ ngày lăo được đưa vào đây th́ số lượng Anh ngữ mà lăo dùng để tiếp xúc với loài người dường như chỉ c̣n gom vỏn vẹn vào hai câu bất hủ: “Number one” và “Number two”. Number one có nghĩa là lăo muốn đi tiểu và Number two khi lăo muốn đại tiện. Dĩ nhiên lăo nói number one thường xuyên hơn dù thật ra lăo cũng chẳng cần phải nói năng ǵ khi làm cái công việc đó, lại cũng không cần phải hét vang dội khắp cùng như thế. Bên thành giường lăo lúc nào cũng được máng sẵn ít nhất là một cái urinal ngay trong tầm tay lăo để lăo có thể dùng cả những lúc cần lẫn những lúc không cần. Đối với một người khách lạ mới đến thăm viện th́ number one number two có vẻ như là một lối đếm nhịp cho buổi tập thể dục hằng ngày cho các bệnh nhân. Lâu ngày rồi nó cũng trở thành b́nh thường và nhàm tai như vô số điệp khúc kỳ dị của các bệnh nhân khác đă trở thành b́nh thường và nhàm tai vậy. Mỗi người một câu riêng, một cách la hét khác nhau, một nguyên nhân do tâm lư hay sinh lư lặng thầm. Mỗi người là một câu chuyện dài buồn rầu và nhiều chuyện dài buồn rầu sống lẫn nhau trong một không gian, gọi tên la lớn hàng ngày trở thành những chuyện buồn cười những chuyện phát điên. Riêng với Monpavio th́ chỉ khi nào điệp khúc của lăo được hét lên với giọng hốt hoảng khẩn cấp lắm th́ người ta mới chạy đến v́ như thế có nghĩa là cái urinal tuột khỏi tay lăo, ở cuối chân giường hay rơi dưới đất, đâu đó. Cũng có lúc người ta nghe giọng lăo gần như nghẹt thở, chạy vào th́ thấy lăo đang úp cái urinal vào miệng mà hét như một đứa trẻ chơi tṛ hét vào trong ống bơ có luồn dây để truyền tiếng nói rền rền cho một đứa trẻ khác ở đầu dây bên kia. Tấm thân khô đét của lăo như ch́m mất hẳn giữa đống chăn mền tràn ngập, không đắp chăn như vậy th́ lăo không chịu. Cả chiếc đầu lưa thưa vài sợi tóc xám của lăo cũng được trùm quanh năm suốt tháng bằng một chiếc mũ len không rơ ngày xưa vốn là màu nâu, xanh dương hay xám. Ngoài trái thận được cắt bỏ từ hai năm trước, lăo liệt hai chân, lăng tai và mù nên cử động của đôi bàn tay tương đối c̣n khỏe mạnh của lăo rất chậm chạp. Đứng nh́n lăo, người ta sẽ có cảm tưởng sẽ không bao giờ lăo rút xong đôi cánh tay từ trong lớp chăn ra ngoài hay từ ngoài trở vào trong chăn. Tuy vậy, mọi sự săn sóc muốn dành cho lăo phải dừng lại ở đó v́ lăo sẽ nổi giận với bất cứ ai tự tiện mở lớp chăn hôi như tổ cú của lăo ra mà không mất khoảng mười lăm phút đến nửa tiếng để xin phép và năn nỉ lăo trước. Và như thế, thay giường cho lăo hằng ngày là cả một cực h́nh mà không ai muốn làm. Mỗi khi hét Number one xong, lăo cầm lấy cái urinal, luồn vào dưới lớp chăn, rờ rẫm rất thận trọng, đoạn miệng lăo nói to: “Go”. Một câu Anh ngữ nữa, như thể không nói th́ sẽ không go được vậy. Xong xuôi, vui vẻ lắm th́ lăo máng cái urinal trở lại vào thành giường, nhưng hiếm có khi nào lăo chịu tử tế như thế. Thường th́ lăo lại từ từ, thận trọng giơ cái b́nh ra khỏi thành giường, dốc miệng b́nh xuống, đổ ào hết nước tiểu xuống sàn nhà. Tuy mù nhưng lăo đổ rất khéo, không để lại chút ǵ trong b́nh cũng không bao giờ để rơi một giọt vào trong chăn. Sau đó, lăo lại từ từ máng cái urinal trở lại thành giường để lại tiếp tục từng ấy điệp khúc và động tác cũ, khoảng mười lăm phút sau. Do cái tật quái ác đó mà góc pḥng lăo nằm giường A, sát cửa ra vào, nhưng khi phát giác ra được cái tật bất trị trời cho ấy, lăo được chuyển vào nằm giường trong cùng để nước tiểu lăo có đổ th́ cũng chỉ đọng vào góc pḥng chứ không tràn trề ra từ ngoài cửa. Ban ngày bọn housekeepers phải lau pḥng lăo hàng chục lần nên không đứa nào ưa lăo, và càng lau th́ người ta lại càng thấy rơ ràng nước gạch đă bị chết màu, không thể nào đánh bóng lên được nữa. Việc đầu tiên của con Maria mỗi lần phải xách đồ nghề vào lau góc pḥng kinh khiếp của Monpavio là dứ dứ đầu cây lau nhà vào mặt lăo, nguyền rủa : “Quỉ bắt lăo đi, lăo sống làm chi măi vậy, có ích lợi cho ai nữa đâu... “ Đám housekeepers, aides, và đám nhà bếp phần lớn là dân Mễ vượt biên giới sang đây, lén lút làm chỗ này một job, chỗ khác một job, đàn ông trông bẩn thỉu và dữ dằn, đàn bà có cái thứ nhan sắc lồ lộ say mê và chóng tàn như một thứ hoa nở một đêm th́ không thiếu ǵ ngôn ngữ tục tằn để nói về lăo Monpavio, nói riêng, cũng như về tất cả mọi câu chuyện khác xảy ra trong phạm vi của Nursing Home, nếu không được nh́n dưới cái nh́n đ̣i hỏi kiến thức tổng hợp của y học, khoa học, tâm lư học và tính nhân bản. Nhưng rất may, những người bệnh khốn khổ ở đây, nói chung, và lăo Monpavio, nói riêng, th́ không nghe được những câu chuyện tục tằn vẫn được nói, được kể hằng ngày trong giờ break, giờ lunch, ở ngoài Employees Lounge, nên lăo vẫn tỉnh bơ, vẫn tiếp tục hét Number one và vẫn tiếp tục đổ nước tiểu xuống sàn mỗi ngày trung b́nh năm lần. Cuối cùng, bọn Marita phải tự an ủi là cũng c̣n may, v́ lăo chỉ đổ Number one chứ không đổ Number two. Không hiểu v́ cái bed pan kềnh càng quá đối với lăo, lăo không thể giơ qua thành giường mà đổ được, hay v́ lăo cũng nhận thấy rằng đổ Number two xuống sàn nhà th́ thật dơ dáy quá. Cứ như thế, ban ngày tiếng lăo tương đối ch́m lẫn giữa mọi tiếng động ồn ào khác, nhưng giữa đêm khuya, khi mà mọi tiếng động của đời sống trở nên ŕ rầm mơ hồ và những tiếng động không hẳn của đời sống, mà cũng không hẳn của cơi chết, những tiếng rên la mê sảng dội vào trí óc thảng hoặc chập chờn như những cơn mơ kinh dị th́ những tiếng hét lồng lộn của lăo Monpavio dội giữa những dăy hành lang hun hút nghe vừa quái đản vừa khó chịu đến rợn người. Có lần, trong một lúc bận rộn v́ nhiều case bệnh nặng dồn dập xẩy ra, tiếng hét của lăo cất lên tức khắc làm Chi nghĩ tới caí mùi nước tiểu nồng nặc chát lên đến tận óc của góc pḥng lăo, nghĩ tới những cái urinal máng thành hàng dài bên thành giường lăo trông vừa khôi hài vừa tục tằn như thách đố ḷng nhẫn nhục của con người áo trắng.

 

Nàng tự nhiên thấy giận dữ và khổ sở đến muốn làm bất cứ một điều ǵ đó để bắt lăo phải im miệng, bất cứ một điều ǵ đó, chẳng hạn như chận một chiếc gối lên mặt lăo, chích cho lăo một mũi thuốc để lăo không bao giờ c̣n có thể hét được nữa... Những ư nghĩ vụt qua đầu Chi trong một chớp mắt làm nàng sợ hăi đến lạnh lẽo cả người. Một lúc sau đó, đến giờ phải cho lăo uống thuốc, Chi bước vào pḥng lăo, nh́n cái khuôn mặt khô đét ch́m khuất giữa lớp chăn ấy bằng cái nh́n sợ hăi của một kẻ phạm tội. Cái tội giết người tư tưởng, dù là một loại Mercy Killing cũng ở lại trong đầu như một vệt đen không cách ǵ tẩy xóa. Chi đă dày ṿ ḿnh về cái vệt đen mà nàng tự vẽ lên trong đầu ấy trong rất nhiều đêm dài. Chi khổ sở v́ đó là một điều mà nàng không thể nói với ai, kể cả với Henrietta và Grace. Nàng cứ tự hỏi, có khi nào, có một giây phút nào chúng nó có những tư tưởng tương tự như vậy trong đầu không? Chẳng hạn như khi Henrietta, một con nhỏ táo bạo, hành động trước khi suy nghĩ, nói rất khẽ bên tai nàng, tao thấy Gloria đă già quá rồi để phải sống thêm nữa và mộng thêm nữa những giấc mộng đẹp buồn rầu như vậy.

 

Con Marta có một lần ghé sát tai Monpavio hỏi: “Hey, Monpavio, c̣n Number three là cái ǵ vậy?” Không biết lăo có hiểu câu hỏi hay không mà chỉ biết rằng lăo lồng lộn lên chửi rủa bằng tiếng Ư, hai tay lăo quơ múa tứ phía, lăo chửi xối xả như nước chảy, chửi dữ dội đến nỗi cuối cùng Marta hoảng sợ chạy lên báo rằng nó lỡ đùa làm Monpavio giận và bây giờ không biết cách ǵ để làm lăo nguôi. Đáng tiếc rằng Marta lại báo cáo với một cô y tá trời đánh như Henrietta, Henrietta cười ha hả: “Có ǵ đâu, để mặc cho lăo chửi cho nó... nở phổi. Mày chỉ cần coi chừng bà Beth thôi chứ tao th́ dễ lắm. Mày không hỏi lăo câu đó th́ cũng có lúc sẽ có đứa khác hỏi. Tao hiểu mà...”

 Grace ngồi bên cạnh nghe Henrietta, giơ hết hai tay lên kêu trời, Henrietta quay lại:

 - Mày sợ lăo la lối quá sẽ lăn ra mà chết mất hả? Đừng có ngốc quá đi. Coi, suốt ngày lăo có được nói năng ǵ đâu ngoài mấy cái numbers dơ dáy của lăo. Shift ban ngày tụi nó đâu có th́ giờ để chọc cho lăo nói đâu, mà tụi therapists th́ cũng chịu thua không tới gần lăo được. Chỉ có tụi ḿnh là tương đối... hiểu lăo th́ cũng nên làm phước tập cho lăo nói không thôi sẽ có ngày lăo quên mất cả tiếng Ư luôn th́ khổ. Lăo có xuống địa ngục hay lên thiên đàng th́ cũng phải biết nói một thứ tiếng ǵ đó để người ta c̣n phân biệt được quốc tịch lăo chứ.

 Không căi lại được Henrietta, Grace quay qua đe dọa:

 - Mày có dám nói như vậy trước mắt bà Beth không?

 Henrietta nhún vai bỏ đi:

 - Bộ mày cho là tao... ngu lắm sao!

 

 Ở pḥng 120, Marie và Edna đang bắt đầu chương tŕnh căi nhau hằng đêm của hai mụ. Pḥng ấy có ba người nhưng Cecile coi như không đáng kể v́ mụ không gây ra phiền hà rắc rối ǵ ngoài cái tật nghêu ngao hát và hát thật lớn suốt cả ngày. Mỗi sáng sau khi được đánh răng rửa mặt thay quần áo rồi thẩy lên xe lăn, đẩy ra pḥng ăn chờ bữa điểm tâm, mụ bắt đầu hát vang rền cho đến bữa ăn trưa. Sau bữa trưa, mụ được đẩy trở về pḥng ngủ một giấc ngắn cho đến khoảng hai giờ chiều, rồi từ đó mụ lại tiếp tục hát cho đến chín giờ tối là giờ lên giường ngủ. Mụ không những được gọi là con chim sơn ca, đối với Chi th́ đây là loại sơn ca bị nhốt trong lồng nhưng vẫn hót cho đến khi nhỏ hết giọt máu cuối cùng ra khỏi buồng phổi héo khô, mụ c̣n được gọi là người nhạc sĩ có khả năng sáng tác nhanh nhất và khỏe nhất v́ tất cả mọi lời lẽ người ta nói vào tai mụ, chẳng hạn: “Cecile, hôm qua mụ ngủ ngon không?”, hay: “Cecile, mụ chưa ăn hết phần điểm tâm mà!...” đều được mụ lập tức lập lại nguyên văn và phổ thành nhạc với âm giai du dương trầm bổng. Nhưng với Marie và Edna th́ cuộc đời không du dương với đầy nhạc điệu như thế. Hai mụ này, ban ngày là đôi bạn khắn khít nhất đời, có mặt bên nhau ở bất cứ mọi nơi, bất cứ mọi lúc, ngồi cạnh nhau trong pḥng ăn, đẩy về pḥng ngủ cùng lúc, trả lên giường ngủ cùng giờ. Nếu ở trong pḥng th́ Marie bấm đèn liên tu bất tận, không phải để đ̣i hỏi điều ǵ cho mụ mà là để cho Edna: “Edna nó cần thêm một ly sữa nữa.” “Thay tă thay váy cho Edna đi, nó mới tiểu ướt hết nữa rồi đó!”, “Không, không được đút thức ăn cho Edna như vậy, nó sẽ mắc nghẹn cho mà coi, phải đút từng muỗng nhỏ thôi, và đút vào bên mé trái, v́ cái răng hàm bên mặt của nó đang đau”... Marie không những là bạn, là chị, là cô giáo, là mẹ Edna mà mụ c̣n kiêm luôn cả công việc làm luật sư cho Edna nữa:” Con step-daughter của Edna vừa bán mất cái nhà của chồng nó để lại, con nhỏ đó nó không có quyền ǵ về cái nhà đó hết. Thằng cha luật sư làm ẩu. Tao sẽ gọi luật sư của tao kiện vụ này cho nó...” ...Nhưng đến khi đêm xuống, khi cả hai đă được đem lên giường ngủ và bắt đầu thiu thiu ngủ th́ hai mụ biến thành hai mụ hàng xóm không thể đội trời chung. Edna ngủ hay trở giấc, hay khóc nỉ non gọi tên con gái mụ trong giấc ngủ; “Victoria, Victoria...” và tệ hơn nữa, mụ hay bấm đèn để hỏi bây giờ là mấy giờ, bây giờ là ngày hay đêm, bây giờ Victoria nó ở đâu... Marie choàng dậy hét lên:”Con Victoria của mày nó đang ngủ, nó đang ở nhà, nó đang ở nhà nó, mày im đi, im đi, im miệng đi...” Cứ như thế khoảng mười lăm phút th́ câu trả lời của Marie sẽ là:”Con Victoria khốn kiếp nó chết rồi, nó chết lâu rồi...” Edna tức khắc gào lên ầm ĩ và Marie th́ tiếp tục hét với cái giọng the thé của mụ, im đi, im đi, im miệng đi... Cứ như thế hai mụ kéo dài cho đến khi nào một trong hai mệt ngủ lịm đi th́ trận chiến được coi như tạm chấm dứt để lại bắt đầu bằng một sáng ngày mai thắm thiết t́nh chị em. Henrietta th́ cực chẳng đă mới chịu bước chân vào pḥng này, nó luôn miệng lập đi lập lại, mai mốt tao lấy chồng mà mụ mẹ chồng tao có cái giọng the thé như Marie th́ tao thề sẽ chỉ nói với mụ hai câu trong đời: Hi và Bye!

 

Trông thấy Chi bước vào, Marie vớ lấy:

 - Chi, Chi, tao phải được đổi qua pḥng khác mới được. Tao không thể nào nằm thêm ở cái pḥng này với Edna thêm một đêm nào nữa. Nó làm tao điên mất... Chi...

 Chi với tay tắt ngọn đèn đầu giường soi chói chang trên sống mũi khoắm và những nếp nhăn như những lượn sóng nhấp nhô trên trán Marie:

 - Sao mụ không tắt đèn đi. Để thế này chẳng trách mụ không ngủ được. Đổi đi pḥng khác th́ rồi mụ cũng lại đ̣i đổi trở về v́ mụ nhớ Edna, mụ lo không có ai khuyên lơn nhắc nhở Edna. Mụ cứ đổi đi đổi về như vậy mấy lần rồi nhớ không?

 Marie nhỏm dậy:

 - Tao thề lần này tao sẽ không đ̣i trở về nữa. Tao chán nó lắm rồi, tao chán cái con Victoria khốn kiếp nào của nó lắm rồi.

 Chi bật cười:

 - Tốt hơn là mụ nên để cho Edna rên rỉ một chút rồi mụ sẽ ngủ lại ngay. Nếu mụ gây gổ th́ Edna cũng sẽ thức mà gây với mụ suốt đêm. Cứ như vậy hoài th́ cả hai cùng mệt. Và mụ th́ sẽ không được đổi pḥng nữa đâu, cũng sẽ không có thuốc ngủ hàng đêm nữa đâu. Tôi lập lại, không đâu.

 Marie tiu nghỉu như đứa trẻ không ṿi được quà. Biết là không thay đổi ǵ được, mụ quay qua yêu sách:

 - Tao muốn uống một ly sữa. Tao khát quá. Một ly nhỏ nữa thôi, và tao cần thêm một tấm chăn nữa, một tấm chăn mỏng thôi. Đêm nay trời lạnh quá Chi. Chi coi ḱa, mày làm ơn kéo màn cửa sổ lại hết cho tao nghe. Tao không chịu được cái thứ ánh trăng này đâu. Nó lạnh tới tận xương tao, tới óc tao...

 - Màn đă kéo kín hết rồi Marie. Mụ thử quay mặt vào trong đi. Đừng nghĩ tới trăng, cũng đừng nghĩ tới Edna nữa. Nào đếm đi. Một, hai, ba. Marie, Marettie. Một, hai , ba. Marie, Marettie...

 - Marie đă quay mặt vào trong, bật lên cười, tiếng cười úp trong gối chận bớt cái âm the thé của mụ biến thành dễ thương như tiếng cười của một cô bé ngủ mơ. Mụ th́ thào nói tiếp trong chiếc gối trong khi Chi rón rén bước ra.

 - Sao có lúc mày hiền có lúc mày dữ. Có lúc mày thương tao cũng có lúc mày ghét tao... Chi Chi... Nhưng lúc nào tao cũng thương mày hết v́ mày lo cho tao, mày nói chuyện với tao nhiều hơn là con cháu tao nói chuyện với tao. Có nhiều đêm thức dậy bấm đèn chỉ thấy mày tao buồn quá. Tụi nó bỏ tao hết rồi Chi Chi...

 

 Bên cạnh giường Marie và Edna là một cặp hết sức tương xứng khác. Tính chất tương xứng thoạt đầu được xếp trên tính ngoan đạo của cả hai mụ, Madalena và Pamela. Hai mụ được xếp cùng pḥng vào cùng ra sức trang hoàng bày biện góc tủ đầu giường của ḿnh để nói lên niềm tin tưởng về sự cứu rỗi của tôn giáo. V́ cũng tham lam trong việc bày tỏ niềm tin ấy và cũng không thống nhất với nhau về một giới hạn tối thiểu để giữ cho căn pḥng một vẻ ḥa hợp nh́n trên phương diện thẩm mỹ nên kết quả là căn pḥng hai mụ có một vẻ bề bộn khó thở với tranh ảnh tượng Đức Mẹ, Chúa Hài Đồng, thiên thần, kinh thánh, tràng hạt và ṿng hoa. Thêm vào đó, Madalena xếp bên cạnh giường mụ ba chiếc ghế, trên ba chiếc ghế ấy được chất khăn trải giường, khăn mặt và khăn tắm đủ dùng cho hai mụ trong ṿng một tháng. Không có thế lực nào trên đời có khả năng dẹp bỏ của mụ đống khăn ấy đi, và cũng không ai có thể lén cất dẹp bớt đi của mụ, dù chỉ một chiếc khăn mặt nhỏ được thử cất dấu đi vào ban đêm. Mụ đếm đi đếm lại đống khăn ấy hàng đêm, sau giờ cầu kinh vào lúc hai giờ khuya của mụ. Mỗi ngày, sau khi phải dùng một bộ trải giường, một chiếc khăn nhỏ, mụ bấm đèn đ̣i cho được một bộ khăn khác mang tới, giống như bất cứ một kẻ đầu cơ biển lận nào trên cơi đời, lúc nào cũng nơm nớp lo sợ đống của cải của ḿnh sẽ hao hụt mất mát đi. Ngoài cái tật hơi phiền hà đó, nói chung Madalena là một mụ già vui tính, dễ thương và Chi thích nói chuyện với mụ hàng đêm, sau giờ kinh nguyện bất di bất dịch vào lúc hai giờ khuya. Mụ Madalena nói rất quan trọng trong khi Chi chỉ đùa và mụ không hiểu ư nghĩa cách đùa của nàng nhưng cả hai vẫn nói chuyện với nhau hàng đêm và nếu đêm nào Chi tới trễ, mụ thức đợi nàng, bấm đèn gọi cho được Chi tới để lại nói với Chi từng ấy câu, từng ấy chữ và để Chi cười xoà chúc mụ ngủ lại cho ngon.

 - Mày tốt lắm, ngoan lắm, Chi. Good girl. Tao đă cầu nguyện và sẽ tiếp tục cầu nguyện măi cho mày. Chúng ta sẽ gặp nhau ở trên thiên đàng.

 - Cám ơn Madalena, nhưng tôi mới vừa ở địa ngục trốn ra đây mà.

 - Đừng có đùa, địa ngục như thế nào, kể tao nghe coi.

 - Không được đâu, tôi mà kể ra th́ mụ sợ chết mất. Thôi tốt hơn hết là mụ đừng biết v́ mụ cũng sẽ không bao giờ có dịp xuống đó đâu.

 - Tội nghiệp Chi nhỏ bé. Tao sẽ cầu nguyện cho mày lên nước thiên đàng.

 - Cám ơn mụ lần nữa, nhưng thiên đàng của mụ màu ǵ mới được. Đỏ hay xanh?

 - Oh, tao... tao không biết nữa. Có lẽ là nhiều màu lắm...

 - Ok, màu ǵ cũng được hết, chỉ riêng có màu đỏ là tôi chê nghe. Tôi biết rơ thiên đường đỏ lắm rồi...

 Mắt mụ mở to ngơ ngác nh́n Chi. Thoạt đầu th́ mụ c̣n hỏi cố cho bằng được nhưng sau này th́ cứ nói đến đây là Chi lại cười ngặt nghẽo, ấn đầu mụ nằm xuống.

 - Nhưng mà thôi, chuyện đó dài lắm, kể đến hàng ngàn đêm cũng không hết đâu. Mụ đi ngủ đi là hơn. Good night...

 

 Bên cạnh giường Madalena, Pamela nằm ngửa, hai chân co lại chống trên nệm, hai tay chắp trước ngực với chuỗi tràng hạt, mụ ngủ say sưa. Kiểu ngoan đạo của mụ không ồn ào với những bài kinh nguyện nửa khuya như Madalena nhưng gây phiền toái cho người chung quanh hơn. Cuốn Tân Ước và xâu chuỗi hạt không lúc nào rời tay, ban ngày ở trên xe lăn, ban đêm ở trên giường, một tay mụ lần chuỗi, một tay giở từng trang sách, mụ đọc ŕ rầm những hồi kinh bằng cái giọng đều đều đều đều. Lúc nào t́m được người nghe mụ nói, mụ nhanh nhẹn khoác tràng hạt vào cổ, cánh tay dang rộng, bàn tay ngửa lên trời. Mụ nói về cuộc đời, sự hi sinh và những phép lạ của Chúa. Dù người nghe mụ không tỏ ư phản đối hoặc nghi nghờ ǵ, thỉnh thoảng mụ vẫn ngưng lại, mở cuốn Tân Ước mà mụ nói là mụ đă giữ từ 30 năm qua, lật đến đúng một trang nào đó. Rồi cặp kính trễ xuống mũi, mụ bắt đầu đọc, mụ đọc cho đến lúc chợt nhận ra rằng mụ già ngồi nghe mụ nói, nạn nhân của mụ đă ngủ gà ngủ gật hay đă lẳng lặng đẩy xe bỏ đi nơi khác tự bao giờ. Thường th́ những bài thuyết giảng của mụ bị chấm dứt một cách không lấy ǵ làm khích lệ như thế, và thường th́ mụ lại nhún vai, hai cánh tay mở rộng, lắc đầu như tội nghiệp cho những tâm hồn chưa t́m thấy sự cứu rỗi, rồi lẳng lặng đẩy xe trở về pḥng. Không hiểu sao Chi cứ cảm thấy trong cái kiểu thuyết giảng của mụ có một vẻ ǵ hết sức giả trá và nàng không đùa được với mụ như đùa với Madalena và những bài kinh nguyện ồn ào của mụ. Pam có cái dáng nằm ngủ không mấy đẹp đẽ, mụ luôn nằm thẳng, hai chân co lại chống trên nệm dang rộng thành một góc 120 độ, có khi rộng hơn nữa. Cái kiểu nằm chống chân như thế cùng với tấm chăn phủ trùm lên tạo thành một ṿm chăn gối kềnh càng làm cho giường mụ lúc nào cũng có cái vẻ bề bộn khác hẳn với vẻ phẳng phiu ngăn nắp vẫn thường ǵn giữ ở mọi giường bệnh khác. Henrietta gọi kiểu nằm của mụ là kiểu Woman at birth và nó thách Grace t́m ra được cái tên nào thanh tao, chính xác và gợi h́nh hơn. Dĩ nhiên là Grace chịu thua. Chi nghĩ giá Henrietta là người Việt và sính dùng chữ Hán Việt chắc chắn nó sẽ đổi tên kiểu nằm của mụ Pam thành kiểu “lâm bồn”, nghe vẫn chính xác như thường mà lại có thừa thanh tao. Cho đến một đêm kia như thường lệ, con Elsa mở chăn mụ để xếp hai chân mụ lại cho xuôi, hoảng hốt thấy mụ cầm cứng một vật ǵ đó đă được thọc sâu vào cửa ḿnh, nét mặt ngủ mê tràn trề hoan lạc. Elsa cắm đầu cắm cổ chạy lên Nurse’s Station báo cáo. Phải có Chi và Grace đứng hai bên giường giữ chặt chân tay mụ, Henrietta mới rút được vật ấy ra khỏ mụ và người ta nhận ra được đó là một điếu x́ gà. Pam la hét vùng vẫy điên cuồng như một con thú dữ, không phải đau mà v́ hổ thẹn quá hoá thành giận dữ. Bảy giờ sáng ngày hôm sau, Shift buổi sáng vừa vào, câu chuyện điếu x́ gà của mụ Pam đă được truyền đi nhanh như điện giật. Nguyên một vùng Nurse’s Station toàn đàn bà con gái rúc rích những tiếng kêu trời, những tiếng ha hả cười rúc rích cười ngặt nghẽo cười đỏ mặt tía tai. Bà Margaret có lẽ cũng đă giấu tia cười sau cặp kính dày cộm, đập tay xuống mặt bàn, đi thẳng vào vấn đề trách nhiệm: “Các cô nào trực pḥng đó sáng và chiều hôm qua? Tại sao Pam lại có được điếu x́ gà? Tại sao?” Đám con gái thoắt một cái ngưng bặt hết tiếng cười, lảng đi hết, ra cái điều bận rộn mỗi người một việc. Henrietta sau khi bấm thẻ ra về sớm hơn thường lệ, c̣n cố ném lại được một câu: “Tôi không hút x́ gà, Maggie. Có Chúa chứng giám.” Phải vài ngày sau, khi được thân nhân Pamela xác nhận, người ta mới biết rằng chính ông con trai của mụ đă vào thăm vào buổi chiều hôm trước đó; hôm sinh nhật mụ và để lại điếu x́ gà v́ mụ năn nỉ rằng mụ thích ngửi cái mùi thơm dễ chịu của loại x́ gà ngày xưa chồng mụ hay hút. Mụ hứa đi hứa lại với người con trai rằng mụ sẽ chỉ cầm ngửi chơi thôi chứ không đốt hút. Lại một lần nữa, Henrietta nói với Chi và Grace rằng từ nay nó đổi tên kiểu nằm của mụ Pam thành kiểu “X́ gà”, rằng Grace và Chi sẽ không thể phản đối ǵ được cả v́ không ai có thể phủ nhận được cái mùi thơm nhẹ nhàng lịch sự và đắt tiền của x́ gà. Trong ṿng hai tuần lễ sau đó, Pamela ở trong t́nh trạng giận dữ kích động chưa bao giờ xảy ra trong suốt thời gian ba năm qua của mụ ở đây. H́nh như mụ phẫn nộ với cả cuộc đời v́ đời đă khám phá ra cái tṛ khoái lạc cuối đời của mụ. Sau đó th́ mụ rút sâu vào trong góc pḥng có tranh ảnh tượng, quyển Tân Ước, chuỗi hạt và những bài kinh nguyện rầm ŕ của mụ. Riêng những bài thuyết giảng lớn tiếng với mọi người chung quanh th́ từ đó không bao giờ c̣n xẩy ra nữa.

 

Đối diện với pḥng Pamela là pḥng Ophelia và Oberg, Chi thích gọi tên Ophelia Ophelia. Cái tên nghe cổ kính, đẹp và buồn như tên một nhân vật kịch Shakespeare. Lần đầu tiên nghe Chi nói như thế, Ophelia rưng rưng nước mắt cầm tay Chi nói: “Cảm ơn Chi, lâu lắm rồi, kể từ năm chồng tao chết đi, không ai c̣n nói với tao những điều tương tự như thế cả. Chữ nghĩa mỗi ngày nó cũng một thay đổi đi, ở thời này, không c̣n ai đặt tên con gái như thế nữa... “ Tuy không có cái vẻ đẹp trầm tư của de Beauvoir như Katrina nhưng Ophelia mới chính là người có những hoạt động tinh thần phong phú nhất. Mụ là một trong những bệnh nhân c̣n tỉnh táo và trí thức nhất. Sách vở tạp chí chất đầy trên tủ mụ. Những cuốn sách, những cuốn mẫu thêu, sách dạy móc crochet, dạy nấu ăn, những cuốn album và những cuốn sổ chi tiêu tiền chợ, tiền điện nước... tất cả đều già hơn Chi hằng chục năm tuổi, đều xa lạ, xưa cũ, vàng úa và mỏng manh cơ hồ như sẽ tan mất thành bụi bất cứ lúc nào. Được hỏi rằng quả thật sách vở th́ cũng nên giữ nhưng sổ chi tiêu th́ c̣n giữ làm ǵ, mụ trân trối nh́n người hỏi tựa như kẻ ấy vừa hỏi một điều ngu xuẩn nhất đời rồi lẳng lặng lôi một trong những cuốn sổ ấy ra, lật giở đến một trang nào đó, dí sát tận mặt kẻ ngu xuẩn: “... Ngày - tháng - năm - một hộp kẹo chanh 75 xu. Đưa Tommy đi học lần đầu... Ngày - tháng - năm - Billy quên trả tiền nước. Cúp nước nửa ngày. Cả nhà phải đi ăn tiệm. 8 $ 47 xu... Ngày - tháng - năm - Bỏ quên hộp xà bông 20 lbs ở tiệm giặt. Quên luôn cây dù mới mua 3 $ 28 xu. Trở lại t́m không thấy. Billy nói ḿnh ngốc. Căi nhau... Ngày - tháng - năm - Billy nhặt hết tiền lẻ trong ví ḿnh, nói để mua thuốc lá. Buổi chiều Kim điện thoại nói Billy mua cho con Sue một bông hồng. Căi nhau... Ngoài ra, mụ c̣n giữ kè kè bên ḿnh một chiếc ví da lớn và luôn luôn mang nó theo mỗi khi bước chân ra khỏi pḥng, giống như bất cứ người đàn bà lịch sự nào trên cơi đời luôn luôn bước ra đường với chiếc ví nhỏ trong tay. Chỉ khác là trong chiếc ví của mụ không có giấy tờ tùy thân cũng không có tiền bạc mà chỉ có những cây son cụt đầu, những cây bút ch́ kẻ mắt gẫy, những lọ nước hoa cạn khô và vô số thứ giấy tờ lỉnh kỉnh, coupon, bill, thiệp Giáng sinh, Sinh nhật... lẫn giữa những mảnh giấy viết khoáy của chồng mụ, một ông Billy quá cố nào đó đă bỏ mụ mà đi từ mười mấy năm xưa. Bên cạnh chiếc ví gia bảo và đám sách báo mà Ophelia nói rằng mụ sẽ giữ cho đến chết, mụ c̣n giữ được một thói quen rất dễ thương và rất trí thức khác. Mụ viết nhật kư. Ophelia có một quyển sổ dày cộm rách mướp mà trong đó mụ ghi lại tất cả những điều, những sinh hoạt xảy ra hàng ngày. Người ta có thể rất dễ h́nh dung ra được rằng đó là một quyển nhật kư rất đáng chán v́ tất cả những điều được ghi lại là những điều gói trọn giữa bốn ṿng tường trắng, trôi đi theo một thời khóa biểu bất di bất dịch sáng trưa chiều tối ngày đêm. Cả những cơn mưa buồn rầu chờ đợi thao thức cũng trôi đi như thế. Lẳng lặng không ngày tháng không thứ bảy chủ nhật thứ hai thứ ba, ngày nào cũng giống như nhau cũng tiếp tiếp không rơ rệt v́ cũng dài hai mươi bốn tiếng... ;... Ngày tháng năm... Điểm tâm có trà, sữa, nước cam, trứng và một miếng bánh ḿ. Buổi trưa nước cam, trà, súp, một miếng thịt chiên. Buổi tối chắc cũng sẽ không khác ngày hôm qua. Mong rằng họ sẽ dọn một thứ ǵ đó để nuốt, một thứ ǵ đó không khó nhai quá... Ngày tháng năm... Tommy và Elliot nói sẽ đến đây trước bữa ăn tối. Mong rằng chúng nó sẽ đến sớm. Mẹ mong các con. Cầu nguyện cho các con. Có lẽ... ḿnh muốn có một chiếc gương nhỏ để trong ví, một đôi giầy khác, hai đôi giày này cũ quá rồi... Ḿnh c̣n muốn ǵ nữa không... có thể... thuốc lá chăng?... Nếu chúng nó không cấm ḿnh... Ngày tháng năm... Tommy và Elliot đă không tới tối hôm qua. Có chuyện ǵ không? Hôm nay chúng sẽ tới không? Hăy tới, hăy tới Tommy. Mẹ cần con biết bao... Ngày tháng năm... Món thịt cừu tối nay khó nuốt quá. Ḿnh đă ăn cả trái táo của ḿnh lẫn trái táo của Oberg. Hôm nay h́nh mhư lạnh hơn hôm qua vài độ. Chắc chắn ḿnh sẽ nói Tommy mua cho ḿnh một đôi giày mới... Tối mai chắc nó phải tới...

 

Ophelia cao 5ft 8, dáng gầy và lưng rất thẳng. Chứng bệnh osteoporosis hành hạ vào làm c̣ng lưng một phần ba bệnh nhân phụ nữ ở đây không ảnh hưởng chút nào đến mụ. Mỗi tối mụ và Gloria thường ngồi cạnh nhau ở TV Room, bấm hết từ đài này sang đài khác nhưng cứ đến khoảng 11 giờ 30, khi mụ vừa chán phần tin tức hằng ngày ở các đài và Gloria cũng vừa cúi xuống ngủ gục, Ophelia bỏ đứng dậy, một tay kẹp chặt chiếc ví dưới nách, một tay vịn vào tường, đi lần lần từng bước một trở về pḥng... Cứ bị trêu chọc v́ những thứ đựng trong ví, Ophelia rầu rầu nói một thôi một hồi:

 - Tao không có tiền đâu. Ở đây người ta không có tiền đâu mà chỉ có th́ giờ thôi. Mà th́ giờ th́ biết làm ǵ cho hết nên tao cất bớt vào trong ví này vậy. Các cô có cần th́ cứ đến lấy mà dùng đi, dùng hết đi kẻo không kịp hối tiếc. Nào lại đây, lại đây, ta cho Grace thêm th́ giờ để yêu, Henrietta thêm th́ giờ để ca hát, Chi thêm th́ giờ để thương nhớ về đất nước xa xăm của nó... Nào lại đây... Tất cả các cô gái non trẻ kia lại đây...

 

Với cái dáng cao gầy, tấm lưng thon thẳng trong những chiếc áo ngủ hoa dài lướt thướt, nh́n từ phía sau lưng trông Ophelia cũng c̣n cái vẻ đẹp của một thiếu phụ c̣n xuân với chiếc ví da đựng thời gian và những trang nhật kư như một nhân vật vừa bước ra từ những vở kịch Shakespeare ấy đă phải sống chung từ năm năm qua với Oberg. Thật ra Oberg năm nay 79 tuổi, trẻ hơn Ophelia nhưng vào đây từ trước Ophelia và bệnh hoạn hơn Ophelia. Mụ giống Sylvia ở chiếc bụng vĩ đại nhưng trông mụ nặng nề hơn cả Sylvia v́ mụ thấp người hơn. Và, cũng như Sylvia, phải có ít nhất hai người mới trở ḿnh được cho mụ ở trên giường và ít nhất ba người để đem mụ từ giường ra xe lăn hoặc từ xe lăn trở về. Từ dạo Giáng Sinh, không biết có ai đó đem cho mụ một con búp bê và mụ ôm rịn nó bên người, đem theo nó vào pḥng tắm, pḥng ăn, ôm nó lên giường ngủ. Đó là một con búp bê mà mọi người đều xác định là con gái v́ mái tóc bạch kim dài óng ả và chiếc váy đầm màu hồng của nó, nhưng Oberg th́ có lẽ v́ nghe Ophelia nhắc măi đến ông con trai Tommy nên nhất mực gọi con búp bê là Tommy. Nó là Tommy của tao. Tommy như thế sớm trở thành một con búp bê bất hạnh. Chỉ trong một thời gian ngắn ngủi, mái tóc bạch kim của nó biến thành vàng xỉn tả tơi, chiếc váy đầm hồng th́ v́ phải theo Oberg vào pḥng tắm quá nhiều nên cuối cùng được bọn Aides cởi luôn ra cho tiện việc. Chiếc miệng hồng nhỏ với cặp răng cửa xinh xắn th́ v́ được Oberg đút cho ăn mỗi ngày ba lần nên không lúc nào được sạch sẽ, cereals khô dính lem luốc trên tóc trên má, vướng mắc vào trong kẽ răng hốc miệng của nó. Buổi tối, khi lau rửa cho Oberg để đưa mụ lên giường ngủ, người ta cũng phải lau rửa luôn cho Tommy. Oberg xoay người nằm nghiêng ôm cứng lấy con búp bê nhỏ bé, vạch nhét chiếc vú nhăn nheo khô quắt vào miệng nó, bú đi bú đi bú đi con... Không thấy con búp bê phản ứng ǵ, một lúc sau, mụ đổi chiếc vú khác vào miệng nó, tiếp tục câu ru ơi hời, bú đi bú đi bú đi con... Oberg cho con búp bê bú như thế khoảng từ hai mươi phút đến nửa tiếng th́ ngủ thiếp đi. Con Tommy nằm bẹp dí dưới bụng mụ. Một tay mụ vẫn chặn ngang người nó, tay kia mụ bỏ ngoặt về phía sau, ngón tay trỏ thọc vào hậu môn. Cứ mỗi hai tiếng đồng hồ th́ người ta trở ḿnh cho mụ một lần và mụ cũng đổi ngón tay trỏ trong động tác ấy một lần. Kết quả là gần như sáng nào hai ngón tay trỏ của mụ và mắt mũi con Tommy cũng dính ít nhiều phân. Những biện pháp ngăn ngừa như chận tay mụ xuống dưới chăn hay mang bao tay cho mụ đều không mang lại kết quả ǵ. Chỉ có cách cột tay mụ vào thành giường là tương đối có kết quả nhưng lại không có ai nỡ cột tay mụ hằng đêm và cũng không có ai đủ kiên nhẫn cột đi cột lại mỗi hai tiếng đồng hồ như thế. Sức nặng quá mức trung b́nh và những đầu ngón tay vấy phân tốn công tắm rửa của Oberg biến mụ thành một trong những assignment nặng nề mà sáng nào các cô Aides cũng tỵ hiềm nhau để khỏi phải nhận lănh, và không ai trong những lúc phải lau rửa hai đầu ngón tay vấy phân ấy của mụ mà không kèm theo những lời đay nghiến dằn vặt. Oberg lẳng lặng đón nhận những lời đay nghiến dằn vặt ấy bằng đôi con mắt lờ đờ vô cảm, chiếc cằm lởm chởm râu và chiếc miệng há hốc hít thở từng cơn như phân trần ai oán. Nh́n mụ người ta rất dễ dàng nhận ra tính chất tương đồng giữa những đứa trẻ sơ sinh và những người rất già nua mà sinh hoạt hằng ngày giới hạn trong nhu cầu vận dụng những khả năng b́nh thường bằng năm giác quan, ăn ngủ đi đứng khóc cười hít thở. Tất cả có vẻ như là một cái cớ để chờ đợi thời gian trôi qua.

 

Có một lần, con búp bê Tommy trần truồng của mụ rơi từ trên xe lăn xuống đất đúng lúc Maria đẩy chiếc xô lau nhà đầy nước đi tới. Con búp bê bị cán dẹp đầu. Chiếc đầu cao su chỉ trong chốc lát lại tṛn xoe như cũ nhưng Oberg ôm lấy con búp bê mà khóc lóc thảm thiết, Tommy Tommy con ơi. Tiếng khóc cũng kể lể ai oán như tiếng khóc bị t́nh phụ của Katrina. Hơn thế nữa, mụ đẩy con búp bê lên Nurse’s Station đ̣i băng bó cho bằng được chiếc đầu và đ̣i khám bệnh chích thuốc cho nó. Bà Margaret bỏ công ngồi bên mụ khoảng nửa giờ, giải thích cho mụ hiểu rằng con Tommy chỉ là một con búp bê bằng nhựa, rằng chiếc đầu nó đă lành lặn như cũ không cần thuốc men ǵ hết. Vô ích. Mụ cứ khóc lóc nỉ non như đâm như chích vào tai từng người. Cuối cùng bà Margaret đành phải làm ngơ để cho một cô y tá nào đó quấn vào đầu con búp bê mấy ṿng băng trắng kín mít và chích vào tay nó mấy cc nước để mụ im miệng. Nhớ chiếc đầu băng bó ấy mà mụ không đem con búp bê vào pḥng tắm trong khoảng một tuần lễ. Sau tuần lễ ấy mụ đem nó trở lên, đ̣i gỡ băng và khám bệnh lại. Margaret th́ cứ lắc đi lắc lại măi chiếc đầu đă xù tóc của bà ta... “Chúng ta có bổn phận phải đưa bệnh nhân trở về trạng thái b́nh thường bằng cách giải thích cho họ hiều, bằng định nghĩa b́nh thường và với lư lẽ đơn giản. Chúng ta đă không làm được như thế mà phải nghe theo mụ, quấn băng vào đầu con búp bê th́ thật là khôi hài. Thật là khôi hài...”

 

 Căn pḥng cuối cùng, căn pḥng nằm xa tít tận cửa sau và ít cần tới sự chăm sóc nhất là pḥng của mụ Rose. Nếu có lúc người ta đặt tên bệnh nhân theo một sổ cá tính hay bệnh trạng riêng của từng người như người này điên nhất, người kia khó chịu nhất, người nọ tội nghiệp nhất th́ Rose được coi là bệnh nhân hạnh phúc nhất. Mụ có hai đứa cháu nhỏ. Không phải cháu mà là chắt mới đúng. Hai đứa bé khoảng năm, sáu tuổi mỗi tuần được mẹ chúng và bà ngoại chúng dẫn vào thăm Rose một lần. Những giờ thăm ngắn ngủi của hai đứa bé làm căn pḥng tràn ngập những tiếng cười ḍn tan, những câu chuyện ngây thơ và những tiếng hát non tươi bay cao vút như tiếng chim hót. Ngoài âm thanh, chúng c̣n mang theo cả một bầu trời màu sắc với những chiếc bong bóng h́nh trái tim xanh đỏ trắng vàng, những bức tranh vẽ trong lớp học họa h́nh người mặt mũi tṛn xoe, cầu vồng bảy màu, chim chóc thú vật biết nói và hoa lá cây cỏ biết bay. Chi yêu thích nhất những câu thơ nhỏ viết bằng bút ch́ đỏ như: Roses are Red. Violets are Blue. Sugar is Sweet. And so are You. Rose sung sướng thấy Chi đứng nh́n ngắm những bài thơ và những bức vẽ trẻ con ấy. Mụ dúi vào tay Chi những viên kẹo cũng tṛn to xanh đỏ tím vàng mà mụ để dành riêng cho hai đứa bé... Ăn đi ăn đi Chi... Người ta chỉ có thể ngậm những chiếc kẹo này khi người ta c̣n trẻ trung mà thôi. Chi bất đắc dĩ bỏ những viên kẹo vào túi để rồi khoảng mười lăm hai mươi phút sau, cần t́m kiếm một vật ǵ đó trong túi, chợt lôi ra những viên kẹo, nh́n ngắm cái màu sắc tươi tắn tṛn trịa của chúng mà nghĩ đến Rose. Mụ nói đúng, Rose, người ta chỉ có thể ngậm những viên kẹo này khi ḷng người ta c̣n trẻ trung thôi.

 

Đầu Rose rụng trơ không c̣n một sợi tóc nào. Ban ngày mụ luôn luôn đội một mái tóc giả màu hung điểm tô thêm bằng những chiếc kẹp cùng màu với màu áo mặc hằng ngày. Ban đêm mái tóc giả ấy được treo cẩn thận lên một chiếc móc ngay trên đầu giường, ở một chỗ vừa tầm tay để mụ có thể với lấy mà đội một ḿnh từ sáng sớm, không để bất cứ ai trông thấy mụ trong chiếc đầu trọc khô. Lần đầu tiên bước chân vào pḥng Rose, Chi đă rợn người bước tháo lui v́ mái tóc giả treo lửng lơ trên tường trong bóng đêm mờ trông y hệt như một chiếc đầu lâu lủng lẳng. Cái cảm giác rợn người muốn tháo lui đă được dẹp bỏ ngay nhưng cái cảm tưởng mái tóc giả giống y như chiếc đầu lâu lủng lẳng th́ không khi nào buông tha Chi. Và cũng v́ không có tóc nên Rose rất yêu quí mái tóc đen dầy dài mượt của Chi. Đi làm ban đêm, lười cuốn chải, lại càng không thể xỏa tóc lướt thướt, Chi luôn luôn búi tóc lên thành một búi lớn sau gáy. Rose th́ chỉ đợi dịp kéo Chi ngồi xuống giường, xổ tung mái tóc nàng ra, nâng niu những lượn tóc đen dài trong tay, miệng th́ thầm: ngày xưa tóc tao cũng dài như thế này, mượt như thế này, óng ả như thế này... Thời bây giờ tụi con gái không có đứa nào chịu nuôi tóc dài nữa... Chi cố giữ lấy mái tóc này nghe Chi nghe Chi...

 

 Tuy yêu mến Rose, tuy hiểu rằng tất cả mọi người, kể cả người được gọi là hạnh phúc nhất ở đây như Rose đều có ít nhất là một điều thiếu sót cần được bù đắp, tuy hiểu thấm thía cái mặc cảm của mái đầu sói trơ che đậy từ năm này sang năm khác bằng mớ tóc giả, Chi vẫn không thể nào chịu được cảm giác bàn tay mụ vuốt ve trên tóc nàng. Sống lưng Chi cứ rợn lên từng cơn mỗi khi những ngón tay mụ lần sâu trong gáy. Cái cảm giác vừa ghê sợ vừa buồn rầu vừa thương hại trộn lẫn vào nhau giữ Chi ngồi im lặng bên giường mụ hằng đêm. Cuối cùng Chi phải bỏ ra mười lăm phút mỗi tối trước khi đi làm để thắt bím chặt mớ tóc lại trước khi búi cao lên rồi gài thêm bằng một chiếc trâm bạc chạm trổ mua ở phố Tàu. Cái búi tóc kiểu cách cộng thêm hai lọn tóc mai buông lơi bên tai làm thành một kiểu làm dáng độc đáo và kiêu sa khiến mụ Rose không có can đảm xin xổ tóc Chi ra nữa, h́nh như mụ hiểu. Suốt mấy đêm sau khi thấy mớ tóc tai nịt chặt chẽ của Chi, mụ quay mặt vào trong tường giả vờ ngủ mỗi khi nàng bước vào. Nhưng chỉ được mấy đêm mà thôi. Mụ không có lư do ǵ để giận được Chi lâu. C̣n Chi th́ cố t́m cách để đền bù lại cho mụ nhiều hơn, ân cần và dịu dàng với mụ nhiều hơn. Thật ra th́ pḥng mụ vẫn là căn pḥng mà Chi rất ưa bước vào, nhất là vào buổi sáng sớm trước khi ra về, để nh́n ánh sáng sớm mai rực rỡ trên những màu sắc tươi hồng, khi mái tóc giả đă được đội gọn gàng trên đầu Rose, vào đúng vị trí b́nh thường của một mái tóc, những câu thơ trẻ nhỏ, quả bong bóng h́nh trái tim, mặt người tṛn xoe, chim muông biết nói, hoa lá biết đi và bộ bàn ghế nhỏ xíu cũng h́nh trái tim xanh đỏ tím vàng xếp ở góc pḥng. Kiểu bàn ghế thường thấy ở các kindergarten mà trên đó mụ Rose đặt đầy những chiếc khăn ăn bằng giấy màu xếp đủ kiểu rất đẹp mắt và công phu. Grace nói có lẽ ngày xưa mụ là một mệnh phụ thường xuyên đăi khách những bữa ăn không những ngon miệng mà c̣n rất đẹp đẽ và cầu kỳ. Henrietta trề môi: “Hứ, xếp khăn đẹp, cầu kỳ và nhanh như chớp thế kia th́ ngày xưa mụ chỉ có thể là... waitress mà thôi!”

 

 Khi Chi trở về Nurse’s Station th́ đồng hồ đă chỉ gần ba giờ rưỡi sáng. Henrietta đang cắm cúi bên đống hồ sơ bệnh lư, tay nó chống lấy đầu tựa như để đỡ cho chiếc đầu khỏi rơi gục xuống. Chi khoá tủ thuốc, ném chùm ch́a khóa lên mặt bàn, ngồi xuống bên cạnh nó:

 - Có ǵ không Henrie?

 Henrietta ngước lên, đôi mắt mệt mỏi:

 - Mày có giữ hồ sơ của Roger đấy không?

 - Có đây, tao cầm theo đây. Tao định đến 4 giờ cho lăo uống thuốc luôn thể... Sao vậy?

 Henrietta gặng lại:

 - Nghĩa là từ lúc 2 giờ đến giờ mày chưa trở lại pḥng lăo phải không?

 Chi gật đầu sốt ruột:

 - Ừ,... Mà sao?...

 Henrietta lắc đầu:

 - Không... Chắc cũng không có ǵ đâu... Mày coi lại coi. Bác sĩ của lăo đến thăm lần trước vào ngày nào... Tuần trước đứa nào viết lại Patient Care Plan cho lăo... Coi có loại PRN nào th́ cho lăo uống thêm đi... khỏi đợi tới 4 giờ nữa. Sổ của lăo mày cầm đi từ năy đến giờ nên tao không biết.

 Kiểu nói năng rối mù ngắt quăng của Henrietta làm Chi bắt đầu lo ngại. Nàng gằn nó:

 - Mày thấy lăo làm sao th́ nói cho tao biết ngay để tao xuống đó khỏi mất thêm th́ giờ, Henrie!

 Henrietta lại lắc đầu nữa:

 - Không, tao chỉ muốn coi lại hồ sơ lăo có ǵ lạ không... Lăo cứ ngồi lên nằm xuống măi không ngủ một chút nào. Vital signs th́ b́nh thường thôi...

 Thấy Chi c̣n đứng cau mày, nó hỏi tiếp:

 - Lăo hỏi mày đó. Đến ngay đi. Trời sắp sáng rồi c̣n ǵ. Mày cũng chưa lấy break nữa phải không?

 

 Chi ngừng bước trước cửa pḥng Roger, lắng nghe tiếng thở nặng nề mệt nhọc và ngắt quăng của lăo vọng ra. Nhịp thở ấy không giúp cho nàng đoán được rằng lăo đang thức hay đang ngủ. Lối nói ngập ngừng của Henrietta tuy làm Chi lo âu nhưng nàng vẫn không muốn đánh thức Roger dậy trước giờ uống thuốc b́nh thường v́ lăo là người rất khó dỗ giấc, thêm vào đó lăo cũng không thể ngủ ngày để bù vào giấc ngủ thiếu ban đêm. Chi thận trọng bước vào. Roger đang ngủ ngồi trên giường, hai chiếc gối kê sau lưng, chân co chân duỗi như đang dẫy dụa. Có lẽ Henrietta đă đỡ lăo dậy lúc năy cho lăo dễ thở. Đầu Roger gục xuống, lăo thở toàn bằng miệng, hơi thở ph́ pḥ nóng hấp. Chi đặt tay lên trán lăo, giật ḿnh thấy trán lăo, mặt lăo và cả người lăo đều ủ hơi nóng hổi ướt đầm. Nh́n xuống chiếc túi nước tiểu máng bên thành giường thấy màu nước tiểu trở vàng sậm, Chi vội vă kéo ngăn tủ t́m mấy chiếc ly nhựa nhỏ để lấy mẫu nước tiểu. Tiếng mở tủ gấp rút của Chi làm Roger choàng dậy, lăo chồm tới chụp cổ tay Chi thảng thốt: Chi. Chi đặt bàn tay c̣n lại lên tay lăo, như muốn ủ bàn tay sần sùi to lớn ấy trong tay ḿnh, cúi xuống dịu dàng:

 - Lăo thấy trong người thế nào, hả Roger?

 Roger cứ rướn tới, nói bằng hơi thở hớp hớp từ miệng như ngộp nước:

 - Có ǵ đâu Chi... Tao vẫn khỏe... khỏe...

 Chi vuốt ngược những sợi tóc dính bệt trên trán lăo:

 - Henrie nói năy giờ lăo không ngủ được chút nào...

 Roger lắc đầu:

 - Tao có ngủ rồi mà... ngủ... ngủ... rồi hồi đầu hôm... Tao... tao mới nằm mơ Chi ạ...

 - Lăo mơ thấy ǵ nào? Mơ ǵ mà không ngủ được nữa vậy?

 Roger co người lại:

 - Tao thấy lửa. Lửa cháy. Lửa lửa lửa bốn bề... Trời ơi...

 Chi giữ chặt tay Roger hơn nữa, thương cảm:

 - Roger. Quên những giấc mơ ấy đi. Quên đi Roger..

 Giọng Roger đổi năo nuột. Lăo thở ra từng tiếng một:

 - Tao... sắp. ..chết rồi... Chi...

 - Sao lăo cứ nói như vậy măi. Lăo đă hứa là lăo sẽ sống để nh́n thấy tôi già kia mà Roger...

 Roger vùng tay ra. Lăo vương chụp lấy vai Chi, lắc mạnh:

 - Không Chi. Chi... không kịp nữa rồi... Tao sắp chết mất rồi Chi... Tao biết mà Chi. Chi.

 Mắt lăo vụt đỏ ngầu. Hơi thở lăo dồn bốc lên nóng hấp trên mặt Chi. Nàng hốt hoảng gỡ tay lăo ra:

 - Roger. Roger. Để tôi đi lấy thuốc cho lăo uống nghe... Không có ǵ đâu... Chỉ là lăo nằm mơ đấy mà...

 

Roger không cần nghe Chi nói thêm bất cứ điều ǵ nữa. Những cử động giằng co bấu víu bàn tay của nàng dường như chỉ đem tới tác dụng truyền thêm sức mạnh cho lăo. Roger chụp ṿng hai tay ra sau lưng Chi, kéo siết lại, mặt lăo áp vào cổ nàng, rướn lên, tiếng lăo nghẹn từ trong cổ họng. Chi. Chi. Chi. Những sợi râu xám lởm chởm trên bộ mặt sần sùi dúm dó, hơi thở kḥ khè dồn dập và cả thân h́nh ướt đẫm của lăo đổ xấp vào người Chi. Chi chết cứng người. Cơn sợ hăi và kinh ngạc làm Chi tê điếng. Nàng nghe giọng ḿnh lạc rợn. Roger. Roger. Buông ra. Roger. Roger hốt nghiêng đầu qua như để nghe cho rơ những tiếng kêu của nàng rồi nhắm vùi mắt lại, nét mặt với đường may dài bên mép trái như thoáng cười kéo xệch lên trên thái dương. Chi vùng mạnh ra bằng hết sức b́nh sinh nhưng ṿng tay Roger ràng cứng như thép nguội. Chi bật khóc mím môi luồn tay ra sau lưng dùng hết sức mạnh của hai đầu ngón tay dồn xuống ngón tay cái bấm mạnh vào hai kẽ tay lăo, giữa ngón cái và ngón trỏ. Roger kêu ối lên, hai cánh tay thả rơi khỏi ṿng eo Chi nhưng mặt lăo rớt đổ luôn xuống ngực nàng. Thoạt tiên môi lăo chạm phải chiếc bảng tên Chi đeo trên ngực áo. Cái sắc lạnh của miếng kim khí chắc làm lăo khựng lại. Môi lăo rà qua đụng phải chiếc khuy áo nàng. Lăo ngậm luôn lấy chiếc khuy, nhằn nhằn trong miệng nửa như muốn tháo bung nó ra, nửa như muốn cắn nó vỡ ngấu nghiến. Chi cố xoay ngang xoay dọc, ngửa cổ về phía sau tránh hơi thở càng lúc càng dồn dập nặng điếng của lăo. Ḷng tràn ngập giữa cơn ghê sợ và ḷng giận dữ, Chi tát lia tát lịa vào mặt lăo, tát bằng hai tay, vừa tát vừa khóc nức nở, nước mắt tuôn đầm đ́a, vừa nhận thấy rơ ràng ḿnh đang làm một hành động có thể được gọi là abuse bệnh nhân. Nhưng vô hiệu. Roger vẫn ngậm chặt lấy chiếc khuy áo như thể chiếc khuy nhỏ bé ấy là điểm bấu víu cuối cùng của lăo trước cuộc đời. Chi không biết rằng nàng sẽ c̣n tiếp tục khóc sướt mướt và tát dồn Roger như thế trong bao lâu nữa nếu không có tiếng mở cửa rít lên rồi tiếng chân những nhân viên nhà bếp đầu tiên vừa tới. Giọng Spanish lao xao làm Chi sực tỉnh. Nàng sực nhận ra rằng ḿnh đă quên hết những phương pháp đơn giản nhất để đối phó với những cơn điên quẩn tương tự của bệnh nhân. Trời ơi. Trời ơi. Chi nghiến răng nắm lấy chóp chiếc mũi lơ khô hốc của lăo, bóp mạnh. Vừa đau vừa nghẹt thở Roger vội vàng há miệng hớp hớp hơi nhả chiếc khuy ra.

 

Cả thân h́nh lăo đổ vùi xuống giường. Chi nhảy lùi lại, vịn vào chiếc ghế, sẵn sàng thủ thế trước một cơn điên tiếp theo. Chi lầm. Tất cả sức mạnh, tất cả sinh lực, tất cả những cơn ghê sợ và giận dữ của Chi tan biến mất. Nàng đăm đăm nh́n tấm thân tàn nằm xuôi trên giường bệnh. Trời ơi. Trời ơi. Khuôn mặt kinh dị thê lương nh́n trừng oán hận v́ không làm ǵ được cả cuộc đời đang tiếp tục sinh sôi và đào thải sau lưng lăo. Nước mắt Chi tiếp tục rơi lả chả. Chi vùng bỏ chạy miết về Nurse’s Station. Tiếng chân nàng làm Henrietta hốt hoảng bước ra. Chuyện ǵ vậy Chi? Chuyện ǵ vậy? Chi không trả lời, chạy xô vào ngồi gục đầu trên mặt bàn khóc lớn. Henrietta lắc mạnh hai vai Chi, vực đầu nàng dậy, la lên. Chuyện ǵ? Nói cho tao biết chuyện ǵ? Chi ngước lên, tay che ngang mặt nói qua màn nước mắt. ..Roger... Lăo Roger... Roger làm sao? Làm sao? Chi nức nở... Lăo... lăo... lăo... ôm tao... Henrietta khựng lại. Hai bàn tay vịn vai Chi lỏng ra. Rồi nó buông Chi xuống, bật cười lớn, lớn hơn tiếng khóc Chi. Vậy mà mày làm tao tưởng có động đất ở dưới đó. Ha ha. Đâu lăo ôm mày chỗ nào đâu cho tao coi có mất mát ǵ không? Ha ha ha... Tiếng cười ha hả riễu cợt của nó làm Chi thấy ḿnh lố bịch. Vừa hổ thẹn vừa giận dữ vừa nghe khổ sở không đâu, Chi hét lên. Im đi. Mày xuống mà coi lăo đi. Trời ơi... Henrietta ngưng cười. Nó nh́n khuôn mặt tái mét đẫm nước mắt của Chi, nhận ra tính chất nghiêm trọng của sự việc. Nó bước ra, tay với lấy chiếc ống nghe choàng lên cổ, tay kia thẩy xâu ch́a khóa tủ thuốc cho Chi rồi quày quả bước đi.

 

Chi không có th́ giờ để tiếp tục khóc. Những công việc dồn dập vào buổi sáng sớm dựng nàng dậy. Những cú điện thoại liên tục. Những người làm việc ở nhà bếp, pḥng giặt, những người lau chùi dọn dẹp phải đến từ tờ mờ sáng. Tiếng chân ra vào tiếng bấm thẻ tiếng chào hỏi nhau. Tiếng ho tiếng sổ mũi tiếng chửi thề khe khẽ lẫn với tiếng xe chạy ngoài đường và tiếng chim kêu vọng vào từ cửa sổ. Mùi cà phê thơm phức lẫn với mùi donuts mới mua từ một tiệm fast food nào đó. Mùi sương lạnh đẫm trên áo, mùi hơi người... Tất cả lôi Chi dậy, bắt Chi làm việc như cái máy. Chi không biết rằng Henrietta đă bỏ đi xuống pḥng Roger trong bao lâu cho đến khi nó trở lại, lặng lẽ kéo chiếc ghế ngồi xuống bên cạnh Chi, vịn tay lên cánh tay nàng. Bàn tay nó mang găng. Chi thảng thốt quay lại. Henrietta nói thật khẽ: Lăo đi rồi. Chi vùng đứng dậy, đẩy ngược chiếc ghế về phía sau. Henrie vươn kéo chiếc ghế lại, ấn Chi ngồi xuống. Thôi xong rồi. Cứ ở đây đi. Mày không phải xuống đó nữa.

 

Henrietta làm thật nhanh những công việc mà đáng lẽ Chi phải làm v́ Roger là bệnh nhân của Chi. Gọi cho Bác sĩ của lăo. Gọi sang nhà xác. Kiểm soát tất cả quần áo vật dụng tùy thân để trao lại cho thân nhân. Sửa soạn đóng hồ sơ. Đặt lăo nằm lại ngay ngắn. Phủ lăo bằng một tấm khăn sạch để sửa soạn đưa lăo đi. Người Chi cứ đổi từ nóng bừng sang lạnh ngắt. Chân tay nàng lúng túng ôm chụp lẫn lộn đủ mọi thứ. Tới một lúc Henrietta chận tay chân Chi lại. Mày đuối lắm rồi đó Chi. Liệu có lái xe về được không? Thôi ra xe nằm nghỉ để tao đưa về cho. Để phần Report đó tao lo cho. Ra xe nằm đi. Chi quắc mắt lên. Đừng có nói chuyện với tao như là nói với bệnh nhân vậy. Để mặc tao.

Chi quay ra cầm lấy hết mấy quyển sổ lên, sửa soạn cho phần Report với Shift sáng. Đúng lúc đó chiếc băng ca đẩy xác lăo Roger đi trờ tới. Chi nghe tiếng Henrietta kêu rít lên. Trời ơi sao lại đi cửa này? Tiếng tên Alphonso đẩy băng ca lúng túng trả lời. Cửa sau bị hai chiếc xe chở thức ăn chận hết lối rồi. Chi từ từ khuỵu xuống, c̣n nghe ra được tiếng mấy quyển sổ rơi ào dưới chân. Mơ hồ những bóng người chạy đến. Tiếng kêu hốt hoảng của Grace. Bàn tay quen thuộc của Henrietta. Trong một tích tắc Chi nhớ lại tất cả. Tất cả nỗi buồn của nàng niềm vui của nàng. Tất cả những người đă chết đi mà linh hồn c̣n vật vờ đâu đây. Tất cả những người nàng đă đem tới t́nh yêu dịu dàng như yêu nỗi buồn của chính ḿnh, những lời thăm hỏi nâng giấc nửa khuya, bàn tay lặng lẽ vuốt mắt lúc chung thân. Chi vụt nhớ tất cả, tất cả những đêm thâu ra đi những sớm tinh mơ trở về, thức ngủ ngược lại với cuộc đời, giờ ăn giấc ngủ xoay vần đảo lộn. Nàng ngủ cùng một giờ với giấc ngủ của mẹ nàng ở Việt Nam. Những đêm mưa lái xe đi làm mưa trắng xoá mưa dập vùi cảnh sắc. Những đêm mùa đông sương muối che sờ mặt kính lái xe đi mù mù trong một biển sương giăng. Những đêm trăng tỏ lộng bàng hoàng những xa lộ vắng đèn thắp hai hàng nh́n xuống thành phố long lanh thức ngủ. Những đêm đứng trước cánh cửa Viện hít một hơi dài không khí của trời đêm trước khi bước vào v́ ở bên trong cánh cửa kia là cả một thế giới rầu rầu cả một cái mùi choàng ập vào khứu giác vào mặt mũi tay chân đầu tóc. Một cái mùi chạy đi rất nhanh vào tâm hồn làm chết khựng hết những niềm vui làm tê liệt hết hi vọng. Một cái mùi làm nên ảo giác bải hoải tràn ngập hết châu thân. Em có đủ kiên nhẫn và dịu dàng không? Em có đủ t́nh yêu đối với con người và ḷng can đảm trước sự chết không? Ở đàng sau cánh cửa kia là những người đang nhặt nốt những bông lúa cuối cùng mà họ đă gieo trong đời. Những cơn điên dưới sức hút kỳ dị của mặt trăng. Những ngày rất dài và những đêm rất dài nghĩ đến niềm hạnh phúc đời sau, cảm nghiệm về một nỗi bất lực trước một thế giới đă đang và sẽ c̣n tiếp tục sinh sôi nảy nở mênh mông chung quanh. Nơi đó tuổi thanh xuân vừa là quá khứ vừa là ước mơ vừa là cơn đau đớn triền miên. Nơi rất nhiều Juliets và rất ít Romeos đêm đêm ngủ những giấc ngủ mơ có kẻ đến kéo chân rủ đi ra t́m lại cuộc đời trẻ đẹp và ngày ngày trở dậy nh́n nhau nói cười ngẩn ngơ. Mỗi người trang bị theo riêng ḿnh một số kỷ niệm một số hành trang dĩ văng. Con búp bê mái tóc giả những cây thông xanh những bức tranh trẻ nhỏ cuốn nhật kư những bức ảnh tươi cười kêu lớn cùng cuộc đời rằng tôi đă trẻ đẹp như thế này đây. Chi nghe như những bàn tay ai đó nhẹ nhàng đỡ nàng nằm xuống. Những cái xác da vàng nằm dưới đáy biển xanh. Những cái xác da trắng da đen đắp khăn đi mất. Những cuộc đời ở bên lề cuộc đời. Một người chết là một người chết. Một trăm người chết một ngàn người chết là một con số. Sự xúc động lập đi lập lại nhiều lần đáng lẽ phải đắp đầy lên thành thói quen vô cảm. Khéo dư nước mắt nữa sao Chi. Chính cô đă băng qua một đại dương, đă nghiêng sát xuống cái chết màu xanh thăm thẳm kia để đến đây mà. Rồi cô sẽ được sống ở đây được chết ở đây, y như thể này đây. Y như những cái xác da trắng da đen theo nhau đi ra đi ra. Chi cố chồm dậy. Cố quay đầu nh́n hút theo cái xác Roger vừa được đẩy ra khỏi cửa. Chi nhớ lại tiếng kêu Lửa Lửa. Tao thấy lửa bốn bề. Khuôn mặt Roger ướt đầm đ́a giữa cơn mơ. Tao sắp chết rồi Chi ơi. Chi nhớ lại hết cơn vuốt ve kinh dị. Cái cảm giác của khuôn mặt nóng hổi méo mó đau đớn. Những sợi râu xám trắng khô cứng rờn rợn trên da thịt nàng. Bàn tay sần sùi nhớp nháp quơ bấu trên má nàng. Chiếc miệng ngậm cứng khuy áo trước ngực nàng và tấm thân đổ vùi xuống nệm. Cả miệng ta trăng là trăng. Cả ḷng ta vô số gái hồng nhan. Ta nhả ra đây một nàng.* Chi nhớ lại hết những nụ cười lặng lẽ đêm đêm lăo bật ngọn đèn chờ nàng đến bên, bàn tay nâng niu ủ lấy bàn tay nhỏ bé của nàng, tiếng th́ thầm nhủ đi nhủ lại Goodnight, Sweetheart, nỗi đau đằm đằm trôi trên một con nước buồn rầu thê thiết. Chi quay đầu quay đầu măi về phía cửa, th́ thầm. Chúa cứu rỗi linh hồn lăo, Roger. Cầu cho lăo ngủ yên nơi miền vĩnh phúc, Roger... Nước mắt vẫn rơi đầm đ́a trên má Chi. Chi biết rằng cái cảnh giới chập chùng mộ chí trong ḷng nàng chỉ là một ảo giác. Chi biết rằng nàng sẽ c̣n tiếp tục thử thách ḿnh về t́nh yêu đối với con người và ḷng can đảm trước sự chết. Chi biết rằng, nàng vẫn thiết tha yêu cuộc đời biết bao./.

 

Vũ Quỳnh Hương

California, 1986

 (*) thơ Hàn Mặc Tử,