PHAN TẤN UẨN


QUÁN VỀ KHUYA


truyện ngắn

 

 

       Trên chuyến xe ba giờ sáng lên phi trường Jacksonville, tôi đọc những trang đầu tiên trong một fiction book nói về giấc mơ kỳ lạ của một lão phù thủy…

          Máy bay hạ cánh . Đặt chân xuống phi trường, chẳng biết  ai đã dẫn lão  đi. Đi đâu, lão hét lên. Lão bay trên đất liền gặp vô số chuyện ma quỹ. Bay trên đồi núi gặp những huyền thoại . Bay trên đại dương nhìn thấy thành phố cổ chìm dưới đáy sâu hơn sáu chục cây số. Bay trên hoang mạc cũng thấy thành phố cổ bị chôn vùi dưới lũng sâu.Bên tai, lão nghe hàng tá sự kiện bí ẩn chưa giải thích được, nào là từ thời cổ đại đến nay, các câu hỏi vẫn chưa được trả lời, có nhiều tội ác không bao giờ được giải quyết, những sinh vật lạ ẩn nấp trong rừng và hồ, có người mất tích và không bao giờ được tìm thấy, văn bản lịch sử bị nghi ngờ. Một số bí ẩn chắc chắn khó thể được giải đáp. Có lời nhắc nhở các thế hệ mới dùng những công nghệ tiên tiến để tìm ra câu trả lời...

Tại sao những người sung sướng hạnh phúc từ bỏ quê hương của họ? Người đàn ông bướm đêm là gì ? Tại sao một lãnh tụ độc tài phải tự sát hay bị sát hại ? Có phải người La Mã khám phá nước Mỹ ? Điều gì làm cho tam giác Nevada và Alaska trở thành bí ẩn ? Liệu vùng đất cũ của lão trước đây vẫn sẽ tồn tại trong tương lai ? Truyền thuyết về Dudleytown, Connecticut là gì? Người dân thuộc địa Roanoke đã đi đâu? Những điều này và nhiều bí ẩn khác lôi kéo lão bay vút qua không trung. Lão nghe người ta nói rằng ma quỹ và bọn phù thủy như lão thường bị đổ lỗi cho những sự kiện không giải thích được. Nền văn hóa nào cũng có những thần thoại lịch sử tiếp tục duy trì từ sự thiếu hiểu biết. Lão ngấp nghé sau cánh cửa, nhìn vào một phòng xử án, hai tên tội phạm trốn thoát thành công ngay trước mặt ngài chánh án. Lão không hiểu nổi. Từ cánh cửa tòa án, lão bay đến một trung tâm thành phố. Một tên giết người đã bắt cóc và giết chết ba đứa trẻ . Hắn tẩy sạch vệt máu trên quần áo trẻ em, sắp xếp thi thể ba nạn nhân rồi cho phóng lên màn hình kích thước lớn trên đường phố. Đến nay vẫn chưa tìm ra tung tích tên loạn trí. Lão bay đến một tam giác tập trung quanh ngọn núi lửa đã từng bị dân bản xứ nguyền rủa với những truyền thuyết . Tại đó xuất hiện vết của một bàn chân khổng lồ với âm thanh và ánh sáng kỳ lạ. Đây cũng là địa điểm có chín người biến mất trong thời khoảng từ 1945 đến 1950, kỳ bí hơn nữa, đây là điểm nóng  về sự xuất hiện của những vật bay không xác định (UFO). Từ một mãnh lực vô hình thôi thúc lão tìm đến con tàu ma trên một bãi cạn phía Bắc Carolina. Cuộc đời ngắn ngủi của cô gái xinh đẹp trên con tàu nầy bị bỏ rơi hoàn toàn là một bí ẩn của câu chuyện con tàu ma nổi tiếng nhất trong lịch sử hàng hải thế giới. Lão tiếp tục bay đến sông Connectcut xem tên giết người hàng loạt . Hắn đã đâm chết  tám người đàn bà dọc biên giới của hai tiểu bang. Sau  khi vuột mất nạn nhân thứ chín, hắn dừng tay trốn thoát ,không bao giờ bị bắt...

 

          Mấy tháng trước đây chúng tôi đã gặp một cặp chồng Mỹ vợ Việt tại nhà thờ Saint Patrick trong buổi lễ tang của một bà đồng hương già trên 95 tuổi. Bà Th. trước 75 làm sở Mỹ có chồng lính Mỹ là người sớm nhất đến thành phố chúng tôi đang ở. Những người Việt đến sau như tôi thường đến tá túc một vài tháng đầu tiên tại nhà bà. Lễ tang của bà tập họp gần như đầy đủ người Việt đã từng quen biết bà trong đó có cặp chồng Mỹ vợ Việt nầy đến từ một thành phố khác. Bà vợ Việt gặp đồng hương ,được dịp nói chuyện cởi mở. Qua chuyện trò tôi biết ,trước 75 bà làm việc trong cơ quan DAO (*), ông chồng trước khi gặp bà làm trong MACV(**) sau nầy cũng làm trong DAO và gặp bà. Trước khi ra về, ông bà Mike không quên ghi địa chỉ để chúng tôi có dịp gặp lại. Ông Mike , người chồng, đã tặng tôi cuốn truyện viễn tưởng (fiction book) nói về một lão phù thủy …

          Điều đặc biệt tôi phải hỏi rỏ họ, tại sao lại cho chúng tôi địa chỉ là một ngôi quán và giờ gặp, là một sáng sớm 5 giờ. Bà vợ cười xởi lỡi, nói rằng ban ngày ông bà sống bất định, già về hưu , vui đâu chúc đó không có chỗ dừng nhất định. Nhưng ông Mike lại có một thói quen không bỏ được là cứ năm giờ sáng mỗi ngày, ông đều có mặt tại quán cà phê trong dãy phố cổ. Họ nói, nếu có dịp nào thuận tiện gặp lại, điện thoại báo cho ông bà biết ... 

          Ba giờ khuya. Xe lặng lẻ chạy trong đêm tối, bên dãi phân cách phản quang sáng lên giữa mặt đường trải nhựa lúc chiếc xe phóng chùm sáng lên mặt đường tối.Một vài xe phía sau phóng nhanh ,vượt qua ,trong thoáng chốc chỉ còn một chấm sáng nhỏ di động phía trước. Chúng tôi  đưa tiển con gái về tiểu bang khác. .. Tựa lưng vào ghế, tôi lật xem tiếp cuốn sách viễn tưởng do ông Mike trao tặng. Chỉ mấy trang đầu cuốn sách cũng đủ   kích thích trí óc tôi. Tôi bị cuốn hút ,đọc rất nhanh quên hẳn đất trời im lặng bên ngoài...Cuốn sách kể về một lão phù thủy bay qua những hiện tượng bí ẩn có thật xẩy ra mà khoa học chưa giải thích được…

 

          Khi lão cảm thấy không còn đủ sức bay tiếp,một nguồn năng lượng mạnh từ đâu đột nhiên xâm nhập vào cơ thể. Lão nhìn thấy hàng trăm hiện tượng bí ẩn xuất hiện cùng một lúc. Một người đàn ông không rỏ danh tính đánh cướp chiếc máy bay Boeing , tống tiền hành khách ba trăm ngàn dollar - tiền chuộc mạng - rồi nhảy dù xuống một hốc núi mất dạng. Một tên giết người không bao giờ bị bắt. Tên nầy đã sát hại một nữ diển viên nổi tiếng giữa đường phố mà không ai biết .Thi thể người phụ nữ trẻ , bị cắt làm đôi ngang thắt lưng, bị rút hết máu. Nạn nhân còn bị tên nầy tạo dáng như một người nộm. Cuộc săn lùng quy mô lớn vẫn không thể bắt được tội phạm... Vị thuyền trưởng bị bắn chết lúc thám hiểm trên một đường mòn. Cái chết bí ẩn đến nổi hai trăm năm sau người ta vẫn còn tranh luận về vết thương kỳ dị của nhà thám hiểm. Người lãnh đạo một liên đoàn lao động bị tố cáo tham nhũng, sau bốn năm ngồi tù, tự nhiên biến mất tại một nhà hàng không để lại dấu vết... Một quan tòa vừa mới được bổ nhiệm, bị tố cáo xâm hại tình dục trẻ em, liền gọi ngay taxi chạy biến như một bóng ma. Kỳ lạ hơn , một anh nông dân lương thiện chưa hề phạm tội, khi đi ngang khu vực gần nhà ở của mình tự nhiên biến mất, người ta nêu lý do bầu không khí rất loãng lúc đó. Miệng núi lửa Joseph bỗng nhiên mất dấu . Đài phun nước trên sa mạc phía Nam New Mexico cũng không còn dấu vết, một bí ẩn đến nay khoa học vẫn còn bối rối không tìm ra nguyên nhân trong hơn một thế kỷ. Thi thể tám phụ nữ được tìm thấy trong một đầm lầy không tìm ra manh mối vụ án... Tên điên giết người hàng loạt khét tiếng nhất trong lịch sử với mười bốn nạn nhân của hắn bị cắt đầu, mất chân được tìm thấy trong một lạch nước.Ngay cả cái chết của một cây đại thụ trong văn học thế giới thế kỷ 19, cũng không tìm ra nguyên nhân.Một nhà báo ,nhà văn biên tập viên theo chân đoàn quân nổi dậy trong một cuộc cách mạng bỗng dưng mất tích. Người đàn ông chết vì bị đánh vào hộp sọ một thế kỷ sau vẫn không tìm ra danh tính...

Bầu trời phía tây lóe lên một tia chớp màu đỏ. Cùng lúc, xuất hiện những luồng ánh sáng bí ẩn tại nhiều nơi khác nhau. Có những ngọn đèn ma quái chập chờn không giải thích được.Có một vùng diện tích chừng ba trăm dặm vuông trở thành quê hương của những truyền thuyết và lời nguyền trong nhiều thế kỷ với nhiều hiện tượng và sinh vật kỳ lạ ẩn núp. Quả cầu lửa phát ánh sáng màu cam thay đổi kích thước từ một quả banh quần vợt đến một quả bóng rổ, nhảy tung tăng giữa đường phố với tốc độ cao, vọt thẳng đứng rồi bay lở lửng trên ngọn cây trước khi rút lui và mất dạng... Một tảng đá nặng hơn  năm mươi tấn ban đầu nằm dưới lòng sông, không rỏ bằng cách nào lại nhảy lên bờ, lão thấy những bức tranh chạm khắc tinh vi  trên đá có nguồn gốc thời thái cổ, bên cạnh đó là một bản chữ cái nguyên thủy...Kinh dị hơn, một thành phố ẩn giấu trong thung lũng chết với hang động ngầm , xác ướp, người khổng lồ minh chứng một tộc người đã bị diệt chủng. Ngọn núi cổ Shastra được gọi tên là địa điểm của năng lượng vũ trụ, chứa đầy những bí ẩn : UFO , hang động pha lê, các quốc gia tự phát tự diệt, căn cứ quân sự dưới lòng đất, thậm chí được đồn đại là nhà của một tộc người tối cổ hậu duệ của một siêu nhân hơn mười ngàn năm trước...     

          Tin truyền tiếp tục vang lên trong tâm lão. Hãy tiếp tục bay  thêm nữa, bay cho biết hết những bí ẩn mà công lý dù hết sức thực thi cũng không thể trừng phạt...

          Mặt trời còn ngái ngủ phía Đông. Buổi sáng còn mờ hơi sương. Lão vừa trải qua một cơn mộng kỳ lạ. Tiếng nói từ một cỏi thiên thu vẫn còn làm váng vất đầu óc lão. Đây không phải là cỏi ... ,không phải là... , không phải là... Không phải là ảo cũng không phải là thật...

           

          Xe quặt vào khu Cracker Barret giữa bóng đêm.Một hàng quán đã mở cửa đón khách.Ngọn đèn vàng chiếu ánh sáng tù mù lên nền bãi đậu xe trước quán. Một hàng ghế gỗ, loại ghế thư giản, đặt trước hiên quán hướng ra sân. Không gian tĩnh mịch vào khuya, thời gian như chìm xuống, trôi chậm lại. Khác với phố chợ ban ngày khó tìm được nơi yên tĩnh như tại đây. 

          Bước vào , quanh chúng tôi là hàng quán kiến trúc toàn gỗ đủ loại, trông rất lạ mắt. Bức tường cắt ngang chia hàng quán làm hai, một bên quán ăn, cửa hàng thực phẩm ở phía bên kia. Tôi phải lách khỏi mấy quầy hàng để bước qua quán ăn . Những bộ bàn ghế màu vàng nhạt dưới ánh sáng trắng khiến căn phòng vui hẳn. Hai bàn đã có khách ngồi. Bàn giữa , hai ông râu rậm đang trò chuyện lớn tiếng .Ông bà Mike trên bàn thứ hai. Ông Mike đang đọc sách , trên bàn còn có vài cuốn khác. Bắt thấy cây đèn dầu trên một bàn ăn, tôi nhìn quanh nhận ra trên mỗi bàn ăn đều đặt sẳn một cây đèn tương tự. Ngạc nhiên và vô cùng thích thú. Nhìn cái chụp thủy tinh úp lên cây đèn, tôi nhớ ngay cái chụp đèn xưa từng xuất hiện trong nhà tôi ở làng quê cách đây hơn sáu chục năm. Ngọn đèn dầu thắp giữa đêm đông trong căn nhà đầu làng, bên ngoài mưa như trút nước, gió tạt mạnh lên những tàu lá va đập phát ra những tràng âm thanh như réo gọi kêu cứu. Ngọn đèn mờ thắp lên bữa ăn tối đạm bạc . Làm sao trong cái quán khuya nầy lại có những ngọn đèn dầu kia. Lúc nào thì chúng được thắp lên ? Hình ảnh chúng đã  đánh thức cả một đoạn đời của tôi. Tôi nhớ những đêm tối chập chờn trong ngôi làng cũ, nơi mẹ tôi và  anh em chúng tôi trải qua mười lăm năm thầm lặng chờ đợi những ngày nắng ấm.

Thấy tôi , bà vợ cho biết , ông Mike thường đến đây một mình lúc năm giờ sáng, ra ngồi trước quán và thắp lên ngọn đèn dầu. Ông có thói quen hẹn gặp người khác vào giờ nầy...

  Tôi kéo ghế ngồi cạnh ông Mike. Ông nói rành tiếng Việt không kém gì chúng tôi. Ông kể lại cái thú ngồi cà-phê đèn mờ do những người bạn Việt Nam rủ rê trước kia. Nhưng tôi lại  nói với ông ta , bên trong quán nầy thấp thoáng hình ảnh một quán nhỏ nằm heo hút giữa vùng quê cát trắng dưới chân núi đá . Tôi nói, nếu có một cô gái đứng sau quầy rượu ở đây, tôi tưởng tượng một tiếng động nhẹ vang xa từ cánh cửa bí mật,cô gái ngước nhìn về phía tiếng động, và một chàng cao bồi mang súng ngắn lủng lẳng bước vào. Như một thói quen ,cô gái tự động mang rượu rót vào ly , nhẹ nhàng đẫy nhẹ về phía khách. Chàng cao bồi với chiếc mũ rộng vành gác một cánh tay lên quầy , tay kia cầm ly rượu hớp nhanh một ngụm, đặt mạnh chiếc ly trống lên quầy, mắt nhìn đắm đuối cô ta . Nghe tôi nói thế, ông Mike cười to sãng khoái và bảo tôi rành phim cao bồi Mỹ. Tôi hứng chí nói thêm hoạt cảnh tiếp theo : hoặc chàng trai lẳng lặng bước ra cửa leo lên lưng ngựa lao nhanh về một phương trời vô định giữa  đêm đen, hoặc cùng đồng bọn ra tay trong một trận đánh đấm vật lộn điên cuồng. Ông Mike lại cười lớn hơn, lần nầy còn vỗ vai tôi thích thú. Tôi hỏi ông ta có khi nào đọc truyện Thủy Hử của Tàu ? Ông lắc đầu, tôi kể lại câu chuyện một quán trạm trong Thủy Hữ. Tôi nói, đây là một quán trạm trung chuyển, đưa đón những tay phiêu bạt giang hồ trong Thủy Hử của một trăm lẻ tám anh hùng hảo hán Lương Sơn Bạc. Quán trạm nằm dưới chân núi , đưa đón thảo khấu lên xuống núi.Một lần,có người khách lỡ độ đường vào quán trọ ngủ qua đêm, giật mình nghe cuộc đối đáp thì thầm trao đổi phía sau quán muốn “làm thịt” tên khách mập đang ngủ trước quán. "Thịt thằng mập ngon lắm". Ngang đây, tôi nhìn ông ta, và hạ giọng : thưở ấy, người ăn thịt người…Ông Mike  lè lưỡi, bây giờ ông mới biết lịch sử Trung Hoa có chuyện người ăn thịt người...

          “ Ông bạn, tôi có đọc cuốn sách bạn tặng.” Tôi đề cập đến cuốn sách. “Bạn nghĩ thế nào về những bí ẩn trong sách ?”

          “ Đó là những chuyện có thật, nhưng khoa học chưa giải thích được.” Ông Mike trả lời. “Tôi nghĩ rằng những bí ẩn hôm nay chúng ta gọi là biến mất, mất dấu , tự sinh tự diệt sẽ được trí tuệ nhân tạo (AI : Artificial Intelligence ) giải thích... Chuyện nầy dài dòng lắm. Tôi sẽ gởi đến bạn những suy nghĩ của tôi về trí tuệ nhân tạo giải quyết những bế tắt của nhân loại trong lãnh vực tâm linh... Về phần bạn, bạn quan tâm đến câu chuyện nào nhiều nhất trong những câu chuyện bí ẩn của lão phù thủy ?...”

          “ Chuyện của lão bắt tôi nghĩ đến những cái chết do những bóng đen khủng bố chuyên ám sát, gây hận thù man rợ trên quê hương tôi…”

          “ Cảnh man rợ đó không xuất phát từ đất nước bạn.”

          “ Bạn muốn nhắc đến hiểm họa da vàng mà nhiều học giả phương Tây từng tiên đoán từ thế kỷ 19 ? “

          “ Đó là vấn đề lịch sử. Phương Tây cũng đã từng tiêu diệt bọn khủng bố nhân danh đạo Hồi ngay từ trứng nước. Sở dĩ như vậy vì chúng nó dám xâm nhập lảnh thổ phương Tây, cướp bóc tài sản ,thò tay trực tiếp vào quyền lợi của người khác...”

          “ Nhưng tại sao bọn khủng bố nầy ban đầu chỉ là một nhúm nhỏ sống tại một khu hoang mạc đói nghèo lại trở thành một đội quân khát máu băng qua đại dương để biến một quốc gia Phật giáo hiền lành của Nam Dương (Indonesia) trở thành quốc gia đạo Hồi lớn nhất thế giới..”

          “ Có lẻ do chúng cuồng tín, hiếu chiến , và nghèo đói...”

 

          Một bà tiếp khách tuổi trung niên đến bên bàn ăn. Ông Mike giới thiệu chúng tôi với bà waitress. Bà gật đầu chào ra vẻ thân thiện. Bửa ăn khuya với bánh mì, trứng ,xúc xích , thịt , bột yến mạch... Chúng tôi cắt ngang câu chuyện về huyền thoại Con Cá Gỗ và trao đổi những câu chuyện linh tinh. Tôi nói với họ phải chờ đến hôm nay mới có dịp đi chuyến xe khuya ba giờ sáng và hỏi, hình như quán ăn nầy nằm trong khu phố cổ ? Đúng rồi ,bà Mike nói. Bà tỏ ra có kiến thức về nhiều lãnh vực, xác nhận lời nhận xét của tôi. Bà nói,chúng tôi là những người Jacksonian của thành phố Jacksonville, city đặt tên theo Tổng Thống Andrew Jackson. Với nụ cười khuyến khích của ông Mike, bà vợ được dịp nói về lịch sử thành phố Jacksonville. Tôi thật sự chăm chú lắng nghe,có ý tìm hiểu. Tôi nói, tôi cũng muốn cô cho chúng tôi biết nhiều chuyện liên quan đến nước Mỹ, chẳng hạn về lịch sử , văn hóa, xã hội, vì chúng tôi đến Florida chưa lâu. Nghe vậy, bà Mike càng phấn khích.Những kiến thức tích tụ trong nhiều năm bà tự học hoặc nhận từ các Đại học khi qua Mỹ sau tháng tư bảy lăm, được dịp tuôn ra. Bà quay qua nhà tôi, chỉ tay vào mấy món ăn giữa bàn và giải thích , bữa ăn sáng truyền thống của những người nói tiếng Anh chủ yếu là bột yến mạch, trứng và xúc xích.Nhưng khi chế biến, người ta chuẩn bị rất nhiều nguyên liệu như yến mạch, lúa mì, lúa mạch, bắp, sắn, tinh bột, thịt và các thực phẩm khác. Chị biết không, bà nói , chuyện nầy tôi đã biết lờ mờ trước bảy lăm lúc làm việc trong cơ quan DAO . Khi qua Mỹ đến sinh sống tại thành phố Jacksonville, việc đầu tiên cần học hỏi là tìm hiểu lịch sử thành phố nầy. Ồ, nhà tôi cắt ngang lời bà Mike, và nói rằng chỉ cần học tài liệu Sở Di Trú cung cấp để vượt qua buổi vấn đáp nhập tịch là đủ. Nghe vậy, tôi bảo  bà Mike cứ nói tiếp để tôi theo dỏi...

          Tôi nhìn quanh phòng ăn .Bức tường với những mảng gỗ nhỏ, màu nâu đậm nhạt đan xen nhau công phu mỹ thuật khiến tôi nghĩ đến vẻ cổ kính mới được phục hồi trong ngôi quán. Những cây đèn dầu trên những bàn ăn lại cuốn hút tôi.

          Phòng ăn đã có nhiều khách ra vào.Họ vào thẳng quầy nhận hộp thức ăn hoặc ly cà phê rồi thoăng thoắt bước ra, vội vả lái xe đến nơi làm việc.Không thấy bọn trẻ con xinh đẹp nắm tay các bà mẹ đài các đứng chờ như hoạt cảnh trước quầy hàng các siêu thị hoặc phòng bán vé đâu đó.

          Câu chuyện trao đổi giữa bà Mike và chúng tôi  xoay quanh cách sống và thái độ của người nhập cư phải thế nào để người bản xứ không xem thường. Bà ta thường có những câu hỏi rất dễ làm người khác khó chịu, nhưng chúng tôi làm như không để ý đến. Chuyện trò mới biết rỏ ,thời chiến tranh Việt Nam, ông Mike vừa xong Đại học ,phải động viên vào quân đội rồi được điều động qua SaiGon làm việc trong cơ quan MACV , về Mỹ một thời gian, sau đó trở lại SaiGon làm trong cơ quan DAO  từ 1973 đến 1975. DAO là cơ quan thay thế MACV sau hiệp định 1973 Mỹ rút quân khỏi Miền Nam. Làm việc trong DAO, ông gặp bà vợ Việt. Qua lời ông , bà Mike  thuộc hạng có học mà ông rất khâm phục kiến thức nhiều mặt,và gắn bó gần hết đời ông.

          “ Jacksonville là thành phố đông dân nhất  của tiểu bang Florida ,bà Mike nói. Nhờ hợp nhất quận Duval vào thành phố năm 1968 nên qui mô rộng lớn của Jacksonville cho phép phần lớn dân chúng sống ở nội đô.Năm 2018 dân số khu vực đô thị của Jacksonville trên một triệu rưỡi, là khu vực đô thị lớn thứ tư của Florida.”

          Tiếp lời bà vợ, ông Mike lại  nhắc đến tính tình cởi mở của người SaiGon, những món ăn đã quyến rủ ông, một đất nước luôn luôn sẳn sàng chiến đấu để sống còn, để độc lập. Những gì ông biết về Việt Nam không làm tôi ngạc nhiên, vì nhu cầu công việc ông phải tìm hiểu chuyên môn. Rồi yêu thích nó. Tôi hỏi ông về dự tính tương lai, ông bảo đang nghiên cứu về AI .Ông cũng thích đọc các loại fiction books.

          “ Có khi nào bạn nghe nói về những người bị cấy sinh tử phù ?” Tôi trở lại câu chuyện bỏ dỡ…

          “ Sinh tử phù ?” Ông Mike nghĩ ngợi.. . “  Hình như nó xuất phát từ Thiên Long Bát Bộ của Kim Dung. Đây là một bí thuật do nhà văn kiếm hiệp tưởng tượng ra, nó không có thật. Nhưng AI sẽ làm được như tưởng tượng của Kim Dung…”

          “ Bằng cách nào ?” Tôi hỏi.

          “ Bằng kỹ thuật của trí tuệ nhận tạo.” Ông Mike trả lời.”  AI sẽ  kích thích và điều chỉnh các thành phần hoạt động trên bộ não. Để vận hành kỹ thuật nầy, người điều khiển có thể ngồi cách bệnh nhân hàng mấy chục ngàn cây số và ấn những nút bấm. Như tôi đã nói, tất cả phải chờ AI giải quyết...”

           Một thoáng im lặng chờ đợi. Không gian như ngưng đọng. Tôi nhớ trước đó ông Mike có hứa sẽ gởi tài liệu về AI  để tôi tìm hiểu.

          Tôi đứng dậy, nhìn những cây đèn dầu trong hàng quán Cracker Barret và nhớ về quê làng xưa...Rời quán khuya, trời vẫn còn mờ tối. Người con quay xe vọt ra xa lộ . Cuộc gặp đã đánh mạnh vào tâm tưởng tôi…

*

*     *

          Gần đây tôi bất ngờ nhận thư ông Mike gởi . Mùa dịch corona đã giữ ông ta tại nhà. Ông đã bị tước mất thói quen đến quán khuya vào lúc 5 giờ sáng. Thì giờ nhàn rổi đã giúp ông viết lại những suy nghĩ về thực trạng xẩy ra trước mắt. Lá thư giống như một bản tường trình …

          Bạn thân mến ! Tôi viết gần xong về những vấn đề cần đến trí tuệ nhân tạo giải quyết. Lúc nầy,chung quanh chúng ta gần như mọi việc đều bị xáo trộn, đảo ngược cả. Cuộc sống khó khăn bắt đầu.Một bạn già của tôi đã chết trong Viện Dưỡng Lão của thành phố Denver, bang Colorado. Tôi lại nghĩ về chiến tranh sinh học vì khoa học có thể chế tạo virus…

           Bức thư rất dài, tôi đọc lướt qua những phần mình không quan tâm. Nhưng đến đoạn “ How AI Can Help Fight  the Coronavirus  Pandemic: Top Applications “ nói về trí tuệ nhân tạo giúp giải quyết đại dịch corona, tôi dừng lại và đọc chậm rãi...

 

          Một cách ấn tượng, AI là một công cụ hiệu quả trong cuộc chiến chống lại virus corona . Bạn có thể hỏi làm thế nào công nghệ tiên tiến này giúp các chuyên gia chăm sóc sức khỏe ngăn chặn sự lây lan của dịch bệnh.Đã có câu trả lời cho câu hỏi của bạn!

          Chúng ta đã nghe rất nhiều về  triệu chứng , tiến triển và ảnh hưởng của COVID-19  đối với nền kinh tế toàn cầu , nhưng chúng ta cũng nghe thế giới  tập trung vào các phương tiện có thể giúp chống lại virus bao gồm các công nghệ tiên tiến như AI.Vì vậy, với tư cách là một công cụ phi truyền thống, AI giúp chống lại đại dịch. Nhưng vì công nghệ này hoàn toàn mới, chúng ta cần thời gian để kiểm chứng hiệu quả của nó. Bây giờ, hãy xem AI giúp chống lại virus như thế nào.

          Trước hết,người ta trang bị AI cho máy ảnh. Camera an ninh được trang bị phần mềm dựa trên AI cho phép giám sát và phát hiện những người không đeo khẩu trang và những người có nhiệt độ cao hơn 99 ° F (máy ảnh nhiệt giúp sàng lọc nhiệt độ của mọi người – cao hơn 99 độ F là người bị nhiễm coronavirus).

          Sau đó,bộ thử nghiệm virus được trang bị AI làm cho quá trình phân phối dụng cụ nầy dễ dàng hơn và giúp các mẫu phức tạp được thu thập bởi bộ dụng cụ nhanh hơn.AI hỗ trợ thiết kế các bộ thử nghiệm này.Bên cạnh đó, một phần mềm dựa trên AI có tên Axial chỉ cần 10 giây có thể  giải mã dữ liệu thu được từ bộ thử nghiệm. Phần mềm AI được kết nối với quét CT (chụp cắt lớp vi tính), cho phép chỉnh sửa các hình ảnh quét được lưu trữ và so sánh chúng với những hình ảnh mới. Mục đích của AI này là để phát hiện xem bạn có vi rút trong cơ thể của mình hay không.

          Máy chụp X quang được trang bị AI giúp giải quyết tình trạng thiếu nhân viên và lượng bệnh nhân quá tải.  Phần mềm hỗ trợ AI có khả năng diễn giải hình ảnh và chẩn đoán bệnh gần như chính xác .Chỉ cần mở ứng dụng CheXNet  khi chụp ảnh X-quang, trong vòng vài giây, ứng dụng sẽ xuất ra tất cả các bệnh mà bạn có thể mắc phải. Quan trọng là, chúng được sắp xếp theo thứ tự từ khả năng xảy ra cao nhất đến ít có khả năng xảy ra nhất. Một hệ thống chụp X-quang khác được gọi là qXR phân biệt giữa các mẫu X-quang COVID và không COVID với độ chính xác ấn tượng là 95%.

          AI còn giúp thiết kế vaccin để có kết quả chích ngừa virus corona như của nhiều hảng bào chế vaccine đang hoạt động, đặc biệt an toàn và hiệu quả đến 95%. Chẳng hạn,Moderna, một công ty khởi nghiệp có trụ sở tại Mỹ, với sự hỗ trợ của AI đã hoàn thành vắc-xin với thời gian phát triển nhanh đến khó ngờ. Cách tiếp cận này liên quan đến việc triển khai công nghệ AI dùng phân tích khối lượng lớn dữ liệu và phân biệt các mẫu cụ thể của các phân đoạn coronavirus để tìm ra loại vắc xin hiệu quả…

 

          Tôi đọc tiếp thư ông Mike. Đoạn cuối, ông bàn trở lại các hiện tượng bí ẩn mà tôi đã hỏi ông lúc ngồi trong quán. Tôi đặc biệt chú ý khi ông nói về một loại trí tuệ khác là spiritual intelligence ( S-intelligence : trí tuệ tâm linh). Trí tuệ tâm linh có thể được sử dụng để giải quyết các vấn đề về trí tuệ nhân tạo (AI). Vì mục đích này, người ta đề xuất một định nghĩa mới về giải quyết vấn đề phù hợp với yêu cầu, điều kiện và năng lực của S-Intelligence. Ở đây tôi không nhắc đến những giải thích dài dòng trong thư ông Mike bàn về trí tuệ tâm linh, các vấn đề của S-Intelligence,hoặc phương pháp giải quyết vấn đề. Mà suy nghĩ về những hiện tượng bí ẩn trong sách ông Mike tặng. Ông ta dùng S-Intelligence được AI hỗ trợ để  giải thích như sau : bộ não của con người có một vùng hoạt động đặc biệt dành cho lãnh vực tâm linh, vùng nầy có tính chất đặc thù của từng cá nhân.Do một tác động nội tại bất thường, vùng nầy tự kích hoạt gây ra các hiện tượng bí ẩn như trong sách… Nhưng với sự phát triễn thần kỳ của AI, các vùng  não tâm linh của mỗi cá nhân sẽ được kích hoạt theo điều khiển của ta. Từ đó chúng ta có thể tạo ra những hiện tượng bí ẩn…

          Cuối cùng, ông Mike cho biết, hiện thời có một số dữ liệu về ánh xạ giữa một số khu vực của não và các bộ phận của cơ thể mà chúng kiểm soát để từ đó não nhận được các thông  tin cảm quan. Tuy nhiên người ta không hiểu đầy đủ về cách các lĩnh vực khác có thể thực hiện qua các chức năng khi một khu vực bị hư hỏng. Hầu như không có lý thuyết nào về cách một bộ nhớ riêng lẻ được lưu trữ…

          Thư của ông dự đoán về một tương lai mà tôi không muốn nghĩ đến. …

 

---------------------------

GHI CHÚ :

 (*)Phòng Tùy viên Quốc phòng Hoa Kỳ tại Sài Gòn (Defense Attaché Office Saigon, thường được gọi tắt là DAO Saigon)

(**) Bộ chỉ huy Viện trợ Quân sự Hoa Kỳ tại Việt Nam (tiếng Anh: The US Military Assistance Command, Vietnam), viết tắt là MACV, là cơ quan chỉ huy quân sự thống nhất đối với các đơn vị quân sự của Mỹ tại miền Nam Việt Nam trong thời kỳ chiến tranh Việt Nam.

 

 

Phan Tấn Uẩn

2021